Một nghiên cứu giám sát chất lượng không khí kéo dài 54 ngày do Walhi, tổ chức phi chính phủ về môi trường của Indonesia thực hiện cho thấy mức bụi mịn PM2.5 và PM10 quanh nhà máy điện rác Benowo, thành phố Surabaya, thường xuyên vượt ngưỡng an toàn khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Cột khói bốc lên từ ống khói của nhà máy chuyển đổi rác thành năng lượng Benowo ở Surabaya, Indonesia. Ảnh: Walhi East Java.
Theo kết quả công bố, nồng độ PM2.5 trung bình ở mức 26,78 µg/m³, cao gần gấp đôi mức 15 µg/m³ theo khuyến nghị của WHO. Đáng lo ngại, có thời điểm chỉ số này vượt quá 100 µg/m³, trong khi PM10 lên tới 150 µg/m³. Tình trạng ô nhiễm bụi mịn không chỉ xuất hiện quanh nhà máy mà còn lan đến khu dân cư, chợ, trường học và các không gian công cộng, với nhiều ngày không khí rơi vào vùng “nguy hiểm cho sức khỏe”.
Các tình nguyện viên tham gia khảo sát cho biết nồng độ bụi mịn tăng vọt khi đi qua gần khu vực lò đốt, đặc biệt vào những thời điểm gió thổi về phía khu dân cư. Điều này làm dấy lên lo ngại lớn trong cộng đồng, vốn đã nhiều lần phản ánh về ảnh hưởng từ hoạt động của nhà máy.
Trong khi đó, chính quyền thành phố Surabaya và đơn vị vận hành PT Sumber Organik phủ nhận kết quả nghiên cứu, khẳng định dữ liệu quan trắc “không vượt chuẩn” nhưng từ chối công bố số liệu cụ thể.
Các chuyên gia y tế cảnh báo bụi mịn phát sinh từ đốt rác có thể gây hàng loạt bệnh nguy hiểm như viêm đường hô hấp, tim mạch, đột quỵ và ung thư. Do đó, cần khẩn trương siết chặt tiêu chuẩn giám sát, đẩy mạnh phân loại rác tại nguồn, đồng thời di dời cơ sở đốt rác ra xa khu dân cư.
Walhi nhấn mạnh, công nghệ đốt rác chỉ làm trầm trọng thêm ô nhiễm, và kêu gọi chuyển đổi sang mô hình “zero waste” dựa vào cộng đồng. Mô hình này khuyến khích phân loại rác, tái chế, ủ phân hữu cơ, đồng thời hỗ trợ sinh kế cho người dân sống gần khu xử lý rác, nhằm bảo vệ môi trường và bảo đảm sức khỏe cộng đồng.
