Chiều 29/8, tại trụ sở Báo Nhân dân, nhạc sỹ Phạm Tuyên chính thức trao tặng bản quyền ca khúc “Như có Bác trong ngày đại thắng” cho Báo Nhân Dân.
“Như có Bác trong ngày đại thắng” là ca khúc được viết trong đêm 28/4/1975 dưới ánh đèn vàng đầu cầu thang khu tập thể Khương Thượng, chỉ với bút chì và mẩu giấy nhỏ, ca khúc đã kịp vang lên lúc 17 giờ 05 phút ngày 30/4/1975 trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam, ngay sau bản tin lịch sử.
Nhạc sỹ Phạm Tuyên trao tặng ca khúc "Như có Bác trong ngày đại thắng" cho Báo Nhân dân trong chiều 29/8/2025. Ảnh: Thành Đạt.
Ngày 2/5/1975, Báo Nhân Dân in trọn ca khúc, mở ra hành trình từ trang báo đến đời sống: vào sân trường, mái nhà, lễ kỷ niệm; vượt qua biên giới tới Italia, CHDC Đức, Liên Xô, Nhật Bản, Tiệp Khắc… kể câu chuyện Việt Nam bằng một thứ ngôn ngữ ai cũng hiểu - niềm vui độc lập và đoàn tụ.
Ca khúc "Như có Bác trong ngày đại thắng" được nhân dân Việt Nam xem là “bài hát của nhân dân” bởi những lý do rất giản dị: nó cất lên đúng lúc lòng người cần một câu hát để gọi tên hạnh phúc chung; nó đủ giản dị để ai cũng có thể hát, và đủ chuẩn xác để nói thay cho cộng đồng về lòng biết ơn với Bác Hồ, với những thế hệ đã hy sinh; nó sống dài lâu ở những nơi bình dị nhất: sân trường, bếp nhà, con ngõ ngày lễ, nơi ký ức được truyền đi bằng giọng hát và ánh nhìn.
Quyết định trao tặng quyền quản lý và sử dụng ca khúc cho Báo Nhân Dân của nhạc sỹ Phạm Tuyên mang tính biểu tượng sâu sắc: trao về cộng đồng thông qua một thiết chế công đại diện cho tiếng nói của nhân dân. Việc tiếp nhận của Báo Nhân Dân vì thế không chỉ là một thủ tục pháp lý, mà là một lời hứa gìn giữ và phát huy giá trị: đảm bảo ca khúc được cất lên đúng nơi, đúng lúc, đúng cách; tôn trọng nguyên bản và bối cảnh lịch sử; đồng thời mở ra những cách thức giới thiệu phù hợp với công chúng, để di sản không "hóa thạch" mà tiếp tục sống giữa đời sống đương đại.
Cùng với công tác bảo hộ và quản trị quyền bài bản, “bài hát của nhân dân” sẽ tiếp tục được hát đúng cách, đúng chỗ, giữ vững phẩm chất thẩm mỹ và tinh thần phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.
Có một vòng tuần hoàn đẹp đã khép và cũng đã mở ra: năm 1975, Báo Nhân Dân là nơi in trọn ca khúc ngay sau đại thắng; hôm nay, tác phẩm trở về với tòa soạn như trở về “ngôi nhà chung” của ký ức một thời. Từ ngôi nhà ấy, giai điệu sẽ đi xa theo cách bền bỉ nhất: qua những tiết học âm nhạc, những chương trình nghệ thuật trang nghiêm, những chiến dịch truyền thông chạm đến trái tim, những dịp kỷ niệm nhắc ta về một buổi chiều tháng Tư bất tận.
Nhà báo Lê Quốc Minh - Tổng Biên tập Báo Nhân dân - tiếp nhận tác phẩm "Như có Bác trong ngày đại thắng" từ nhạc sỹ Phạm Tuyên và đại diện gia đình nhạc sỹ. Ảnh: Thành Đạt.
"Như có Bác trong ngày đại thắng" không dài, nhưng đủ để bắc một cây cầu giữa lịch sử và hiện tại. Mỗi lần ca khúc cất lên, ta nghe trong đó một lời tri ân hiền hòa, một bài học công dân mộc mạc, và một lời hứa về tương lai: rằng có những giá trị, càng gìn giữ chung, càng sáng rõ.
Từ hôm nay, khi bài hát xác định rõ một nơi nương náu xứng đáng, nó sẽ tiếp tục sống đời sống của cộng đồng - không chỉ là bản nhạc của ký ức, mà còn là nhịp đập của hiện tại, nuôi lớn niềm tự hào, bồi đắp tình yêu nước, và thắp sáng sức mạnh đại đoàn kết dân tộc.
Và mỗi khi lời ca ấy vang lên, chúng ta lại xích lại gần nhau hơn, để nhớ về Bác, nhớ về ngày đại thắng, và tin vào những điều tốt đẹp mà chúng ta tiếp tục làm cùng nhau.
Bà Phạm Hồng Tuyến – con gái nhạc sĩ Phạm Tuyên, đại diện gia đình chia sẻ: “Cha tôi luôn có tâm niệm, âm nhạc chỉ thực sự “sống” khi nó thuộc về cộng đồng. Vì thế, chúng tôi quyết định tặng lại toàn bộ quyền quản lý và sử dụng ca khúc cho Báo Nhân Dân. Đó là cách chúng tôi tiếp nối tinh thần ấy, trao lại bài hát cho một thiết chế công, nơi có sứ mệnh và năng lực giữ gìn những giá trị chung, quản trị việc sử dụng vì lợi ích của nhân dân, phụng sự Tổ quốc và không vì mục đích thương mại.
Quyết định hôm nay vì vậy không phải là một dấu chấm hết về quyền tác giả mà là một dấu chấm phẩy trong hành trình lan tỏa của ca khúc, từ trang giấy của nhạc sĩ viết vội cảm xúc ngoài hành lang, qua trái tim của nhân dân, đến một thiết chế đại diện cho tiếng nói của nhân dân để đi tiếp, bền bỉ và sáng rõ hơn…”.
Bà Tuyến tin tưởng, dưới sự quản lý của Báo Nhân Dân, bài hát "Như có Bác trong ngày đại thắng" sẽ tiếp tục vang lên đúng nơi, đúng lúc, đúng cách trong những ngày lễ lớn, trong những tiết học, trong những khoảnh khắc cộng đồng cần một điểm tựa tinh thần và cả trong những phút giây rất đời thường, khi chúng ta muốn nhắc nhau về giá trị của hòa bình và độc lập.
