Ảnh minh họa
Người đàn ông chống nạng, đầu đội nón mê, tay cầm chiếc mũ vải rộng vành nhàu nát để đựng tiền. Ông ta xuất hiện ở trước cửa đúng lúc gia đình tôi đang ăn cơm. Chồng tôi cau mày, xua như đuổi gà. Nhưng ông ta vẫn không chịu đi, mà như là cầu cứu nơi tôi. 
Tôi thấy không đành, bèn rút cho ông ta một tờ 5000 đồng rồi đơm một tô cơm đưa cho ông ta. Tôi đưa chiếc ghế nhựa nhỏ ra cho ông ta ngồi thì chồng tôi nói: “Em chỉ rắc rối, cứ mặc kệ nó. Vừa cho tiền lại vừa cho ăn là quá đủ rồi”. Tôi nghe anh nói mà không tin ở tai mình. Sao anh lại có thể gọi người hành khất đáng tuổi bố mình là “nó”?
Trước khi rời khỏi, ông ta trút cơm vào một túi ni lon rồi trả lại bát và thìa, không quên một lần nữa chắp tay và nói lời cảm ơn.
Chồng tôi ăn nhoáng nhoàng rồi buông đũa. Anh nói tối nay có cuộc làm việc nên phải chuẩn bị một vài việc. Hai đứa con tôi cũng đã no, lên phòng xem ti vi. Còn lại một mình tôi, vừa tiếp tục ăn, vừa suy nghĩ mông lung. Về người ăn mày không có gì phải nghĩ mà nghĩ về chồng. Tự nhiên, một cảm giác sụp đổ, thất vọng xâm chiếm tâm hồn tôi. Tôi không ngờ anh có thể đối xử với người ăn mày như vừa chứng kiến. Phải chăng cuộc sống đầy đủ của một người có chút quyền lực (anh là phó giám đốc) đã khiến chồng tôi bỗng thành người ích kỷ, không còn để tâm đến bất cứ điều gì ngoài bản thân và những người liên quan?
Sau lần người ăn mày già xin ăn ở nhà tôi, ông ta còn đi qua một vài lần nữa. Đến một lần kia, khi thấy trong nhà chỉ mỗi mình tôi, ông ta mới có ý tiến đến chìa chiếc mũ vải ra chờ đợi.
- Nhà ông ở tận đâu?
- Thưa bà, tôi ở Thanh Hoá. Tôi cũng có con, nhưng hoàn cảnh đặc biệt lắm.
Nói chuyện thêm, khi tôi ngờ ngợ nhận ra kẻ hành khất tội nghiệp trước mặt mình là ai thì bỗng ông ta đứng dậy cầm chiếc nạng cáo biệt khá đột ngột, rồi đi thẳng. Cử chỉ ấy khiến tôi hiểu ra mọi chuyện. Và tôi rất đỗi bàng hoàng, gần như bị sốc khi nhận ra ông già ăn mày là ai. Phải rồi, người đàn ông tội nghiệp đó là Thành, gần 30 năm trôi qua tôi không có dịp gặp lại…
... Ngày ấy, tôi lên Hà Nội dự thi đại học. Sau khi thi xong, tôi trở về quê. Ngồi cạnh tôi trên xe là một người đàn ông chừng 30 tuổi. Tôi đi ô tô không quen nên bị nôn. Anh ta luôn quan tâm và kiếm túi ni lông cho tôi. Sự săn sóc của anh giành cho tôi như một người anh trai, rất tỉ mỉ và nhường nhịn. Qua nói chuyện, tôi biết anh tên Thành, đang phụ trách một trạm bơm ở HTXNN quê nhà - một huyện ở Thanh Hoá. Khi ấy tôi gọi anh là chú. Câu chuyện giữa chúng tôi rất vui, kéo dài suốt thời gian ngồi trên xe ô tô, từ Hà Nội cho tới lúc tôi xuống Ninh Bình, còn Thành đi tiếp vào Thanh Hoá.
Chẳng mấy lúc xe đã đến Ninh Bình, tôi phải xuống. Do có nhiều hành lý mà chú Thành đã phải chuyển giúp tôi từ trên xe xuống. Có nhiều thứ cồng kềnh không thể đưa qua cửa sổ ô tô nên chú phải lên xuống nhiều lần. Người lái xe bóp còi inh ỏi giục giã vì chỉ có mình tôi làm mất thời gian nhất. Rồi anh ta đã cho xe chạy, không quan sát Thành vẫn đang ở dưới sát bên xe nên đã cán phải anh khiến một chân gẫy nát. Người ta đã đưa anh vào bệnh viện Ninh Bình. Tôi ở trong bệnh viện từ trưa đến tối thì có người nhà anh đến, tôi mới yên tâm trở về quê.
Tôi thi đỗ, lên Hà Nội học. Sau 4 năm ra trường, tôi may mắn kiếm được việc làm ở Thủ đô, rồi lấy chồng, sinh con, có cuộc sống bình yên như bao người khác. Sau khi Thành ra viện tôi không có dịp gặp lại. Tuy nhiên tôi luôn bị day dứt mỗi khi nhớ lại kỷ niệm cái lần đi chuyến xe ô tô đó.
Bẵng đi chừng ấy năm, bây giờ tôi mới gặp lại Thành, tiều tuỵ và thảm hại như thế này đây. Hình như anh cũng linh cảm thấy người đàn bà trước mặt mình là ai. Anh nhận ra tôi thì quá giỏi, bởi 25 năm trước tôi 18 tuổi, nay tôi đã 43 tuổi, có 2 con. Vậy thời gian dài đằng đẵng ấy anh sống thế nào, diễn biến ra sao mà anh lại có thể trở thành kẻ hành khất như hiện nay? Tôi muốn khám phá điều bí mật này. Suốt 25 năm qua tôi đã day dứt, nay lại càng day dứt hơn.
Thưa các anh chị. Tôi dày vò và cảm thấy cuộc sống bất ổn trước sự xuất hiện của một ông già ăn mày chính là ân nhân của mình. Mặc dù việc giúp đỡ năm xưa là rất bình thường mà bất cứ ai không quá ích kỷ cũng có thể làm, nhưng chính vì thế mà số phận Thành mới ra nông nỗi này. Tôi có nên gặp lại nói chuyện và tìm cách giúp đỡ anh để phần nào lấy lại chút thanh thản của lương tâm? Tôi có nên kể chuyện này cho chồng tôi biết?
Đỗ Thị Thuý Lan (Hà Nội)
Trao đổi của chuyên gia tâm lý Nguyễn Đình San:
Giúp một người hành khất thì rất nên, đặc biệt giúp một người hành khất từng là ân nhân của mình thì càng nên làm. Bạn hãy tìm hiểu về quãng đời và số phận “người ăn xin đặc biệt” ấy để hiểu vì sao nên nông nỗi đó và hãy giúp đỡ. Chúng tôi nghĩ, bạn nên kể rõ ngọn ngành cho ông xã biết; dù là người ích kỉ đến mức nào, tin rằng chồng bạn và các con sẽ ủng hộ việc làm của bạn.
Đó là tư vấn của chuyên gia tâm lý, bạn đọc có thể chia sẻ với bạn Lan qua www.nongnghiep.vn
