Nghệ An: Lúa trổ sớm, bệnh đạo ôn hoành hành

Cùng với sự xuất hiện của bệnh đạo ôn là đã có gần 30.000 ha lúa đang trổ bông. So với cùng kỳ này của vụ lúa xuân năm ngoái, diện tích lúa bị nhiễm bệnh đạo ôn không nhiều hơn, nhưng diện tích lúa trổ sớm tăng hơn 8.000 ha.

Điều mà bà con nông dân lo lắng nhất là bệnh đạo ôn cổ bông có khả năng phát triển mạnh, kết hợp với tình trạng lúa trổ sớm sẽ làm giảm năng suất.

Trên địa bàn tỉnh, tại thời điểm này huyện nào cũng có bệnh đạo ôn phát triển với những mức độ khác nhau. Nhưng ở đâu chính quyền địa phương và bà con nông dân phát hiện sớm, có ý thức chủ động phòng trừ ngay thì ở đó bệnh dừng lại, không phát triển thêm.

Theo ông Võ Giáp, Giám đốc HTXNN Bắc Liên, huyện Diễn Châu thì diễn biến của thời tiết như vừa qua chẳng có giống lúa nào là không bị nhiễm bệnh đạo ôn cả, chỉ có bón phân hợp lý, gieo cấy thưa thì mức độ xâm nhập bệnh nhẹ hơn. Nhưng cái quyết định là ở con người có trách nhiệm, có ý thức phòng chống bệnh ngay từ đầu khi vết bệnh mới xuất hiện.

Cũng theo ông Võ Giáp, con người có trách nhiệm là Giám đốc HTX, là Ban quản lý, là cán bộ kỹ thuật của HTX và có sự nhắc nhở thường xuyên của UBND xã, cùng với việc có ý thức của bà con nông dân thì dịch bệnh gì cũng không đáng lo ngại.

Tại HTXNN Bắc Liên, giám đốc và Ban quản lý HTX cứ 3 ngày, bận quá thì 4-5 ngày là phải đi thăm đồng để kiểm tra đồng ruộng, đánh giá lúa tốt xấu, mức độ sâu bệnh gây hại thuộc đồng lúa nào, ruộng nhà ai, diện tích bao nhiêu... rồi báo ngay cho xóm trưởng và hộ gia đình đó biết để có biện pháp khắc phục.

Theo ông Nguyễn Văn Lập, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Nghệ An, trước mắt là tập trung chỉ đạo bà con nông dân ở tất cả mọi địa phương trong tỉnh kịp thời phun thuốc phòng chống bệnh đạo ôn cổ bông cho lúa khi lúa đã trổ le te. Nếu không làm tốt việc này thì năng suất sẽ giảm nghiêm trọng.

Xã Hưng Tân là vùng "trọng điểm" bệnh đạo ôn của huyện Hưng Nguyên. Vì vậy việc phòng chống bệnh đạo ôn cho cây lúa trong vụ xuân luôn luôn được cảnh giác và coi trọng.

Theo ông Nguyễn Bá Hữu, cán bộ phụ trách nông nghiệp xã, vụ xuân năm nay toàn xã gieo cấy trên 250 ha lúa. Người dân trong xã rất biết sự nguy hại của bệnh đạo ôn trên cây lúa.

Đúng ra, nếu tránh né loại bệnh này thì phải gieo cấy các giống lúa có khả năng chống chịu tốt với bệnh đạo ôn. Nhưng, bà con nông dân lại gieo cấy chủ yếu 2 giống lúa AC5 và nếp 97, là những giống đứng đầu về mức độ nhiễm bệnh đạo ôn ở tỉnh Nghệ An.

Ông Hữu nói, phòng chống bệnh đạo ôn khó mà dễ. Khó là do để bệnh phát triển ra diện rộng trong một thời gian 5-7 ngày, nếu không phòng trừ kịp thời thì lúa sẽ cháy hết và nếu là bệnh đạo ôn cổ bông thì sẽ mất trắng. Nhưng rất dễ, nếu thường xuyên đi thăm đồng phát hiện vết bệnh mới xuất hiện thì chỉ đạo bà con nông dân trong cùng một ngày ra đồng tiến hành phun thuốc phòng trừ ngay bằng các loại thuốc đặc hiệu.

Vụ xuân năm nay diễn biến thời tiết như vừa qua, nếu không có sự chỉ đạo kịp thời của ngành nông nghiệp và sự chủ động phòng trừ kịp thời của các xã, HTX trong toàn tỉnh thì diện tích lúa bị bệnh đạo ôn sẽ không dừng lại con số gần 2.000 ha trên lá lúa và hơn 200 ha bệnh đạo ôn cổ bông hiện nay.

Tại thời điểm này toàn tỉnh đã có gần 30.000 ha lúa trổ sớm, trổ đúng vào thời điểm gió mùa đông bắc kéo dài nối tiếp đợt này đến đợt khác, nhiệt độ không khí ngoài trời cao nhất không vượt quá 22 - 23 độ C. Lúa trổ vào thời điểm này khó tránh khỏi tiết trời mưa rét của tiết thanh minh hay còn gọi là rét Nàng Bân. Nhiều xã ở huyện Yên Thành, Diễn Châu, Hưng Nguyên đã có hàng ngàn ha lúa trổ sớm. Riêng huyện Tân Kỳ cơ bản lúa đã trổ đến 89 - 90% diện tích trồng.

Vì sao lúa trổ sớm? Thứ nhất, do bà con nông dân gieo cấy quá sớm trước lịch thời vụ do ngành nông nghiệp đề ra từ 15 - 20 ngày, nơi nào chậm hơn thì cũng gieo cấy sớm hơn lịch thời vụ quy định từ 7 - 10 ngày, chỉ có huyện Nghi Lộc gieo cấy muộn hơn do nguồn nước đầu vụ gieo cấy lệ thuộc vào nguồn nước từ Bara Nam Đàn chảy về không đủ để các trạm bơm hoạt động.

Thứ hai, thời tiết vụ xuân này ấm, nhiệt độ không khí cao hơn TBNN từ 1,5 - 2 độ C, nên cây lúa phát triển nhanh hơn năm bình thường.

Ngoài ra còn một nguyên nhân nữa là thời vụ gieo cấy năm nay sát tết Nguyên đán, nên bà con nông dân vội vàng gieo cấy sớm hơn để đón tết, vui xuân thoải mái hơn.

Để hạn chế năng suất lúa xuân giảm vì vừa bệnh đạo ôn, vừa lúa trổ sớm quá gặp thời tiết không thuận lợi, Sở NN-PTNT Nghệ An đã thường xuyên nhắc nhở và khuyến cáo nông dân chủ động phòng chống triệt để bệnh đạo ôn, nhất là đạo ôn cổ bông và phun thuốc chống bệnh lem lép hạt khi lúa mới trổ được 8 - 10%, để hạn chế giảm năng suất.