(TN&MT) – Đó là nhận định của các chuyên gia tại thảo luận bàn tròn “Đánh giá liên kết thích ứng với BĐKH, giảm thiểu rủi ro thiên tai, thiệt hại và mất mát” do Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam vừa tổ chức ngày 25/11 tại Hà Nội.
Quang cảnh buổi thảo luận bàn tròn ngày 25/11
Theo Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, biến đổi khí hậu (BĐKH) không chỉ là vấn đề của môi trường sinh thái, nó chính là vấn đề thuộc an ninh con người, vấn đề sống còn của nhân loại trong hiện tại và tương lai. Đặc biệt, trong hoàn cảnh nước ta, Việt Nam nằm trong số các quốc gia thuộc các hệ luỵ của BĐKH nặng nề nhất trên thế giới. Chính vì vậy, vai trò của con người đặc biệt quan trọng trong quá trình ứng phó và thích nghi với BĐKH...
Trong những năm gần đây, Chính phủ đã rất nỗ lực xây dựng chiến lược và thực hiện các hoạt động thích ứng, giảm thiểu các tác hại, rủi ro từ BĐKH. Đồng thời, một số loại hình hoạt động, biện pháp can thiệp đã được tiến hành ở nước ta nhằm phát huy vai trò con người trong quản lý, giảm thiểu rủi ro thiên tai. Những hoạt động và biện pháp này đang được triển khai ở tất cả các cấp độ quản lý đất nước.
Theo PGS.TSKH Trịnh Thị Kim Ngọc đến từ Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam thì: xây dựng chiến lược quốc gia về BĐKH lấy con người là trung tâm là một trong những biện pháp vô cùng quan trọng bởi Chính phủ Việt Nam coi ứng phó với BĐKH là trách nhiệm của toàn hệ thống chính trị. Trong chương trình này, việc phát huy vai trò chủ đạo trong quản lý, điều hành của Nhà nước là quan trọng. Bên cạnh đó, còn cần nâng cao tính năng động, sáng tạo và trách nhiệm của khu vực doanh nghiệp, phát huy cao nhất sự tham gia và giám sát của các đoàn thể chính trị xã hội, các tổ chức nghề nghiệp và cộng đồng dân cư...
PGS.TSKH Trịnh Thị Kim Ngọc cho rằng: “Theo đó một trong những mục tiêu cụ thể được đặt ra trong chiến lược quốc gia là tăng cường năng lực thích ứng với BĐKH của con người, phát triển nền kinh tế theo hướng tăng trường xanh, nhằm bảo vệ và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, trên cơ sở đó bảo đảm an ninh con người và phát triển bền vững quốc gia”.
Ngoài ra, những giải pháp khác trong quá trình ứng phó và thích nghi với BĐKH cũng được PGS.TSKH Trịnh Thị Kim Ngọc đánh giá cao là: xây dựng thể chế, khung pháp lý các chương trình lồng ghép quản lý và giảm thiểu rủi ro vào quy hoạch phát triển các ngành, lĩnh vực và kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội của đất nước và các địa phương; xây dựng và thực thi các chương trình mục tiêu ưu tiên là xây dựng cộng đồng ứng phó hiệu quả với BĐKH trên cơ sở đảm bảo an sinh xã hội và nâng cao vốn con người và năng lực cho con người; tổ chức các hoạt động tư vấn, đào tạo, nâng cao nhận thức và năng lực của người dân để ứng phó với các hệ luỵ của BĐKH đang được triển khai tích cực ở các địa phương.
GS.TSKH Nguyễn Hữu Ninh thuyết trình tại thảo luận bàn tròn ngày 25/11
Theo GS.TSKH Nguyễn Hữu Ninh, Giảng viên bộ môn Biến đổi khí hậu và An ninh toàn cầu của trường Đại học Santiago (Hoa Kỳ) thì với một quốc gia đa dân tộc và cộng đồng cao như Việt Nam, có thể coi chiến lược quản lý rủi ro và thích ứng với BĐKH dựa vào cộng đồng đã phát huy được vai trò của con người, chủ thể của các cộng đồng đó – phương pháp luận này được các học giả quốc tế coi là một lựa chọn thông minh của Việt Nam.
Vẫn theo GS Ninh, thực tế trong những năm qua ở nước ta cho thấy, hoạt động xây dựng cộng đồng ứng phó với thiên tai là một trong những biện pháp hiệu quả nhất, vừa phát huy được vốn xã hội, phát huy được các thế mạnh và sáng kiến của cộng đồng, vừa tiết kiệm được chi phí từ phía đầu tư công, nhờ ở nhiều khâu quá trình này đã phát huy được hiệu quả của việc xã hội hoá… “Tuy nhiên, tôi muốn nhấn mạnh đến sự tham gia của con người hay nói cách khác là phát huy tiềm năng sáng tạo của con người, phát huy sức mạnh cộng đồng trong ứng phó BĐKH. Đây cũng là những phương cách mà các nước tiên tiến trên Thế giới áp dụng để ứng phó BĐKH” – GS Nguyễn Hữu Ninh khẳng định.
Là 1 trong 5 nước trên thế giới được dự báo là chịu ảnh hưởng nhiều nhất của thiên tai, Việt Nam cũng trải qua những trận thảm hoạ thiên nhiên kinh hoàng gây ra thiệt hại rất lớn về người và của. Trong hơn 50 năm (1954 - 2006), Việt Nam đã phải gánh chịu 380 trận bão và áp thấp nhiệt đới. Từ 1989 - 2011, trung bình mỗi năm ở Việt Nam có 567 người chết do thảm hoạ thiên nhiên. Trung bình mỗi năm Việt Nam thiệt hại khoảng 1,9 tỉ USD tổng sản phẩm quốc nội theo sức mua GDP (PPP) (hay 1,3% GDP). |
Bài & ảnh: Mai Đan
