Nâng cao năng lực tuyên truyền viên cộng đồng về bảo vệ môi trường nông thôn

Tại tỉnh Đồng Tháp, Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương phối hợp Viện Khoa học Môi trường vừa tổ chức tập huấn công tác bảo vệ môi trường cho hơn 80 báo cáo viên, tuyên truyền viên và lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, Chi cục Phát triển nông thôn đến từ các tỉnh ĐBSCL và Tây Ninh.

Trong hai ngày làm việc, các học viên được giới thiệu 8 chuyên đề tập trung vào các nội dung: thực trạng và chính sách bảo vệ môi trường trong xây dựng nông thôn mới (NTM); kinh nghiệm huy động cộng đồng; quản lý chất thải nông thôn; lập kế hoạch cấp xã; ứng dụng công nghệ số và kỹ năng truyền thông môi trường…

Thông qua chương trình, các học viên được trang bị kiến thức pháp lý, kỹ năng mềm và công cụ truyền thông hiện đại, giúp nâng cao hiệu quả tuyên truyền, lan tỏa các mô hình “làng xanh”, “tuyến đường sạch”, “nông thôn không rác thải vỏ thuốc bảo vệ thực vật”. Nhiều mô hình thực tế sinh động về phân loại rác tại nguồn, xử lý rác hữu cơ tại hộ gia đình, tận dụng phụ phẩm nông nghiệp làm phân bón xanh cũng được các diễn giả chia sẻ.

Bà Tô Thúy Nga, Phó trưởng Phòng phụ trách Phòng Nghiệp vụ và Môi trường (Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương) cho biết, Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2026-2030 sẽ kế thừa và bổ sung nhiều tiêu chí mới, trong đó tiêu chí môi trường được định hướng theo hướng xanh, bền vững, nâng cao chất lượng sống. Không chỉ xử lý rác thải, bộ tiêu chí còn mở rộng sang quản lý chất lượng không khí, sinh thái làng xã, nông nghiệp hữu cơ - tuần hoàn, tăng trưởng xanh và được phân hóa theo cấp độ phát triển từng vùng nông thôn.

Theo ông Nguyễn Thanh Lâm, Phó Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp, dù nhiều tỉnh ĐBSCL đã hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM, song vẫn đối diện với thách thức lớn như ô nhiễm nguồn nước, bao bì thuốc bảo vệ thực vật, suy thoái đất và biến đổi khí hậu. Do đó, việc nâng cao năng lực truyền thông cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên là yêu cầu cấp thiết nhằm lan tỏa nhận thức và hành động trong cộng đồng.

Tiến sĩ Hoàng Văn Tám, Trưởng Bộ môn Đất, Phân bón và Môi trường (Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp miền Nam) nhấn mạnh: “Công tác tuyên truyền phải đổi mới mạnh mẽ, thông tin cần gần gũi, dễ hiểu và dễ hành động. Ví dụ như khẩu hiệu ‘Mỗi hộ một thùng rác, mỗi xóm một tuyến đường xanh’, ngắn gọn nhưng tác động lớn”.

Ông cũng đề xuất truyền thông nên lấy người dân làm trung tâm, khuyến khích “nghe dân nói” thay vì chỉ “nói cho dân nghe”, kết hợp linh hoạt giữa phương thức truyền thống và hiện đại: từ loa phát thanh, họp dân, bảng tin đến mạng xã hội, video ngắn và hình ảnh trực quan; đồng thời lồng ghép nội dung bảo vệ môi trường trong các hoạt động văn hóa - sinh hoạt cộng đồng.

Điểm nhấn của chương trình là chuyến thực tế tại xã Bình Phú (Đồng Tháp) tham quan mô hình điểm trong công tác bảo vệ môi trường nông thôn. Tại đây, học viên được tham quan mô hình phân loại rác tại nguồn, khu xử lý rác hữu cơ bằng chế phẩm sinh học và tuyến đường hoa do đoàn viên thanh niên, hội phụ nữ địa phương quản lý.

Hội nghị không chỉ mang lại kiến thức chuyên môn mà còn khơi dậy trách nhiệm và niềm tin trong mỗi học viên, những “tuyên truyền viên xanh”, sẽ mang tinh thần bảo vệ môi trường trở lại cộng đồng, góp phần xây dựng nông thôn mới xanh - sạch - đẹp - bền vững.