Một vòng đời mới cho rác

Dự án “Một vòng đời mới cho rác” do tổ chức Good Neighbors International (GNI) khởi xướng, với sự tham gia của hàng nghìn học sinh tại các trường THCS ở TP Hà Nội và TP HCM, đã trở thành một hình mẫu điển hình cho việc giáo dục môi trường gắn liền với hành động thực tiễn. Không chỉ giúp học sinh hiểu về vòng đời của rác thải nhựa, dự án còn khơi dậy trách nhiệm công dân, tinh thần sẻ chia và khả năng lan tỏa những giá trị tích cực đến cộng đồng.

Không chỉ giáo dục, mà là thay đổi

Từ tháng 3 đến tháng 5/2025, dự án được triển khai tại 6 trường THCS gồm: Ngô Sĩ Liên, Nam Từ Liêm, Nguyễn Du, Quang Trung, Nguyễn Trường Tộ (Hà Nội) và THCS Bình Hòa (Củ Chi, TP. Hồ Chí Minh), với hơn 3.700 học sinh và giáo viên tham gia. Dự án gồm 2 giai đoạn chính: trang bị kiến thức và thực hành phân loại rác nhựa tại nguồn, hướng tới hình thành thói quen xanh từ chính môi trường học đường.

Tại trường THCS Ngô Sĩ Liên - một trong những đơn vị đồng hành với chương trình từ những ngày đầu, các em học sinh đã tích cực hưởng ứng các hoạt động về môi trường do GNI tổ chức.

“Sau này, ngay cả khi không còn GNI đồng hành, chúng em vẫn sẽ phát triển các chương trình của CLB môi trường. Chúng em sẽ tiếp tục tìm kiếm niềm vui mới trong việc bảo vệ môi trường. Cùng với những bạn cùng tư tưởng, chúng em mong muốn được tham gia vào các chương trình về môi trường lớn hơn. Chúng em mong tinh thần sống xanh bền vững luôn được giữ vững, để CLB môi trường của chúng em còn lý do để tiếp tục", các em học sinh đến từ CLB môi trường của trường THCS Ngô Sĩ Liên chia sẻ.

Theo bà Đỗ Hà Thu, Quản lý Nhóm Môi trường và Sức khỏe, tổ chức GNI, các em học sinh là những nhân tố chính, là linh hồn của dự án. Chính các em mới là người lan tỏa và duy trì tinh thần bảo vệ môi trường bền vững. GNI với vai trò gieo mầm, hỗ trợ và đồng hành giúp các em trên con đường tiến tới lối sống xanh, sống bền vững. “Chúng tôi tin rằng, chính các em, bằng những hành động nhỏ nhưng bền bỉ, có thể tạo ra sự thay đổi lớn trong tương lai", bà Thu nói.

Còn tại trường THCS Nam Từ Liêm, không chỉ dừng lại ở việc được học lý thuyết về cách xử lý, phân loại rác, các em còn chủ động, tích cực tham gia các CLB môi trường, chiến dịch dọn vệ sinh, chuỗi hoạt động lồng ghép giáo dục môi trường trong các tiết sinh hoạt dưới cờ, tổ chức hội thảo và thi đua thu gom rác hàng tuần.

Tại các trường, khu vực thu gom rác cũng được học sinh trang trí công phu, vừa là điểm nhấn sinh động, vừa là công cụ trực quan để lan tỏa thông điệp bảo vệ môi trường.

Từ một vòng đời rác… đến vòng tròn giáo dục bền vững

Dự án “Một vòng đời mới cho rác” không chỉ là mô hình thí điểm giáo dục môi trường trong nhà trường mà còn là minh chứng sống động rằng: những thay đổi lớn có thể bắt đầu từ chính điều nhỏ bé.

Sau 3 tháng triển khai, dự án đã khép lại với nhiều kết quả tích cực: hơn 1 tấn rác nhựa sạch đã được thu về để tái chế. Điều đó cho thấy, khi được trao cơ hội, lắng nghe và hành động, thế hệ trẻ hoàn toàn có thể trở thành lực lượng tiên phong trong việc giữ gìn môi trường sống của chính mình và cộng đồng. Buổi lễ Tổng kết dự án “Một vòng đời mới cho rác” 2025 đã ghi nhận, tôn vinh các cá nhân và tập thể nổi bật – những “sứ giả môi trường” góp phần khơi gợi tinh thần hành động vì Trái đất trong chính cộng đồng học sinh.

Bà Đào Thiên Lý, Giám đốc điều hành tổ chức GNI cho biết, dự án “Một vòng đời mới cho rác” đã cùng các em thực hiện nhiều hành động ý nghĩa, duy trì hoạt động thu gom nhựa hàng tuần tại các trường học, hình thành thói quen phân loại rác và ý thức giữ gìn môi trường từ trong chính môi trường học đường. Đặc biệt, các em còn tham gia tái chế nhựa thành các sản phẩm đồ dùng học tập, sau đó gửi tặng lại cho học sinh tại một ngôi trường khác trong mạng lưới của GNI.

Bà Đào Thiên Lý nhấn mạnh: “Tôi rất bất ngờ khi thấy các em học sinh nghiêm túc phân loại và làm sạch rác trước khi gửi cho dự án. Những hành động nhỏ nhưng bền bỉ ấy đang tạo ra thay đổi lớn”. Bà kỳ vọng, từ những bước đi đầu tiên này, học sinh sẽ tiếp tục trở thành “sứ giả môi trường” trong nhà trường, gia đình và cộng đồng.

Việc biến rác thành tài nguyên, biến học sinh thành sứ giả môi trường, không chỉ giải quyết câu chuyện chất thải nhựa mà đang âm thầm kiến tạo một vòng tròn giáo dục bền vững - nơi kiến thức gắn liền với hành động, nơi trách nhiệm cá nhân trở thành giá trị cộng đồng.

Và khi những đại sứ xanh nhỏ tuổi tiếp tục mang tinh thần ấy lan tỏa trong gia đình, khu phố, cộng đồng, thì vòng đời của rác không chỉ được tái sinh mà chính hành tinh này cũng được nuôi dưỡng bằng hy vọng và niềm tin từ thế hệ kế tiếp.