Lúa đông xuân sinh trưởng gặp nhiều bất lợi

Từ khi gieo sạ vụ đông xuân đến nay, thời tiết ở Quảng Nam không thuận lợi cho cây lúa phát triển khi nhiều đợt mưa lạnh liên tục xuất hiện và kéo dài khiến lúa chậm phát triển. Cùng với đó, các loại sâu, bệnh gây hại đã xuất hiện.

Theo phòng NN-PTNT huyện Duy Xuyên, vụ đông xuân 2022 – 2023, toàn huyện dự kiến canh tác khoảng 3.500ha lúa. Đến nay, địa phương đã gieo sạ được khoảng trên 70% diện tích. Dù cây lúa chỉ mới phát triển một thời gian nhưng một số đồng ruộng đã bị chuột phá hoại. Đã có khoảng 30ha lúa bị ốc bươu vàng cắn phá, 10ha lúa bị nhiễm ruồi dục nõn..., nhiều loại dịch hại nguy hiểm khác cũng phát sinh trên cây lúa non.

Ông Nguyễn Hoa (thôn Hòa Lâm, xã Duy Trung, Duy Xuyên) cho biết, vụ đông xuân năm nay, gia đình ông gieo sạ 3 sào (sào 500m2) lúa. “Những ngày qua, vợ chồng tôi đang tập trung tỉa dặm, bón thúc phân để cây lúa phục hồi và phát triển. Mấy ngày gần đây, ốc bươu vàng, bọ trĩ, ruồi đục nõn... phát sinh trên hầu hết diện tích lúa với mật độ ngày càng cao. Thấy thế nên tôi đã mua các loại thuốc đặc hiệu về phun trừ. Giai đoạn này nếu không theo dõi kỹ, để sâu bệnh bùng phát mạnh thì chắc chắn sẽ mất mùa”, ông Hoa nói.

Tại huyện Quế Sơn, hiện 3.600ha lúa đông xuân đang giai đoạn tỉa dặm và đẻ nhánh. Tuy nhiên, sâu cuốn lá nhỏ đã phát sinh trên ruộng lúa nước trời với mật độ 2 – 4 con/m2 và bọ trĩ xuất hiện trên ruộng lúa chủ động nước với mật độ 400 - 500 con/m2, nơi cao 700 - 1.000 con/m2. Ngoài ra, ốc bươu vàng, sâu phao, chuột… cũng gây hại rải rác trên hàng loạt đồng lúa ở nhiều địa phương.

Thống kê của ngành nông nghiệp tỉnh Quảng Nam, đến nay toàn tỉnh có khoảng hơn 102ha lúa bị chuột ăn hạt giống khi mới gieo sạ; 145,5ha lúa bị ốc bươu vàng gây hại; bệnh tuyến trùng rễ gây hại trên 15ha lúa chủ động nước tại huyện Đại Lộc với tỷ lệ từ 3 - 15%; sâu cuốn lá nhỏ gây hại rải rác trên các diện tích lúa phụ thuộc nước trời ở các huyện Nông Sơn, Quế Sơn, Tiên Phước, Thăng Bình.

Với các loại cây trồng khác như cây đậu phụng, bệnh lở cổ rễ, chết cây con, thối gốc mốc đen, thối gốc mốc trắng gây hại 41ha ở Duy Xuyên, Thăng Bình, Núi Thành, Quế Sơn, Đại Lộc. Bệnh thối hạch gây hại 8ha đậu cô ve leo đang giai đoạn trái – thu hoạch ở Đại Lộc với tỷ lệ bệnh 10 - 15% và bệnh lở cổ rễ phát sinh trên 5ha đậu cô ve lùn trà muộn với tỷ lệ bệnh 5 - 10%. Trên cây bắp, sâu keo mùa thu, sâu ăn lá, sâu xám cũng phát sinh gây hại rải rác ở Đại Lộc, Điện Bàn, Nông Sơn.

Chi cục Trồng trọt và BVTV Quảng Nam khuyến cáo, để hạn chế ốc bươu vàng phát sinh gây hại, tốt nhất nên áp dụng các biện pháp thủ công như diệt ổ trứng; nhặt, vợt bắt ốc trên ruộng, mương nước và tiêu diệt.

Khi mật độ ốc trên ruộng lúa cao, có thể dùng một số loại thuốc đặc hiệu để phun trừ. Ngành chuyên môn và chính quyền cơ sở cần tiếp tục hỗ trợ, hướng dẫn nông dân diệt chuột bằng nhiều biện pháp như đặt bẫy và đánh bả bằng thuốc sinh học, hóa sinh.

Ông Nguyễn Xuân Vũ, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Nam cho rằng, với tình hình thời tiết hiện tại, thời gian tới sẽ thuận lợi cho bệnh đạo ôn phát sinh trên các giống lúa nhiễm. Do vậy, đội ngũ cán bộ kỹ thuật nông nghiệp các cấp, khuyến nông viên cơ sở cần thường xuyên kiểm tra đồng ruộng (trên lúa giai đoạn đẻ nhánh - đứng cái) để phát hiện bệnh sớm và có biện pháp xử lý thích hợp.

“Với các loại cây trồng cạn và rau đậu, đặc biệt là những địa phương có diện tích trồng bắp lớn cần chủ động hướng dẫn nông dân thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, có biện pháp xử lý sâu keo mùa thu kịp thời và hiệu quả. Đối với sâu xám, sâu xanh, sâu khoang chuyên ăn lá và cắn thân, khi mật độ thấp nên dùng biện pháp thủ công như thu bắt, ngắt ổ trứng. Chỉ dùng thuốc BVTV để phun trừ khi sâu có mật độ cao (phun lúc sâu tuổi nhỏ)”, ông Vũ lưu ý.