3 ngày trước khi nhập viện, ông T.V.T. (55 tuổi, trú tại Thanh Hóa) lội xuống đầm tôm và bị gai đâm vào cẳng chân trái. Ban đầu, vết thương chỉ là một nốt tròn nhỏ. Tuy nhiên, chỉ sau 2 ngày, vùng tổn thương bắt đầu sưng phồng, phù nề, bề mặt sần sùi và nhanh chóng lan rộng dọc theo cẳng chân. Các bóng nước cũng xuất hiện rải rác khắp chân. Khi ông T. bắt đầu khó thở, tụt huyết áp và không thể tự thở, gia đình mới đưa ông đến bệnh viện. Lúc này, tình trạng đã chuyển sang sốc nhiễm khuẩn và suy hô hấp nặng.
Toàn bộ chân trái bệnh nhân đã hoại tử lan rộng, chuyển sang màu tím đen sẫm, biểu hiện điển hình của hoại tử mô sâu. Ảnh: Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.
Tại thời điểm nhập viện Khoa Cấp cứu - Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, tổn thương da đã lan sang cả 2 chân, có dấu hiệu tiến lên vùng đùi và tay với tốc độ rất nhanh. Bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm khuẩn huyết, viêm mô bào lan tỏa, sốc nhiễm khuẩn và suy đa tạng; phải đặt ống nội khí quản, thở máy và lọc máu liên tục. Được biết, ông có tiền sử đái tháo đường nặng, trước đó đang được kiểm soát ổn định.
Các chỉ số xét nghiệm phản ánh rõ mức độ nguy kịch, tiểu cầu giảm cho thấy rối loạn đông máu, men gan AST tăng với dấu hiệu suy gan, CK - chỉ dấu hoại tử cơ - tăng 40 lần so với mức bình thường, Procalcitonin (PCT) đạt 60 ng/mL (bình thường <0,05), phản ánh nhiễm trùng huyết nặng. Kèm theo đó là toan chuyển hóa nặng, thiểu niệu và suy thận cấp.
Toàn bộ chân trái bệnh nhân đã hoại tử lan rộng, chuyển sang màu tím đen sẫm, biểu hiện điển hình của hoại tử mô sâu. Cẳng chân phù to gần gấp rưỡi kích thước bình thường, căng cứng, bề mặt da biến dạng, bóng nhẫy, loang lổ những mảng màu tím, đen xen kẽ. Bàn chân tím bầm, các ngón cong vẹo, móng dày sừng, đổi màu đen sẫm do hoại tử kéo dài.
Tổn thương lan nhanh với tốc độ đáng báo động, từ cổ chân hoại tử lan dọc bắp chân, vượt qua gối và tiếp tục tiến lên vùng đùi chỉ trong vòng chưa đầy 24 giờ. Mức độ tiến triển có thể quan sát thấy rõ bằng mắt thường, thay đổi từng giờ. Ở chi còn lại, các mảng da sậm màu cũng đã xuất hiện và có xu hướng lan rộng, cảnh báo nguy cơ hoại tử toàn thân .
Bệnh nhân hiện đang được hồi sức tích cực bằng lọc máu liên tục, thở máy, kháng sinh phổ rộng liều cao và thuốc vận mạch. Tuy nhiên, tiên lượng vẫn rất dè dặt, nguy cơ tử vong cao.
Theo ThS. Bác sĩ Lê Sơn Việt, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, viêm mô bào là một bệnh nhiễm khuẩn mô mềm, có thể khởi phát từ những vết thương rất nhỏ nhưng diễn tiến cực kỳ nhanh, đặc biệt nguy hiểm ở người có bệnh nền như đái tháo đường. Vi khuẩn lan theo mô dưới da và hệ bạch huyết, gây viêm lan tỏa, hoại tử cơ, gân, mô mềm. Nếu không điều trị kịp thời, hậu quả có thể là nhiễm trùng huyết, suy đa tạng và tử vong.
“Viêm mô bào hiện chưa có vaccine hay thuốc dự phòng đặc hiệu. Người dân, đặc biệt là những người có bệnh nền như đái tháo đường, tim mạch, suy giảm miễn dịch, cần hết sức thận trọng khi tiếp xúc với môi trường tiềm ẩn nguy cơ nhiễm khuẩn, như đầm lầy, ruộng nước, bùn đất… Luôn mang đồ bảo hộ khi lội ruộng, ao, đầm và nếu có vết thương ngoài da, cần rửa sạch, sát trùng kỹ. Khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như đỏ, sưng, nóng, đau, nổi bóng nước, lan nhanh, cần đến cơ sở y tế ngay. Viêm mô bào tiến triển rất nhanh, nếu điều trị muộn có thể dẫn đến hoại tử, cắt cụt chi, thậm chí tử vong do sốc nhiễm khuẩn", bác sĩ Lê Sơn Việt cảnh báo.
