Lâm Đồng chung tay xử lý rác thải nông nghiệp vì môi trường xanh

Lan tỏa ý thức từ những mô hình nhỏ

Tại phường Xuân Trường - Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng), nơi có hơn 6.000 ha đất sản xuất nông nghiệp, chiếm tới 85% cơ cấu kinh tế địa phương, phong trào thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) và phụ phẩm cây trồng đang được triển khai đồng bộ, trở thành nếp sống xanh trong cộng đồng.

Ông Nguyễn Văn Sơn, Phó Chủ tịch UBND phường Xuân Trường cho biết, trước đây, bà con vứt bỏ bao bì thuốc ngoài đồng, đốt hoặc chôn lấp tùy tiện, khiến môi trường bị ô nhiễm, đất đai giảm độ phì nhiêu, cây trồng dễ nhiễm bệnh. Từ khi được hướng dẫn phân loại, thu gom và xử lý đúng quy định, người dân đã ý thức hơn. Mỗi hộ đều được cấp thùng chứa riêng, nắm rõ cách phân loại rác và biết tập kết rác thải nông nghiệp về đúng nơi quy định.

Để khuyến khích người dân tham gia, địa phương còn phát động chương trình “đổi chất thải lấy quà tặng” tại 29 điểm thu gom trên toàn phường. Theo đó, nông dân mang bao bì thuốc bảo vệ thực vật, vỏ chai, rác thải nông nghiệp đã qua sử dụng đến điểm thu gom để đổi lấy các vật dụng thiết yếu phục vụ sinh hoạt hằng ngày. Sáng kiến này không chỉ giúp giảm thiểu lượng rác thải phát tán ra môi trường mà còn tạo không khí thi đua sôi nổi, khơi dậy tinh thần trách nhiệm với môi trường trong từng hộ gia đình.

“Bảo vệ môi trường không thể chỉ là khẩu hiệu. Chúng tôi xác định đây là nhiệm vụ lâu dài, gắn với xây dựng nếp sống văn hóa và sản xuất nông nghiệp bền vững. Mỗi người dân phải hiểu rằng giữ gìn môi trường chính là bảo vệ sức khỏe và sinh kế của mình", ông Sơn nói thêm.

Hành trình “xanh hóa” ngành nông nghiệp

Lâm Đồng là tỉnh có thế mạnh về sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, với hơn 270.000 ha đất canh tác, chiếm trên 60% diện tích tự nhiên. Cùng với sự phát triển đó, lượng rác thải phát sinh, đặc biệt là bao bì thuốc BVTV và phế phẩm cây trồng, ngày càng tăng, gây áp lực lớn cho công tác bảo vệ môi trường.

Nhận thấy tầm quan trọng của vấn đề, tỉnh Lâm Đồng đã xác định việc thu gom, phân loại và xử lý rác thải nông nghiệp là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế – xã hội bền vững. Sở Nông nghiệp và Môi trường đã phối hợp với các địa phương triển khai nhiều chương trình tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn nông dân thay đổi nhận thức, coi bảo vệ môi trường là trách nhiệm của mỗi cá nhân.

Theo thống kê sơ bộ của Sở Nông nghiệp và Môi trường, toàn tỉnh hiện đã xây dựng hơn 3.100 bể chứa và 22 khu vực lưu chứa bao bì thuốc BVTV sau sử dụng. Mỗi năm, lượng bao gói thu gom được tăng đều, đạt hơn 100.000 tấn, trong đó 98% đã được xử lý đúng quy định. Đây là kết quả đáng ghi nhận, cho thấy nỗ lực của chính quyền và người dân trong việc quản lý rác thải nông nghiệp, đặc biệt là rác thải nguy hại.

Bên cạnh đó, Sở còn triển khai các lớp tập huấn ngay tại vùng sản xuất, hướng dẫn người dân phân biệt rác thải nguy hại, quy trình thu gom, xử lý phụ phẩm cây trồng và tái sử dụng rác hữu cơ để sản xuất phân bón sinh học. Nhiều nông hộ đã tự ủ rác hữu cơ tại chỗ, vừa giảm chi phí, vừa góp phần giảm lượng rác thải ra môi trường.

Những năm gần đây, với sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế như GIZ, JICA và FAO, Lâm Đồng từng bước xây dựng chuỗi sản xuất nông nghiệp tuần hoàn, trong đó rác thải không còn là gánh nặng mà trở thành tài nguyên tái chế. Đây là bước tiến quan trọng hướng tới mục tiêu nông nghiệp xanh – kinh tế tuần hoàn mà Chính phủ đang đẩy mạnh trên phạm vi cả nước.

Tăng tốc vì mục tiêu môi trường sạch

Không chỉ chú trọng rác thải nông nghiệp, Lâm Đồng còn đối mặt với khối lượng rác sinh hoạt lớn, hơn 390.000 tấn mỗi năm. Trong đó, riêng thành phố Đà Lạt cũ chiếm gần 30%. Hầu hết vẫn được xử lý bằng chôn lấp, tỷ lệ tái chế thấp, công nghệ xử lý còn hạn chế.

Trước thực tế này, năm 2025 được tỉnh xác định là “năm tăng tốc” cho công tác phân loại rác tại nguồn và xử lý bao bì thuốc BVTV. Sở Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Văn bản số 798/SNNMT-TTBVTV ngày 01/8/2025, yêu cầu các xã, phường, thị trấn đồng loạt hướng dẫn người dân thu gom, xử lý bao gói thuốc BVTV và phụ phẩm cây trồng đúng quy trình kỹ thuật.

Song song đó, các chương trình tuyên truyền được triển khai sâu rộng tại các vùng sản xuất trọng điểm như xã Đức Trọng, các phường thuộc thành phố Đà Lạt cũ... Các phong trào như “Tuyến đường không rác”, “Cánh đồng sạch – sản xuất an toàn” được tổ chức thường xuyên, thu hút sự tham gia của hàng chục nghìn hộ dân.

Với sự đồng lòng của chính quyền, doanh nghiệp và người dân, Lâm Đồng đang từng ngày tiến gần hơn tới mục tiêu xây dựng tỉnh nông nghiệp xanh, môi trường sạch và cuộc sống bền vững. Mỗi hành động nhỏ của người dân hôm nay chính là nền tảng cho một tương lai nông nghiệp thân thiện với môi trường, vì sức khỏe con người và hệ sinh thái mai sau.

Theo kế hoạch, đến năm 2026, toàn tỉnh sẽ đạt 100% xã, phường có điểm thu gom rác đúng quy chuẩn, giảm tối thiểu 50% lượng rác sinh hoạt phải chôn lấp. Tỉnh cũng đang đầu tư nâng cấp các khu xử lý rác, ứng dụng công nghệ tái chế, đốt rác phát điện, đồng thời khuyến khích người dân tận dụng phụ phẩm nông nghiệp để sản xuất phân bón hữu cơ.