Một doanh nghiệp tham vọng biến rác thải thành tài nguyên, liệu có khả thi?

Mới đây, tại Hội thảo Doanh nghiệp chuyển đổi xanh và Giải pháp thúc đẩy tiếp cận tài chính xanh bền vững do Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật TP. Cần Thơ tổ chức, ông Ngô Huỳnh Thiện – Nhà sáng lập, Giám đốc điều hành EcoLoop đã chia sẻ về công nghệ xử lý rác thải đang được doanh nghiệp phát triển tại Australia và tham vọng mang công nghệ này về Việt Nam.

Theo thông tin từ doanh nghiệp, công nghệ này đã được áp dụng tại 3 nhà máy ở Australia và dự kiến mở rộng trong vài năm tới. EcoLoop bày tỏ mong muốn đưa mô hình về Việt Nam, với kế hoạch thí điểm một nhà máy xử lý rác thải quy mô nhỏ, công suất 5 tấn rác/ngày trong thời gian tới, trước khi mở rộng công suất.

Công nghệ này gây chú ý bởi tham vọng của doanh nghiệp muốn biến các bãi rác ở Việt Nam thành “công viên xanh” trong 20 năm tới, thông qua việc phân loại, tái chế rác thải, kết hợp công nghệ sinh học (sử dụng ruồi lính đen), kỹ thuật cơ khí và khoa học vật liệu để thu hồi 100% vật liệu mà không cần đốt.

Doanh nghiệp cho rằng, quy trình có thể tận dụng hầu hết các nguồn chất thải từ nhựa, kim loại, giấy, thủy tinh, chất thải nông nghiệp… để tạo ra nguyên liệu đầu vào cho ngành nông nghiệp và công nghiệp sản xuất như: phân bón, thức ăn động vật, nhựa sinh học, dược phẩm, than tổng hợp, hydrogen, các bon…

Theo ông Thiện, Việt Nam đang đối mặt với thách thức nghiêm trọng khi lượng rác thải ngày càng tăng, khoảng 75.000 tấn chất thải rắn đô thị mỗi ngày, gây áp lực lên các hệ thống quản lý truyền thống.

Trong khi đó, công nghệ xử lý rác hiện nay đa phần là đốt hoặc chôn lấp, thiếu công nghệ để chuyển đổi các sản phẩm rác thành tài nguyên. Điều này đặt ra vấn đề, muốn chuyển đổi xanh đối với rác thải được không?

Ông Thiện tự tin, nếu công nghệ của doanh nghiệp được đầu tư tại Việt Nam, trong vòng 5 ngày có thể biến 1kg rác chuyển đổi thành than, thức ăn động vật hoặc phân bón… 100% lượng rác thải đưa vào xử lý sẽ được chuyển đổi toàn bộ và tạo ra sản phẩm (trừ nước). Đặc biệt, so với các giải pháp xử lý chất thải hiện có ở Việt Nam, quy trình trên có thể tiết kiệm tới gần 1,3 triệu tấn CO2/năm.

Tuy nhiên, nhiều đại biểu cho rằng vẫn còn nhiều vấn đề cần làm rõ. Ông Đoàn Ngọc Phả, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học – Kỹ thuật tỉnh An Giang cho rằng công nghệ này có thể ứng dụng ở quy mô nhỏ, gắn với xây dựng nông thôn mới. Nhưng thực tế hiện nay do chưa có một mô hình hay nhà máy thí điểm vận hành tại Việt Nam, do đó rất khó để đánh giá được hiệu quả cũng như mức độ an toàn môi trường.

Cùng quan điểm, ông Trần Hoàng Tuyên, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp (BSA) cho biết, công nghệ của EcoLoop từng được giới thiệu tới một số doanh nghiệp ở tỉnh Vĩnh Long và nhận được sự quan tâm. Thế nhưng việc triển khai ở quy mô nhỏ sẽ gặp vướng mắc về khung pháp lý liên quan đến xử lý rác tập trung.

Trong bối cảnh lượng rác thải phát sinh mỗi ngày càng tăng cao, việc tìm kiếm một công nghệ xử lý rác hiệu quả, giảm chôn lấp là vấn đề cần thiết. Tuy nhiên, bất kỳ công nghệ mới nào để chứng minh tính khả thi cần được thí điểm thực tế và được cơ quan chuyên môn, đơn vị thụ hưởng đánh giá. Do đó, công nghệ của EcoLoop vẫn cần thời gian để kiểm chứng hiệu quả thực tế tại Việt Nam. Nếu thành công, đây sẽ là bước ngoặt cho ngành xử lý rác thải; ngược lại, tham vọng “công viên xanh” vẫn chỉ dừng lại ở ý tưởng.