Năm 2024, thế giới thải bỏ tới 120 triệu tấn quần áo, khối lượng này đủ lấp đầy hơn 200 sân vận động Olympic. Con số khổng lồ này phơi bày cuộc khủng hoảng rác thải dệt may đang leo thang toàn cầu. Ước tính mỗi năm, 150 tỷ USD giá trị nguyên liệu bị lãng phí khi quần áo bị thải bỏ nhanh chóng. 80% quần áo bỏ đi bị chôn lấp hoặc đốt, chỉ 12% được tái sử dụng và chưa tới 1% quay trở lại thành sợi mới. Mỗi tấn vải bị đốt thải ra lượng khí nhà kính tương đương 6 chuyến bay khứ hồi từ London (Anh) - New York (Mỹ); trong khi đó, khi chôn lấp, lượng phát thải tương đương 8 chuyến bay.
Giảm rác thải dệt may không chỉ là chuyện bảo vệ môi trường mà còn là bài toán kinh tế thiết thực. Ảnh: BCG.
Tại Mỹ, chất thải dệt may tăng 50% chỉ trong vòng 18 năm, khiến nhiều chuyên gia cảnh báo các bãi rác có thể đầy vào năm 2038. Nhiều quốc gia giàu có lại chọn xuất khẩu quần áo cũ sang các nước đang phát triển, nơi hàng tồn không bán được chất thành núi rác lộ thiên. Sa mạc Atacama ở Chile hiện chứa hơn 66.000 tấn quần áo bỏ đi.
Nếu có thể tận dụng lại được 1/4 số nguyên liệu này, ngành thời trang sẽ đủ khả năng bù đắp chi phí vật liệu cho 30 tập đoàn lớn nhất thế giới. Với các điều kiện cần thiết được thiết lập nhằm xây dựng một nền kinh tế dệt may tuần hoàn quy mô lớn, tỷ lệ tái chế rác thải có thể vượt ngưỡng 30%, tạo ra các loại sợi mới với giá trị nguyên liệu thô hơn 50 tỷ USD, đồng thời tạo ra khoảng 180.000 việc làm mới.
Tuy nhiên, hệ thống tái chế hiện nay chưa đủ sức xử lý khối lượng chất thải khổng lồ này. Để thực sự thay đổi, ngành thời trang cần vận hành theo mô hình kinh tế tuần hoàn: tăng hiệu quả tái chế, mở rộng thị trường sợi tái chế và thúc đẩy đầu tư vào công nghệ mới. Thành công chỉ có thể đạt được khi doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhà sáng tạo và người tiêu dùng cùng hành động.
