Từ tháng 10/2024 dịch tả lợn Châu Phi khởi phát tại huyên Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh, gây thiệt hại khá nặng cho người chăn nuôi trên địa bàn. Kể từ đó đến nay, chưa khi nào địa bàn này bước ra khỏi khu vực “nguy cơ cao” lây lan dịch bệnh. Nguyên nhân có nhiều yếu tố nhưng một trong những lý do chính là tâm lý chủ quan, tiếc của không đúng cách của người dân.

Tâm lý chủ quan phòng chống dịch tả lợn Châu Phi của người dân gây thiệt hại nặng cho chính họ và các hộ lân cận. Ảnh: Thanh Nga.
Bà Võ Thị Hà, trú xã Yên Hòa, huyện Cẩm Xuyên hiện đang có 12 con lợn bỏ ăn, sốt, táo bón. Trước đó, vào khoảng đầu tháng 6, bà Hà đã tiêu hủy 3 con lợn nái và 8 con lợn con sau khi có xét nghiệm dương tính với dịch tả lợn Châu Phi.
Nếu ý thức chống dịch cao, bà Hà đã tiêu hủy luôn số lợn này ngay khi chúng bỏ ăn, sốt. Tuy nhiên, bà bảo: “Lợn vẫn chưa chết, đem kích điện gia đình không đành lòng nên vẫn đang cố gắng để điều trị. Khi nào lợn chết chúng tôi mới đưa đi tiêu hủy”.
Trường hợp bà Võ Thị Hà cho thấy tâm lý chủ quan, lơ là trong công tác phòng, chống dịch tả lợn Châu Phi. Không riêng bà Hà, nhiều người dân sau khi phát hiện dịch bệnh đã tự tìm các biện pháp chữa trị, chỉ đến khi lợn chết mới trình báo cho ngành chuyên môn và chính quyền địa phương.
Gia đình ông Phan Xuân Dũng, xã Cẩm Dương dù phát hiện 1 con lợn có triệu chứng của dịch tả lợn Châu Phi vào ngày 9/6 nhưng không báo với chính quyền địa phương mà tự mua thuốc về điều trị tại nhà. Sau 2 ngày, lợn bị chết, ông Dũng mới báo chính quyền để tiến hành tiêu hủy.
Hiện, trong tổng số 26 con lợn còn lại, 3 con đang bỏ ăn nhưng quan điểm của gia đình là tiếp tục điều trị theo cách riêng của mình. Tuy nhiên, cách làm này lại đang tạo điều kiện để mầm bệnh lây lan, phát tán ra môi trường bên ngoài và có thể sang các hộ chăn nuôi khác.
Chính tâm lý chủ quan, lơ là của người dân trong công tác phòng, chống đã làm căn bệnh “ung thư” trên đàn lợn tại huyện Cẩm Xuyên diễn biến phức tạp, kéo dài dai dẳng đến nay, chưa có dấu hiệu dừng lại. Số thôn, số xã có dịch không ngừng gia tăng.
Theo thống kê, từ tháng 10/2024 đến nay, toàn huyện Cẩm Xuyên có 277 hộ thuộc 72 thôn có lợn bị dịch tả Châu Phi. Số lượng lợn bị dịch hơn 1.800 con với trọng lượng lợn tiêu hủy hơn 135 tấn.
Hiện tại, toàn huyện vẫn còn 12 xã có lợn bị dịch chưa qua 21 ngày, bao gồm: Cẩm Thạch, Cẩm Dương, Yên Hòa, Cẩm Thành, Cẩm Duệ, Nam Phúc Thăng, Cẩm Sơn, Cẩm Thịnh, thị trấn Cẩm Xuyên, Cẩm Duệ, Cẩm Quan, Cẩm Mỹ. Có những thời điểm, mỗi ngày, toàn huyện tiêu hủy khoảng 2 tấn lợn bị dịch tả châu Phi.

Dịch tả lợn Châu Phi đã kéo dài hơn 9 tháng. Ảnh: Thanh Nga.
Lãnh đạo huyện Cẩm Xuyên phân tích, sở dĩ dịch tả lợn Châu Phi khó kiểm soát là do thời gian qua trên địa bàn có mưa lớn, gây ngập úng diện rộng, làm tăng nguy cơ ô nhiễm môi trường tại các xã. Vì vậy, những ổ dịch cũ có điều kiện để bùng phát, lây lan.
Bên cạnh đó, dịch bệnh chủ yếu phát sinh từ những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, điều kiện chuồng trại không đảm bảo. Công tác vệ sinh thú y tại các hộ chưa được chú trọng, nhất là không đảm bảo chăn nuôi an toàn dịch bệnh, không tuân thủ tiêm vacxin phòng bệnh nên diễn biến dịch kéo dài dai dẳng như hiện nay.