Ngày 13/10, Hamas đã trả tự do cho 20 con tin Israel cuối cùng còn sống theo thỏa thuận ngừng bắn do Hoa Kỳ làm trung gian. Đây được xem là bước tiến lớn hướng tới việc khép lại hai năm chiến tranh tàn khốc ở Gaza, khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố về “bình minh lịch sử của một Trung Đông mới”.
Tổng thống Mỹ vừa có bài phát biểu trước Quốc hội Israel (Knesset). Chào đón Tổng thống Mỹ, Chủ tịch Knesset Amir Ohana đã gọi ông Trump là “Tổng thống của hòa bình”, khẳng định sẽ đề tái cử ông cho Giải Nobel Hòa bình.
Tổng thống Trump và Tổng thống Netanyahu tại Knesset, Jerusalem ngày 13/10. Ảnh: Evan Vucci/Pool.
Quốc hội Israel chào đón Tổng thống Mỹ
Ông Trump nhận được tràng pháo tay đứng kéo dài trong hội trường Quốc hội Israel. Thủ tướng Benjamin Netanyahu phát biểu ngay sau đó, cảm ơn Trump vì đã giúp giải thoát toàn bộ con tin Israel còn sống, khiến các nhà lập pháp.
“Donald Trump là người bạn tuyệt vời nhất mà Nhà nước Israel từng có tại Nhà Trắng. Chưa có tổng thống Mỹ nào làm được nhiều hơn thế cho Israel”, ông Netanyahu nói.
Ông Yair Lapid - Lãnh đạo phe đối lập của Knesset, cho rằng, giờ đây khi chiến tranh đã chấm dứt, người dân có cơ hội nhìn nhận rõ sự thật. Ông cho biết “không có nạn diệt chủng hay nạn đói có chủ đích”, mà chỉ có một quốc gia đang để chống lại các nhóm khủng bố, gọi Hamas là “những kẻ sẵn sàng đưa chính con cái mình ra chiến trường”.
“Đây là bình minh lịch sử của một Trung Đông mới”, Tổng thống Trump ca ngợi, “Đây không chỉ là sự kết thúc của một cuộc chiến mà còn là khởi đầu cho một kỷ nguyên hòa hợp vĩ đại và lâu dài giữa Israel và các quốc gia trong khu vực, hướng tới một vùng đất thực sự tráng lệ trong tương lai”.
Ông Trump cho rằng, nhiều thế hệ sau này sẽ nhớ đến thời khắc này như một dấu mốc khi mọi thứ bắt đầu thay đổi: thay đổi sâu sắc theo hướng tốt đẹp hơn.
Theo Reuters, quân đội Israel đã tiếp nhận toàn bộ các con tin được xác nhận là còn sống sau khi họ được Hội Chữ thập đỏ bàn giao từ Gaza. Hàng ngàn người đã đổ về “Quảng trường Con tin” ở Tel Aviv, reo hò, ôm chầm lấy nhau trong nước mắt. Một quan chức tham gia chiến dịch cho biết, những chiếc xe buýt chở người Palestine được thả khỏi các nhà tù Israel theo thỏa thuận cũng đã về tới Gaza.
Các tù nhân Palestine được trả tự do đến Ramallah ở Bờ Tây do Israel chiếm đóng, ngày 13/10. Ảnh: Reuters/Mussa Qawasma.
Hội nghị thượng đỉnh tiếp theo sẽ quyết định tương lai của Gaza
Việc trao trả con tin và trả tự do cho những người Palestine bị giam giữ là bước đi quan trọng trong giai đoạn đầu của thỏa thuận ngừng bắn được ký kết vào tuần trước tại khu nghỉ dưỡng Sharm el-Sheikh của Ai Cập, nơi sẽ diễn ra hội nghị thượng đỉnh vào thứ Hai tới.
Tổng thống Trump và Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah al-Sisi sẽ đồng chủ trì hội nghị với sự tham dự của hơn 20 nhà lãnh đạo thế giới tại Sharm el-Sheikh. Trước đó, ông Trump đã đến thăm Israel, phát biểu tại Knesset và gặp gỡ các gia đình con tin.
Theo văn phòng Tổng thống Ai Cập, mục tiêu của hội nghị là chấm dứt chiến tranh ở Dải Gaza, thúc đẩy nỗ lực vì hòa bình và ổn định ở Trung Đông, mở ra kỷ nguyên mới về an ninh và phát triển trong khu vực.
Quy mô và tầm nhìn của hội nghị được xem là “tương xứng với danh sách khách mời”, theo Guardian, gồm nhiều nhà lãnh đạo từng đóng vai trò then chốt trong việc bảo đảm lệnh ngừng bắn và thỏa thuận trao trả con tin đang có hiệu lực.
Thành công của thỏa thuận hiện tại và mức độ phù hợp của các giai đoạn tiếp theo với kế hoạch hòa bình “20 điểm” do ông Trump đề xuất được kỳ vọng sẽ là trọng tâm thảo luận tại hội nghị.
Hơn 20 nguyên thủ quốc gia sẽ cùng xem xét các bước đi tiếp theo theo kế hoạch này, với mục tiêu xây dựng nền hòa bình bền vững sau hai năm xung đột, bắt đầu từ vụ tấn công xuyên biên giới của Hamas vào ngày 7/10/2023 khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng và 251 người bị bắt làm con tin.
Hai con tin Gali và Ziv Berman được trao trả về Trung tâm Y tế ở Israel ngày 13/10. Ảnh: Reuters/Hannah McKay.
Các cuộc không kích, ném bom và tấn công trên bộ của Israel kể từ đó đã tàn phá Gaza, khiến hơn 67.000 người Palestine thiệt mạng, theo các quan chức y tế địa phương.
Hai năm chiến tranh đã biến Gaza thành một vùng đất hoang tàn, gần như toàn bộ 2,2 triệu người dân rơi vào cảnh mất nhà cửa.
Người đứng đầu cơ quan cứu trợ của Liên hợp quốc Tom Fletcher cho biết trên nền tảng X: Israel đã đồng ý cho phép tăng cường nguồn hàng cứu trợ khẩn cấp.
Cơ quan Cứu trợ và Việc làm của Liên hợp quốc (UNRWA) tại Gaza kêu gọi Israel bảo đảm cho họ được hoạt động mà không bị cản trở trong khu vực này.
