Nghiên cứu của Đại học Copenhagen đã mô phỏng sự biến động của quần thể tuần lộc trong suốt 21.000 năm, cho thấy loài này từng vượt qua nhiều giai đoạn ấm lên toàn cầu nhờ khả năng di chuyển xa và sinh sản nhanh.
Tuy nhiên, theo bà Elisabetta Canteri, nhà nghiên cứu hậu tiến sĩ, “những đặc điểm đó khó giúp tuần lộc chống chịu được tốc độ nóng lên và mức độ suy giảm môi trường sống khốc liệt như hiện nay.”
Một con tuần lộc giữa vùng tuyết trắng Bắc Âu, loài vật được xem là biểu tượng của Bắc Cực đang chịu tác động rõ rệt từ biến đổi khí hậu. Ành: Sonam Lama Hyolmo
Tại Phần Lan, quê hương của cộng đồng Sámi - nhóm người bản địa duy nhất trong Liên minh châu Âu - đàn tuần lộc bán thuần dưỡng cũng đang suy giảm nhanh chóng. Bên cạnh biến đổi khí hậu, các hoạt động khai thác rừng, công nghiệp và mở rộng quân sự đang khiến đồng cỏ chăn thả ngày càng bị thu hẹp.
Để bảo vệ rừng, người Sámi từng đạt thỏa thuận với công ty lâm nghiệp nhà nước Metsähallitus về việc ngừng khai thác gỗ tại khu rừng Nellim đến năm 2029. Tuy nhiên, lãnh đạo cộng đồng Skolt Sámi đang kêu gọi đưa lệnh này thành cam kết vĩnh viễn nhằm giúp đàn tuần lộc phục hồi bền vững.
Các nhà khoa học cảnh báo, sự suy giảm quần thể tuần lộc không chỉ đe dọa sinh kế của người Sámi mà còn ảnh hưởng lớn đến cân bằng sinh thái Bắc Cực. Đây là loài giúp kiểm soát sự lan rộng của thảm thực vật và duy trì khả năng hấp thu carbon của hệ sinh thái. Nếu số lượng tuần lộc giảm mạnh, Bắc Cực có thể mất đi một phần quan trọng trong chu trình lưu giữ carbon tự nhiên.
Theo WWF, Phần Lan hiện còn khoảng 700.000 ha rừng nguyên sinh chưa được bảo vệ, và tổ chức này kêu gọi chính phủ hành động khẩn cấp thay vì tiếp tục kéo dài nghiên cứu.
Cựu Chủ tịch Hội đồng Sámi, bà Feodoroff, để bảo tồn tuần lộc, nhấn mạnh cần kết hợp tri thức bản địa với khoa học hiện đại trong quản lý đất rừng. Một số sáng kiến như Snowchange Cooperative đã bắt đầu mua lại và bảo tồn các khu rừng tuần lộc nhằm ngăn chặn khai thác trắng.
“Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu lên tuần lộc là không thể tránh khỏi”, bà Canteri nói, “nhưng chúng ta có thể giảm thiểu thiệt hại bằng cách bảo tồn rừng, quản lý đất đai bền vững và bảo đảm sinh kế cho cộng đồng sống dựa vào loài vật này”.
