Hợp tác xã Thanh niên Phú Hòa dẫn dắt canh tác xanh

Được thành lập từ năm 2011, Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Thanh niên Phú Hòa (xã Tân Hội, tỉnh An Giang) đang sở hữu diện tích cách tác lúa hơn 600ha với 320 thành viên tham gia. Sau hàng chục năm phát triển, Hợp tác xã luôn tiên phong trong nhiều phong trào tại địa phương như xây dựng nông thôn mới, triển khai IPM (quản lý dịch hại tổng hợp), áp dụng “3 giảm 3 tăng”, “1 phải 5 giảm”, xây dựng mô hình cánh đồng lớn thích ứng biến đổi khí hậu, liên kết vùng nguyên liệu, tưới ngập - khô xen kẽ…

Khi Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030 được khởi động, Hợp tác xã được ngành nông nghiệp An Giang chọn là một trong những đơn vị đầu tiên tham gia thí điểm.

Anh Nguyễn Văn Huỳnh, Giám đốc Hợp tác xã cho biết, động lực để đơn vị tham gia Đề án đến từ các lợi ích rất rõ: mở rộng diện tích tổ chức sản xuất, giảm chi phí đầu vào, nâng lợi nhuận trên đơn vị diện tích, quan trọng là bảo vệ môi trường. Triết lý vận hành của Hợp tác xã chuyển từ mạnh ai nấy làm sang chuỗi giá trị có kỷ luật: chuẩn giống, áp dụng IPHM (quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp), tuân thủ lịch thời vụ và quy trình sản xuất lúa giảm phát thải. Đồng thời ký kết với doanh nghiệp cung cấp vật từ đầu vào, bao tiêu sản phẩm, giảm rủi ro về thị trường, giá cả.

Hạ tầng của Hợp tác xã cũng được thiết kế để “chạy chuỗi”: Tổ dịch vụ vật tư nông nghiệp lo đầu vào. Tổ cơ giới hóa phụ trách máy cày, máy gặt, bay phun. Tổ thu hoạch - sấy - kho vận kết nối với nhà máy xay xát. Tổ giám sát chất lượng nắm nhật ký đồng ruộng, truy xuất lô hàng. Khi mắt xích nào gặp trục trặc, Ban điều hành Hợp tác xã can thiệp kịp thời để đảm bảo tiến độ và chuẩn chất lượng.

Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Thanh niên Phú Hòa còn là “trạm trung chuyển” kiến thức IPHM giữa chuyên gia, cán bộ kỹ thuật với nông dân. Từng buổi hướng dẫn FFS (lớp học nông dân thực địa) theo giai đoạn sinh trưởng của cây lúa, từng ô trình diễn đối chiếu giữa ruộng đối chứng - ruộng IPHM giúp xã viên nhìn thấy khác biệt: lượng giống gieo sạ thấp hơn vẫn đạt năng suất tương đương hoặc cao hơn; sâu bệnh được quản lý khi tới ngưỡng phòng trừ; lượng phân, thuốc giảm nhưng chất lượng hạt gạo đồng đều hơn. Khi chương trình IPHM trở thành nếp sản xuất, chi phí giảm 15 - 20%, lợi nhuận tăng, chất lượng lúa gạo đồng đều, sản phẩm đạt yêu cầu về an toàn thực phẩm. Đó là cách thuyết phục thiết thực nhất với nông dân.

Một điểm nhấn của Hợp tác xã Phú Hòa chính là vai trò của thanh niên. Lực lượng trẻ nắm công nghệ nhanh, điều khiển thành thạo thiết bị bay phun thuốc BVTV, trạm bơm thông minh, quản trị dữ liệu đồng ruộng, ứng dụng trạm quan sát sâu rầy thông minh để quản lý dịch hại… Họ cũng là “đại sứ thay đổi” trong cộng đồng, mang tinh thần năng động, sức trẻ vào từng buổi sinh hoạt của Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, kéo những hộ còn e dè vào cùng chuẩn sản xuất mới.

Cũng như nhiều hợp tác xã nông nghiệp khác, Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Thanh niên Phú Hòa đang gặp “điểm nghẽn” về vốn sản xuất. Nguồn lực tự có còn hạn hẹp, trong khi các điều kiện để tiếp cận vốn ưu đãi từ ngân hàng đối với tổ chức nông dân vẫn chưa được khơi thông. Chính vì thế, Hợp tác xã kiến nghị địa phương tiếp tục hỗ trợ đầu tư hạ tầng, thiết bị cơ giới hóa, tăng cường đào tạo nâng cao năng lực quản trị cho đội ngũ lãnh đạo. Đồng thời kết nối doanh nghiệp, ngân hàng, bảo hiểm nông nghiệp để chuỗi sản xuất không bị đứt gãy trước biến động thị trường.

Sau các vụ thí điểm, mô hình ứng dụng IPHM tại Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Thanh niên Phú Hòa được mở rộng. Kinh nghiệm của Hợp tác xã cho thấy 4 điều kiện để nhân rộng IPHM bền vững: Nguồn giống xác nhận ổn định, chất lượng gạo phù hợp với nhu cầu thị trường; đào tạo, tập huấn liên tục về kỹ thuật canh tác cho đến khi áp dụng thuần thục; cơ giới hóa đồng bộ từ khâu làm đất, gieo sạ, chăm sóc đến thu hoạch, sấy và có hợp đồng bao tiêu minh bạch, công thức chia sẻ lợi ích rõ ràng giữa doanh nghiệp, tổ chức nông vân và xã viên tham gia.

Khi mô hình ứng dụng IPHM lan tỏa mạnh mẽ, Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao ở An Giang sẽ có bộ khung vận hành vững chắc, nông dân có lãi tốt, hợp tác xã có vai trò chủ lực, doanh nghiệp có nguồn nguyên liệu chuẩn, chính quyền đạt mục tiêu tăng trưởng xanh.