Cung cấp heo giống không rõ nguồn gốc dẫn đến bị chết hàng loạt. Ảnh: Tuấn Anh.
Vừa qua, Thanh tra tỉnh Kon Tum đã có kết luận về việc thanh tra các Dự án phát triển nuôi heo địa phương được thực hiện trên địa bàn huyện Kon Plông thuộc Chương trình 135 và 30A năm 2020.
Trước đó, Báo Nông Nghiệp Việt Nam đã phản ánh, năm 2020, Dự án phát triển nuôi heo địa phương được thực hiện trên địa bàn huyện Kon Plông thuộc Chương trình 135 và 30A. Theo đó, UBND 4 xã Đăk Nên, Đăk Ring, Ngọc Tem và Thị trấn Măng Đen là chủ đầu tư đã mua lại toàn bộ 905 con heo giống của Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Kon Plông. Tổng số tiền mua số heo giống này trên 3,2 tỷ đổng và cấp phát cho 337 hộ nghèo của địa phương để chăn nuôi, chăm sóc.
Tuy nhiên, chỉ sau vài tháng, heo giống cấp cho người dân đem về nuôi đã bị chết hàng loạt. Theo tìm hiểu được biết, hiện hơn 800 con heo đã bị chết không rõ nguyên nhân. Đặc biệt, tại xã Đăk Ring, toàn bộ 144 con heo trong dự án đã bị “xóa sổ”.
Đáng lưu ý, năm 2020, xã Đăk Tăng (huyện Kon Plông) cũng thực hiện dự án phát triển heo địa phương. Tuy nhiên, UBND xã này đã không chọn mua heo giống của Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Kon Plông. Đến nay, toàn bộ đàn heo đang phát triển khỏe mạnh và đã sinh sản ra lứa đầu tiên.
Nhận thấy mức độ quan trọng của vụ việc, Thường trực tỉnh ủy Kon Tum yêu cầu Thanh tra tỉnh tiến hành thanh tra và báo cáo kết quả vụ heo chết hàng loạt ở huyện Kon Plông.
Heo chết dần sau khoảng 1 tháng nuôi. Ảnh: Tuấn Anh.
Trong kết luận mới đây, Thanh tra tỉnh Kon Tum khẳng định, Dự án hỗ trợ phát triển nuôi heo địa phương tại huyện Kon Plông không đạt hiệu quả như đề án đã đề ra. Tại thời điểm thanh tra dự án, số heo chết lên đến 690 con (trên 80%), 37 con đã bán và làm thịt, số heo còn sống chỉ còn 145 con. Đặc biệt tại xã Đăk Ring, số heo hỗ trợ bị chết 142 con, chỉ còn 2 con sống. Heo bắt đầu chết dần sau 1 tháng nuôi.
Sau khi nhận giống, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Kon Plông đã thực hiện chăm sóc 1 tháng trước khi bàn giao cho người dân. Trong thời gian chăm sóc tại Trung tâm này, đã có 60 con heo giống bị chết. Tuy nhiên, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Kon Plông chưa xác định được nguyên nhân heo giống chết hàng loạt mà vẫn bàn giao cho dân.
Ngoài việc con giống không rõ nguồn gốc, không thực hiện tiêm phòng đầy đủ vacxin, thì còn do thời gian cấp phát giống, số lượng heo giống cấp phát cho người dân chưa phù hợp. Điển hình ở xã Đăk Ring cấp 6 con heo giống cho 1 hộ nghèo, trong khi điều kiện không đủ để chăm sóc; chuồng trại, thức ăn không đủ điều kiện; không tổ chức tập huấn cho người dân…
Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Kon Plông đã cung cấp heo không rõ nguồn gốc cho người dân. Ảnh: Tuấn Anh.
Theo Thanh tra tỉnh Kon Tum, trách nhiệm này thuộc về Chủ tịch UBND huyện Kon Plông, Phó Chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực, Chủ tịch UBND các xã, thị trấn trong dự án, các phòng ban liên quan.
Thanh tra tỉnh Kon Tum cũng kiến nghị UBND huyện Kon Plông tạm thời ngừng triển khai dự án hỗ trợ giống heo trên địa bàn khi chưa khắc phục được các tồn tại. Ngoài ra, Thanh tra tỉnh cũng kiến nghị UBND huyện Kon Plông chỉ đạo tổ chức họp kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến khuyết điểm, tồn tại.
Đoàn Thanh tra xác định, có thể nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trang heo chết hàng loạt, trong đó nổi bật là vấn đề nguồn gốc giống heo. Cụ thể, chủ đầu tư dự án (UBND các xã, thị trấn) ký hợp đồng với Trung tâm dịch vụ Nông nghiệp huyện Kon Plông để cung cấp giống. Tuy nhiên, Trung tâm này sau đó lại ký với 1 hộ dân khác để thu gom heo giống từ nhiều nguồn khác nhau.
Giống heo được thu mua từ khắp các huyện trên địa bàn tỉnh Kon Tum mà không có nguồn gốc rõ ràng. Nhiều con heo giống chưa được tiêm phòng đầy đủ, số được tiêm lại không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc, số lô, hạn dùng vacxin.
