GS Trần Đại Nghĩa: Các con cháu phải tự lập, trung thực...

Ba tôi sống giản dị, tiết kiệm và hòa đồng.
 

Cống hiến hết mình cho Tổ quốc

Năm 1975, khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất, ba tôi rất vui và xúc động ghi vào sổ tay: “Nhiệm vụ của Bác Hồ giao cho tôi và tập thể các nhà khoa học Việt Nam là tham gia về mặt vũ khí và khoa học quân sự trong hai cuộc kháng chiến đã hoàn thành”.

Ông bà GS.VS Trần Đại Nghĩa cùng con cháu

Ba tôi nói với mọi người: “Đã hoàn thành nhiệm vụ. Đó là việc lớn nhất của đời người mà tôi đã làm xong”.

Sau đó, ba mẹ tôi mới có dịp trở lại miền Nam, nơi ba tôi được sinh ra và lớn lên, gặp gỡ bà con họ hàng sau gần 40 năm xa cách, thắp nén nhang lên mộ cha mẹ. “Con đã về đây, đã làm theo đúng nguyện ước của ba má khi xưa, đã học hành thành đạt và cống hiến hết mình cho Tổ quốc”.
 

Phải sống trung thực và tự lập

Mẹ tôi quê ở Bắc Ninh, năm 1947 là y tá thuộc Cục Quân giới. Khi gặp ba, mẹ thấy: “Ba có đức tính cần cù, chịu khó, hiền khô như đất, chẳng bao giờ to tiếng với ai, lại rất tôn trọng cá tính người khác, ít nói và suốt ngày đọc sách nghiên cứu. Rất kín đáo, chẳng bao giờ nói về mình cả bởi ông là người khiêm tốn, không thích phô trương…”.

Mẹ tôi kể: “Lễ cưới của ba mẹ tổ chức vào ngày 2/9/1947 tại Bắc Kạn. Đám cưới rất đơn giản, ông Nguyễn Ngọc Xuân, Bí thư Đảng ủy Cục tuyên bố lý do, anh em chúc mừng rồi uống nước chè. Anh em đòi khao, anh Nghĩa mở ví ra còn 50 đồng tiền tài chính đưa cho anh Hòa ra Bắc Kạn (cách đó 5km) mua một sọt mắc-coọc mang về gọt vỏ mời mỗi người vài miếng.

Sau đó, anh em bí mật góp nhau mỗi người 5 đồng đưa cho chị Hằng cấp dưỡng làm một bữa cơm mời vợ chồng tôi và anh em cùng ăn. Bữa cơm liên hoan đơn sơ, thân mật, vợ chồng tôi luôn ghi nhớ”.

Ba tôi đã từng nói với mẹ tôi: “Đời sống còn khó khăn, cần phải chi tiêu tiết kiệm, khi nào đất nước tiến lên, mọi người sẽ được sung sướng trong đó có chúng ta”. Trong những bữa cơm có gì ăn nấy, ông không bao giờ phàn nàn về những bữa ăn do mẹ tôi hoặc người phục vụ nấu.

Khi tôi và các em tôi còn nhỏ và cho tới lúc trưởng thành, ba thường dạy dỗ chúng tôi: “Nhờ ơn Đảng, Bác Hồ, các con được đảm bảo đời sống, được học hành. Vì vậy, các con phải cố gắng rèn luyện, học hành thật tốt để sau này phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Trong cuộc sống hằng ngày, các con phải sống có đạo đức, kính trên nhường dưới, đoàn kết, yêu thương giúp đỡ bạn bè, phải sống trung thực và tự lập”.

Với riêng tôi, là con trai trưởng trong nhà, nên ba nhắc tôi phải làm gương cho các em. Khi tôi tốt nghiệp Đại học Kỹ thuật Quân sự, ba tôi nói: “Ba rất mừng vì con đã học xong đại học và là một sĩ quan quân đội, do quân đội đào tạo. Vì vậy, ở nơi nào cần và được tổ chức phân công thì con phải chấp hành, ba không can thiệp vào công việc của con. Khi ra làm việc, con phải tiếp tục học tập, phấn đấu và rèn luyện để hoàn thành nhiệm vụ tốt nhất”.

Những lời răn dạy của cha đã theo suốt chúng tôi trong chặng đường đời: “Phải cố gắng học tập, phải sống và làm việc bằng chính khả năng của mình không dựa dẫm vào người khác”. Ba còn dạy: “Khi nào gặp khó khăn, gian khổ, hãy nghĩ đến Bác Hồ, Tổ quốc và nhân dân thì sẽ vượt qua được hết, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ”.

Khắc ghi lời răn dạy của cha, kính trọng và tự hào về cha, tất cả anhem chúng tôi hoàn toàn tự hào và tự tin để nói rằng, chúng tôi đã đem theo tất cả những mong ước, dạy bảo của cha vào cuộc sống, trở thành một công dân tốt của quê hương.

Tôi công tác ở Cục Kỹ thuật Quân chủng Phòng không Không quân, nay đã nghỉ hưu với quân hàm Đại tá. Hai em Trần Dũng Triệu và Trần Dũng Trình cũng đã tốt nghiệp Đại học Kỹ thuật Quân sự (nay là Học viện Kỹ thuật Quân sự - Bộ Quốc phòng). Em Triệu công tác ở Cục Khoa học Công nghệ - Bộ Quốc phòng, nay đã nghỉ hưu với quân hàm Đại tá. Em Trình là Tiến sĩ ngành Kỹ thuật Truyền thông, nguyên Phó Tổng Giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam.