Đơn giản hóa thủ tục, tăng tốc xây dựng nhà ở xã hội

Đã hoàn thành hơn 15.600 căn hộ 

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, trong 4 tháng đầu năm 2025, cả nước đã có 15.614 căn hộ nhà ở xã hội (NƠXH) hoàn thành và 17 dự án mới được khởi công với quy mô 17.664 căn. Những con số này phản ánh tín hiệu tích cực, cho thấy sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền một số địa phương như Hải Phòng, Bắc Ninh, Bắc Giang, Nghệ An…

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều địa phương chưa có chuyển biến rõ rệt, chưa khởi công bất kỳ dự án nào hoặc tỷ lệ hoàn thành rất thấp. Các doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội vẫn còn gặp vướng mắc, khó khăn trong việc tiếp cận đất đai, thủ tục đầu tư xây dựng, tín dụng, chính sách ưu đãi…

Để quyết tâm hoàn thành chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội đã được giao trong năm 2025 và các năm tiếp theo đến năm 2030, ngày 22/5, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh đã ban hành Công điện 19 gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc đôn đốc triển khai thực hiện đầu tư xây dựng NƠXH.

Theo đó, Bộ này yêu cầu các địa phương tăng tốc độ triển khai, bổ sung chỉ tiêu phát triển NƠXH vào kế hoạch kinh tế - xã hội, thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh, và tập trung tháo gỡ các vướng mắc về đất đai, đầu tư, tín dụng. Đồng thời, địa phương cần rà soát tiến độ từng dự án, yêu cầu chủ đầu tư cam kết hoàn thành trong năm 2025 và báo cáo định kỳ về Bộ.

Đặc biệt, công điện nhấn mạnh việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện các quy định liên quan để nhanh chóng khởi công dự án. Việc triển khai hiệu quả các khu đất đã quy hoạch cũng như rà soát, cập nhật quy hoạch đất để phát triển NƠXH được xem là yếu tố then chốt để đạt mục tiêu.

Ngoài ra, tiếp tục xem xét, kiểm tra, lập danh mục dự án xây dựng NƠXH, nhà ở cho công nhân, cải tạo, xây dựng lại chung cư đủ điều kiện được vay nguồn vốn 120.000 tỷ đồng và thực hiện công bố công khai để các Ngân hàng có cơ sở áp dụng cho vay. Các địa phương cũng phải khẩn trương hỗ trợ các doanh nghiệp xây dựng NƠXH trong phần đất 20% của các dự án thương mại, đúng theo quy định tại Luật Nhà ở 2023 để khởi công ngay trong năm 2025, làm cơ sở hoàn thành chỉ tiêu những năm tiếp theo

Bộ Xây dựng sẽ định kỳ kiểm tra, báo cáo Thủ tướng Chính phủ và đề nghị xử lý trách nhiệm nếu địa phương không thực hiện nghiêm túc chỉ đạo.

Đề xuất nới lỏng điều kiện hưởng chính sách

Trước đó, ngày 20/5, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ đã trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.

Theo Tờ trình, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền sẽ được phép giao trực tiếp chủ đầu tư hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư cho các dự án NƠXH mà không cần thông qua đấu thầu. Quy hoạch chi tiết dự án sẽ được đơn giản hóa quy trình lập, thẩm định và phê duyệt.

Cùng với đó, thủ tục đầu tư xây dựng sẽ rút gọn thủ tục và loại bỏ thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi tại cơ quan chuyên môn.

Đáng chú ý, giá bán, giá thuê mua NƠXH do chủ đầu tư tự xác định giá bán, giá thuê/mua nhà dựa trên phương pháp và lợi nhuận định mức theo quy định và có thuê tư vấn thẩm tra. Thêm vào đó, điều kiện hưởng chính sách hỗ trợ NƠXH sẽ nới lỏng và đặc biệt là với các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được sắp xếp lại. Trên cơ sở đó, doanh nghiệp, cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp được thuê NƠXH để bố trí cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động.

Riêng về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sẽ ưu tiên sử dụng nguồn thu từ các dự án nhà ở thương mại để thực hiện tạo quỹ đất phát triển NƠXH. Hơn nữa, đối tượng áp dụng của Nghị quyết sẽ rất rộng, bao gồm cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân liên quan đến phát triển, quản lý, sử dụng, sở hữu nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân và nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân…

Trong bối cảnh nhu cầu nhà ở giá rẻ ngày càng tăng cao, việc đẩy mạnh phát triển NƠXH không chỉ là nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội mà còn là giải pháp quan trọng đảm bảo an sinh xã hội, ổn định đời sống người dân và góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững của đất nước.