Doanh nghiệp đón đầu xu thế làm mát thân thiện khí hậu

Xu thế tất yếu toàn cầu

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu khiến nhiệt độ trung bình toàn cầu ngày càng tăng, nhu cầu làm mát trở nên thiết yếu, đặc biệt tại các đô thị đông dân. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển mạnh mẽ này là gánh nặng môi trường từ các thiết bị lạnh và điều hòa không khí – vốn tiêu thụ nhiều năng lượng và sử dụng môi chất có khả năng gây nóng lên toàn cầu (GWP) cao. Để ứng phó, cộng đồng quốc tế đã thúc đẩy lộ trình loại bỏ dần các môi chất lạnh thế hệ cũ như R22, R410A, thay thế bằng các loại mới thân thiện khí hậu, vừa bảo vệ tầng ô-dôn, vừa góp phần giảm phát thải khí nhà kính.

Đối với thị trường điều hòa không khí gia dụng, quá trình chuyển đổi này đã diễn ra nhanh chóng và gần như hoàn tất với việc áp dụng môi chất lạnh R32. Doanh nghiệp hiện nay đang tiếp tục tìm kiếm giải pháp mở rộng sang các thiết bị công suất lớn hơn, vốn có nhu cầu năng lượng lớn và tác động môi trường mạnh hơn.

Tại Việt Nam, Chính phủ đã ban hành Quyết định 469/QĐ-TTg ngày 11/6/2024, quy định lộ trình quản lý sản phẩm, thiết bị có chứa HFC theo chỉ số GWP. Theo đó, từ năm 2029, sẽ dừng sản xuất và nhập khẩu điều hòa gia dụng, nguyên cụm, đa cụm (PAC, VRV, VRF) sử dụng các chất có GWP lớn hơn 750. Đây là bước đi chiến lược, tạo nền tảng để các doanh nghiệp trong và ngoài nước đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi công nghệ.

Daikin dẫn đầu trong đổi mới công nghệ

Trong bối cảnh đó, Daikin – một trong những tập đoàn hàng đầu thế giới về công nghệ làm mát – đã tiên phong phát triển dòng điều hòa thương mại công suất lớn (VRV) sử dụng môi chất lạnh R32.

Tại châu Âu, dòng sản phẩm này đã được triển khai rộng rãi nhờ chính sách khuyến khích mạnh mẽ từ chính phủ và sự hưởng ứng tích cực từ thị trường. Với khu vực Đông Nam Á, Daikin đánh giá tiềm năng phát triển rất lớn, và từ năm 2025 sẽ cung cấp VRV R32 sản xuất tại nhà máy ở Thái Lan cho toàn khu vực, trong đó có Việt Nam.

Theo tính toán, R32 có chỉ số GWP 675, thấp hơn gần 3 lần so với R410A (2.088). Nhờ hiệu suất làm lạnh cao, lượng môi chất cần nạp cũng ít hơn khoảng 30%. Đối với máy VRV công suất 4–9 mã lực, việc chuyển sang R32 giúp giảm tới 76% tác động môi trường so với R410A – vừa tiết kiệm chi phí vận hành, vừa góp phần bảo vệ khí hậu.

Ông Matsumoto Yosuke, Giám đốc Daikin Việt Nam, khẳng định: “Chuyển đổi sang dòng sản phẩm thân thiện khí hậu không chỉ là chiến lược, mà còn là cam kết phát triển bền vững của chúng tôi. Daikin Việt Nam tự hào là doanh nghiệp tiên phong trong sản xuất máy lạnh dùng R32, đồng thời là hãng duy nhất trên thị trường vừa sản xuất máy, vừa sản xuất môi chất lạnh".

Daikin cũng đặt mục tiêu mạnh mẽ tại Việt Nam: nhà máy tại Hưng Yên hướng tới Net Zero vào năm 2030, sớm hơn 20 năm so với cam kết quốc gia. Song song, doanh nghiệp triển khai nhiều biện pháp giảm phát thải khác như ứng dụng năng lượng mặt trời, cải tiến quy trình sản xuất theo Kaizen để hạn chế rò rỉ môi chất lạnh.

Hướng tới phát triển bền vững

Dù nhiều tiềm năng, quá trình chuyển đổi vẫn còn thách thức. Về nhân lực, kỹ thuật viên tại Việt Nam và nhiều nước Đông Nam Á cần được đào tạo bài bản để làm chủ công nghệ mới. Về tài chính, chi phí đầu tư cho thiết bị VRV dùng R32 hiện vẫn cao hơn so với sản phẩm sử dụng R410A.

Ông Yosuke cho rằng, sự phối hợp từ cơ quan quản lý, cơ sở đào tạo nghề và truyền thông là cần thiết để nâng cao nhận thức và kỹ năng, giúp người tiêu dùng và kỹ thuật viên sẵn sàng đón nhận công nghệ. Đây cũng là động lực khuyến khích các doanh nghiệp tiên phong tham gia mạnh mẽ hơn vào quá trình chuyển đổi.

Câu chuyện của Daikin phản ánh phần nào tinh thần của Nghị định thư Montreal đã và đang dẫn dắt thế giới loại bỏ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn, chất gây hiệu ứng nhà kính có GWP cao. Điều này cũng mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác, từ thiết bị lạnh công nghiệp, kho bảo quản, đến thiết bị dập cháy và các ứng dụng kỹ thuật... Chỉ khi toàn bộ các lĩnh vực sử dụng môi chất lạnh chuyển đổi sang sử dụng chất thân thiện với khí hậu hơn, mục tiêu khí hậu toàn cầu mới có thể đạt được.

Chuyển đổi sang công nghệ làm mát thân thiện khí hậu đã, đang và sẽ tiếp tục là xu hướng tất yếu. Những doanh nghiệp tiên phong như Daikin vừa khẳng định được vị thế, vừa đóng góp thiết thực cho mục tiêu giảm phát thải. Với sự đồng hành từ chính sách, doanh nghiệp và người tiêu dùng, Việt Nam hoàn toàn có thể đẩy nhanh quá trình này, góp phần hiện thực hóa cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, đồng thời đóng góp trách nhiệm vào nỗ lực toàn cầu bảo vệ khí hậu.