Chiều 30/12, UBND TP Đà Nẵng tổ chức hội nghị tổng kết, đánh giá kết quả 5 năm triển khai Kế hoạch xử lý ô nhiễm môi trường tại khu vực âu thuyền và cảng cá Thọ Quang, giai đoạn 2020-2025.
Giải quyết điểm nóng ô nhiễm kéo dài
Âu thuyền và cảng cá Thọ Quang là khu vực đan xen nhiều chức năng, gồm khu tránh trú bão cho tàu thuyền, cảng cá, chợ đầu mối thủy sản, khu công nghiệp dịch vụ thủy sản và các khu dân cư lân cận với khoảng cách gần. Mật độ hoạt động cao cùng nhiều nguồn thải phát sinh đã khiến khu vực này trở thành “điểm nóng” ô nhiễm kéo dài từ những năm 2010.
Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Phan Thái Bình đánh giá cao nỗ lực của các sở, ngành, đơn vị trong 5 năm qua. Ảnh: Lan Anh.
Trước thực trạng phức tạp, năm 2020, UBND TP Đà Nẵng ban hành Quyết định số 2375 phê duyệt Kế hoạch xử lý ô nhiễm môi trường khu vực âu thuyền và cảng cá Thọ Quang giai đoạn 2020–2025. Kế hoạch được xem là bước ngoặt quan trọng với 4 nhóm giải pháp trọng tâm, hơn 80 nhiệm vụ cụ thể, phân công trách nhiệm cho 20 sở, ngành, đơn vị liên quan triển khai theo lộ trình rõ ràng.
Trong đó, giải pháp kỹ thuật và đầu tư hạ tầng được xác định là then chốt. Thành phố đã xây dựng mới 2 hệ thống xử lý nước thải phát sinh từ cảng cá và chợ đầu mối thủy sản, tổng công suất 700 m³/ngày đêm; lắp đặt hệ thống quan trắc tự động để theo dõi liên tục các thông số môi trường. Công tác nạo vét bùn đáy âu thuyền được triển khai trên diện tích hơn 48 ha, với khối lượng bùn, vật chất nạo vét trên 310.000 m³.
Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Lan Anh.
Cùng với đó là xây dựng hệ thống cống tách riêng nước mưa và nước thải, lắp đặt 15 camera giám sát tại khu vực cầu cảng và chợ cá nhằm tăng cường quản lý vệ sinh môi trường và hoạt động tàu thuyền.
Hoạt động thu gom rác thải có nhiều chuyển biến tích cực thông qua hình thức xã hội hóa. Lực lượng thu gom được duy trì 24/24 giờ để kiểm soát rác trôi nổi trên mặt nước. Trong giai đoạn 2021-2023, Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội - Chi nhánh miền Trung đã thu gom, bàn giao xử lý hơn 2.760 tấn rác tại khu vực âu thuyền. Riêng đối với tàu cá, Ban Quản lý Âu thuyền và Cảng cá Thọ Quang đã thu gom rác thải từ hơn 18.000 lượt tàu cập cảng, với khối lượng trên 33.600 m³ rác sinh hoạt.
‘Điểm nóng’ ô nhiễm Thọ Quang chuyển biến sau 5 năm xử lý. Ảnh: Lan Anh.
Đáng chú ý, sự tham gia chủ động của ngư dân và tiểu thương được xác định là yếu tố quyết định tính bền vững của công tác bảo vệ môi trường. Ban Quản lý đã phối hợp với Cục Thủy sản và Kiểm ngư, Báo Nông nghiệp - Môi trường và Quỹ Quốc tế Bảo vệ thiên nhiên (WWF) phát 100 sổ tay tuyên truyền “Giảm rác thải nhựa đại dương vì sự sống và sinh kế” cho ngư dân; triển khai mô hình thí điểm quản lý rác thải nhựa cho tàu cá, cảng cá theo Phụ lục V Công ước MARPOL. Qua thí điểm trên 25 tàu cá, đã thu gom hơn 660 kg rác thải, trong đó phần lớn là rác thải nhựa. Đến nay, hơn 2.700 chủ phương tiện đã ký cam kết không xả thải xuống nước.
Song song với tuyên truyền, công tác kiểm tra, xử lý vi phạm được tăng cường. Từ năm 2020 đến nay, các lực lượng chức năng đã phát hiện, xử lý 242 trường hợp vi phạm, với tổng số tiền phạt trên 725 triệu đồng; các phương tiện không bàn giao rác đúng quy định kiên quyết không được giải quyết xuất bến.
Rác thải được thu gom sau mỗi chuyến ra khơi ở Cảng cá Thọ Quang. Ảnh: Lan Anh.
Sau gần 5 năm triển khai đồng bộ, diện mạo khu vực âu thuyền và cảng cá Thọ Quang đã thay đổi rõ rệt. Mùi hôi thối giảm mạnh, chất lượng không khí và nước biển được cải thiện, tình trạng rác trôi nổi hầu như không còn. Người dân sinh sống xung quanh bày tỏ sự hài lòng với môi trường sống hiện nay.
Nghiên cứu mô hình phát triển âu thuyền Thọ Quang gắn với du lịch
Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Phan Thái Bình ghi nhận, đánh giá cao nỗ lực của các sở, ngành, đơn vị trong 5 năm qua, đồng thời nhìn nhận thẳng thắn những hạn chế trước đây do giải pháp thiếu đồng bộ, chưa huy động đầy đủ nguồn lực và sự tham gia của các bên liên quan.
Thời gian tới, lãnh đạo thành phố yêu cầu tiếp tục rà soát các nhiệm vụ còn tồn đọng, triển khai các giải pháp căn cơ, bền vững; tăng cường phối hợp liên ngành, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, hệ thống camera và quan trắc môi trường, kiên quyết không để tái diễn tình trạng ô nhiễm. Việc định hướng phát triển âu thuyền Thọ Quang gắn với du lịch cũng cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, bảo đảm hài hòa giữa phát triển kinh tế, sinh kế ngư dân và bảo vệ môi trường.
Dự án nâng cấp, mở rộng cảng cá Thọ Quang được triển khai hai giai đoạn. Giai đoạn 1 đã hoàn thành với tổng mức đầu tư khoảng 217 tỷ đồng; giai đoạn 2 có vốn 250 tỷ đồng, khánh thành vào tháng 11/2025, đáp ứng tiêu chí cảng cá loại I kết hợp khu neo đậu tránh trú bão cấp vùng, góp phần hoàn thiện hạ tầng và phát triển bền vững nghề cá của thành phố.
