Cây chè và hướng thoát nghèo bền vững ở Quảng Đức

Xã Quảng Đức (tỉnh Quảng Ninh) được sáp nhập từ 3 đơn vị hành chính cũ là Quảng Đức, Quảng Thành và Quảng Thịnh (thuộc huyện Hải Hà). Cùng các xã Quảng Chính và Quảng Sơn (cũ), khu vực này được biết đến là vùng sản xuất chè tập trung lớn nhất của tỉnh Quảng Ninh.

Với Quảng Đức bây giờ, chè không chỉ là cây trồng đã gắn bó lâu dài với người dân, mà còn trở thành cây trồng chủ lực, mũi nhọn; là động lực phát triển kinh tế, góp phần quan trọng trong công cuộc giảm nghèo bền vững của địa phương.

Ông Phan Văn Việt, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Đức, cho biết, toàn xã hiện có gần 100 ha chè đang được người dân duy trì và mở rộng. Quảng Đức được thừa hưởng những điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu rất thuận lợi để canh tác cây chè vì nằm trong khu vực chuyển tiếp giữa vùng núi cao và miền biển. Do đó, chè ở Quảng Đức không chỉ sinh trưởng phát triển tốt mà còn có hương vị rất độc đáo, cho hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn so với các loại cây khác.

“Cây chè đã góp phần quan trọng trong việc xóa đói giảm nghèo cho bà con, đặc biệt là các hộ đồng bào dân tộc thiểu số. Đây cũng là một trong những sản phẩm chủ lực của xã được định hướng phát triển theo hướng nông nghiệp sạch và hữu cơ”, ông Việt nói.

Mỗi năm, sản lượng chè của xã đạt hàng chục tấn. Tuy sản lượng chưa lớn, nhưng nhờ chú trọng cải tiến quy trình sản xuất, áp dụng các kỹ thuật canh tác theo hướng dẫn, từ bón phân, tỉa cành, phòng trừ sâu bệnh đến thu hái... nên giá trị kinh tế của sản phẩm ngày càng tăng.

Xã đang hướng đến mục tiêu phát triển vùng chè đạt tiêu chuẩn hữu cơ, nâng cao chất lượng chế biến, đồng thời quảng bá thương hiệu chè Quảng Đức trở thành sản phẩm đặc trưng mang hương vị riêng của địa phương.

Định hướng đến năm 2030, Quảng Đức phấn đấu nâng diện tích chè lên trên 100 ha. Theo đó, giai đoạn tới, xã sẽ rà soát, cho phép chuyển đổi diện tích đất rừng, đất nông nghiệp kém hiệu quả sang trồng chè. Một mặt xã khuyến khích các hộ dân tham gia mô hình sản xuất VietGAP, hướng tới phát triển bền vững, gắn sản xuất với chế biến, tiêu thụ và xây dựng thương hiệu tập thể.

Hiện nay, trên địa bàn xã đã hình thành tổ hợp tác trồng và chế biến chè VietGAP với 21 thành viên, do bà Đào Thị Bính làm tổ trưởng. Tổ có tổng diện tích canh tác khoảng 3 ha, năng suất trung bình 6 tấn búp tươi/ha, tương đương 1 tấn chè khô/ha. Với giá bán dao động 100.000-500.000 đồng/kg, mỗi hộ tham gia có thể thu về hàng trăm triệu đồng trong một vụ chè - cao gấp nhiều lần so với các loại cây trồng khác tại khu vực này như ngô hay lúa.

Bà Bính chia sẻ: “Từ khi áp dụng tiêu chuẩn VietGAP, năng suất và chất lượng chè tăng rõ rệt. Người dân chúng tôi mạnh dạn đầu tư máy móc, mở rộng quy mô sản xuất, mở rộng nhà xưởng chế biến và sẽ mở rộng vùng nguyên liệu, tạo ra sản phẩm đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Mong muốn lớn nhất của chúng tôi là được hỗ trợ thêm về giống mới, công nghệ chế biến và xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ để nâng tầm thương hiệu chè Quảng Đức”.

Sau một thời gian xây dựng và phát triển thương hiệu, hai sản phẩm “Chè nõn Loan Bính” và “Hồng chè Loan Bính” của xã Quảng Đức đã được công nhận OCOP 3 sao cấp tỉnh, khẳng định vị thế của sản phẩm chè địa phương trong chuỗi giá trị nông sản đặc trưng của Quảng Ninh.

Theo báo cáo kinh tế - xã hội 9 tháng năm 2025, Quảng Đức hiện không còn hộ nghèo, chỉ còn 8 hộ cận nghèo theo chuẩn mới. Thành quả này có phần đóng góp không nhỏ của các mô hình kinh tế nông nghiệp hiệu quả, trong đó cây chè là điểm sáng. Cây chè không chỉ giúp người dân ổn định cuộc sống mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho hàng trăm lao động địa phương.

Từ một vùng đất còn nhiều khó khăn, Quảng Đức hôm nay đang chuyển mình mạnh mẽ nhờ hướng đi đúng đắn trong phát triển cây chè. Với sự đồng hành của chính quyền và quyết tâm của người dân, cây chè đang từng bước trở thành biểu tượng của sự đổi thay và phát triển kinh tế ở xã miền núi biên giới Quảng Đức.