HTX Tuấn Ngọc nâng thu nhập cho nông dân bằng thủy canh hiện đại

Trong bối cảnh TP.HCM đang hướng tới phát triển nông nghiệp đô thị bền vững, HTX Tuấn Ngọc được biết đến mô hình tiêu biểu nhờ ứng dụng thủy canh hiện đại. Hệ thống công nghệ cao không chỉ giúp nâng sản lượng, ổn định thu nhập cho nông dân mà còn cung cấp rau sạch, an toàn đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

Báo Nông nghiệp và Môi trường đã có cuộc trao đổi với ông Lâm Ngọc Tuấn, Giám đốc HTX Tuấn Ngọc để hiểu rõ hơn về kinh nghiệm vận hành mô hình, cách nâng cao giá trị sản phẩm và chiến lược gắn kết nông dân phát triển bền vững.

Tiên phong công nghệ, chủ động nguồn rau sạch

Thưa ông, sau thời gian vận hành mô hình, HTX Tuấn Ngọc đã mang lại những thay đổi rõ rệt nào cho thu nhập và công việc của xã viên?

Sau thời gian vận hành mô hình thủy canh hồi lưu, HTX Tuấn Ngọc đã ghi nhận những thay đổi rất rõ rệt đối với thu nhập và công việc của thành viên HTX.

Trước đây, khi trồng xà lách thủy canh tại TP.HCM, chúng tôi thường bị ảnh hưởng lớn bởi thời tiết, nhất là trong những tháng nóng. Khi áp dụng mô hình mới, sản lượng các dòng xà lách tăng ổn định từ 20 - 30% so với trước. Chất lượng đồng đều hơn, màu sắc và độ giòn đẹp hơn, giúp chúng tôi giữ được khách hàng khó tính và mở rộng thêm đầu ra.

Nhờ vậy, thu nhập bình quân của thành viên HTX tăng thêm khoảng 15-30%. Điều quan trọng hơn là thu nhập ổn định quanh năm, không còn tình trạng “được mùa mất giá” hay phải bỏ vụ vì thời tiết quá nóng.

Mô hình mới giúp HTX Tuấn Ngọc giảm đáng kể sức lao động thủ công. Hệ thống hồi lưu kết hợp thủy canh tĩnh giúp tiết kiệm đến 40% thời gian tưới - kiểm tra dung dịch, trong khi các cảm biến IoT tự động điều chỉnh nhiệt độ, ẩm và EC giúp thành viên tập trung nhiều hơn vào khâu chăm cây và quản lý chất lượng.

Mô hình này còn mang lại lợi ích môi trường rõ rệt khi giảm đến 70-80% lượng nước so với sản xuất truyền thống. Điều này giúp chúng tôi đáp ứng tốt các tiêu chí sản xuất xanh, đúng định hướng phát triển nông nghiệp đô thị bền vững của TP.HCM.

Ông có thể chia sẻ những cách làm mà HTX Tuấn Ngọc áp dụng để nâng chất sản phẩm, mở rộng thị trường và tạo giá trị gia tăng cho nông dân?

Để nâng chất sản phẩm, mở rộng thị trường và tạo giá trị gia tăng cho nông dân, HTX Tuấn Ngọc đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp từ sản xuất, quản lý đến thương mại.

Thứ nhất, chuẩn hóa quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn xanh. HTX áp dụng linh hoạt quy trình thủy canh hồi lưu và thủy canh tĩnh kết hợp để phát triển xà lách thủy canh vùng nóng trên ống lớn 75x150, giúp kiểm soát môi trường trồng ổn định, hạn chế tối đa sâu bệnh và tạo ra chất lượng rau đồng đều. Tất cả lô hàng đều được truy xuất nguồn gốc bằng mã QR và quản lý nhật ký điện tử. Việc chuẩn hóa này giúp sản phẩm đáp ứng tiêu chí OCOP và các yêu cầu về an toàn thực phẩm của hệ thống siêu thị.

Thứ hai, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ và chuyển đổi số. Chúng tôi tích hợp cảm biến IoT trong nhà màng để tự động điều chỉnh EC, pH, nhiệt độ, độ ẩm, giảm rủi ro do khí hậu nóng.

Thứ ba, đa dạng hóa sản phẩm để gia tăng giá trị. Ngoài các dòng xà lách thủy canh chuyên vùng nóng, HTX đang phát triển sản phẩm như các loại cải: cải xanh, cải ngọt, cải dún, cải thìa, bó xôi, rau dền, tần ô, rau muống... Tất các các loại rau, cải và xà lách được trồng và kiểm soát nghiêm ngặt về tiêu chuẩn chất lượng.

Thứ tư, xây dựng chuỗi tiêu thụ bền vững. HTX chủ động kết nối với siêu thị, cửa hàng tiện lợi, trường học, bệnh viện và hệ thống bếp ăn công nghiệp.

Thứ năm, đẩy mạnh truyền thông và thương hiệu. Chúng tôi đầu tư vào nhận diện thương hiệu mới, tiêu chuẩn hóa bao bì và kể câu chuyện sản xuất xanh của HTX qua mạng xã hội, hội chợ nông nghiệp và các chương trình OCOP. Khi thương hiệu mạnh, nông dân trong HTX sẽ được hưởng lợi trực tiếp từ giá bán cao hơn và thị trường vững chắc hơn.

Nâng thu nhập, cải thiện đời sống nông dân

Sắp tới, HTX Tuấn Ngọc sẽ có kế hoạch nào nhằm tiếp tục hỗ trợ bà con ổn định sinh kế và gắn kết cùng nhau phát triển bền vững, thưa ông?

Từ tháng 11/2025, HTX đã lên kế hoạch chủ động nhận chuyển nhượng 18.000 m² đất nông nghiệp tại xã Hàm Thuận Bắc, tỉnh Lâm Đồng (Bình Thuận cũ). HTX dự kiến đầu tư thêm 5.000 m² nhà màng trồng rau thủy canh tại khu đất này. Đây sẽ là bước đi chiến lược để mở rộng vùng nguyên liệu ổn định lâu dài, đảm bảo cung ứng rau thủy canh chất lượng cao cho thị trường TP.HCM đang thiếu hụt.

HTX Tuấn Ngọc sẽ kết hợp chặt chẽ với bà con nông dân địa phương, đặc biệt là các hội viên Nông dân xã Hàm Thuận Bắc. Nông dân sẽ đóng góp công lao động, HTX sẽ cung cấp đất nông nghiệp, nhà màng, hệ thống thủy canh và nguyên vật liệu sản xuất.

Khi rau thủy canh cho thu hoạch, HTX sẽ chủ động tiêu thụ 100% với mức giá ổn định quanh năm. Lợi nhuận sẽ được chia theo tỷ lệ 40% thuộc về nông dân và HTX sẽ là 60%, sau khi trừ chi phí đầu vào. Cách làm này đảm bảo rằng nông dân có nguồn thu nhập ổn định và lâu dài.

Kế hoạch này còn hỗ trợ địa phương đạt các mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, đồng thời thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Trong quá trình điều hành HTX Tuấn Ngọc, ông thấy đâu là khó khăn lớn nhất và HTX có những đề xuất nào để việc phát triển kinh tế tập thể, cùng bà con nâng cao thu nhập, chất lượng cuộc sống?

Chúng tôi nhận thấy khó khăn lớn nhất hiện nay là vấn đề vốn và cơ chế hỗ trợ phát triển nông nghiệp công nghệ cao. Mặc dù HTX Tuấn Ngọc đã vận hành thành công nhiều mô hình thủy canh hiện đại, việc mở rộng nhà màng, hệ thống thủy canh mới hay áp dụng công nghệ cao đòi hỏi vốn đầu tư lớn. Tuy nhiên, nguồn vốn ưu đãi lãi suất thấp dành cho các HTX công nghệ cao vẫn còn hạn chế, khiến việc nhân rộng mô hình còn gặp nhiều khó khăn.

Bên cạnh đó, một số chính sách hỗ trợ từ địa phương đối với nông nghiệp công nghệ cao chưa thực sự đồng bộ. Việc cấp đất, thủ tục pháp lý, hỗ trợ hạ tầng hoặc kết nối thị trường đôi khi chậm, khiến HTX và bà con nông dân phải tự bỏ tiền của gia đình để chủ động duy trì sản xuất và mở rộng quy mô.

HTX Tuấn Ngọc đề xuất một số giải pháp nhằm thúc đẩy kinh tế tập thể và nâng cao thu nhập, chất lượng cuộc sống cho bà con:

Một là, hỗ trợ vốn ưu đãi dài hạn dành cho các HTX nông nghiệp công nghệ cao để mở rộng diện tích, đầu tư hệ thống nhà màng, thiết bị thủy canh và chuyển giao công nghệ.

Hai là, tạo điều kiện thế chấp tài sản là các công trình nhà màng, hệ thống thủy canh, các hệ thống tự, IoT phục vụ cho thủy canh… để bổ sung vốn đầu tư cho HTX nông nghiệp đang hoạt động hiệu quả.

Ba là, có cơ chế phù hợp trong giao đất/ cho thuê đất nông nghiệp dài hạn (50 năm) cho HTX nông nghiệp để phát triển nông nghiệp công nghệ cao.

Bốn là, đơn giản hóa thủ tục pháp lý và hỗ trợ kết nối thị trường, giúp sản phẩm của HTX và nông dân dễ dàng tiếp cận siêu thị, nhà hàng, trường học và kênh tiêu dùng xanh.

Năm là, hỗ trợ đào tạo kỹ thuật và quản lý sản xuất, giúp nông dân nắm vững quy trình công nghệ cao, nâng cao chất lượng sản phẩm và gia tăng giá trị thu nhập bền vững.

Xin cảm ơn ông!