Bình Định: Các lò gạch ngói tê liệt

Bỗng dưng, từ đỉnh giá gạch ngói tuột đến mức thảm hại khiến các lò gạch "chết chìm".

Lò gạch tê liệt

Mấy tháng đầu năm, gạch ngói bỗng tăng vọt lên cái giá “đỉnh” nhất từ trước đến nay, hàng trăm cơ sở gạch ngói ở Bình Định ngày đêm hoạt động hết công suất mà vẫn “cháy” hàng. Bỗng dưng, từ đỉnh giá gạch ngói tuột đến mức thảm hại khiến các lò gạch "chết chìm".

Giá gạch rơi tự do

Huyện Tây Sơn vốn được mệnh danh là “thủ phủ gạch ngói” của miền Trung-Tây Nguyên với hơn 700 lò gạch ngói. Thương hiệu “gạch ngói Phú Phong” không chỉ được ngành xây dựng khắp nơi trong nước ưa chuộng mà trước đây còn được xuất bán sang nhiều nước. Những làng nghề gạch ngói truyền thống tạo việc làm ổn định cho hàng chục ngàn lao động giờ đắp chiếu. Ông Huỳnh Ngọc Tấn- chủ 1 lò gạch nằm trong KCN Hóc Bộm ở xã Bình Nghi than thở: “Cách đây 7 tháng, hơn 350 lò gạch trong KCN hoạt động cả ngày lẫn đêm nhưng vẫn không đủ gạch cung ứng cho các tỉnh miền Trung- Tây Nguyên giờ tất đều “lạnh ngắt”. Hầu hết các lò đều bị “ứ” hàng, mặc dù giá tuột từ 780.000đ/thiên (1.000 viên) gạch 6 lỗ xuống chỉ còn 380.000đ/thiên gạch”. Sự yên ắng của toàn KCN Hóc Bộm đã minh chứng cho cái “lạnh ngắt” mà anh Tấn nói là có thật. Chúng tôi nhận thấy dưới lán trại nào cũng đầy ắp những gạch.

Cùng cảnh ngộ nhưng sự ế ẩm của mặt hàng ngói xem ra còn thảm hại hơn. Ông Nguyễn Thế Trọng- chủ 1 lò ngói tại HTX Ngói Đồng Tiến (Bình Nghi-Tây Sơn) bức xúc: “Vào những năm trước, thời gian này là cao điểm sản xuất, giá ngói tăng cao nhất trong năm và hàng làm ra không đủ cho các con buôn đến chở. Thế nhưng hiện nay, giá ngói lớn từ 1,7 triệu đồng/1.000 viên giờ chỉ còn 1 triệu đồng và ngói nhỏ từ 1,2 triệu/1.000 viên giờ hạ xuống còn 700.000đ nhưng cũng không thấy ai hỏi han gì, muốn bán lỗ tháo vốn cũng không xong”.

Chủ lò thành con nợ

Anh Nguyễn Trường Vũ- chủ 1 lò gạch có quy mô SX 80.000 viên gạch/tháng ở KCN Hóc Bộm cho biết: “Giá gạch tuột dốc thê thảm trong khi mọi chi phí đầu vào đều tăng “chóng mặt”. 1 xe đất (loại xe Chiến Thắng) trước đây chỉ có 200.000đ nay tăng đến 300.000đ/xe, công lao động cũng tăng từ 50.000đ lên đến 100.000đ/công, thuế tăng từ 250.000đ lên 350.000đ/tháng. Tổng chi phí cho 1 kỳ lò (20.000 viên) là 6,7 triệu đồng, giờ nếu có người mua thì cũng chỉ bán được có 4,8 triệu đồng. Nếu SX đều đặn như trước đây mỗi tháng 4 kỳ lò thì chủ lò sẽ bị lỗ gần 8 triệu đồng/tháng. Những hộ thâm niên trong nghề đã có tích luỹ từ những năm trước thì giờ còn “trụ” được chứ những hộ mới vào nghề thì khốn đốn”.

Ông Nguyễn Công Tâm- Phó Chủ tịch UBND xã Tây Xuân lo ngại:

“Sự bất ổn của nền kinh tế hiện nay đã làm đình trệ việc xây dựng cơ sở hạ tầng “đẩy” gạch ngói lâm cảnh ế ẩm. Hiện đã có hơn 70% lò SX gạch ngói trên địa bàn làm đơn xin nghỉ”.

Làng nghề Gạch ngói Phú An ở xã Tây Xuân (Tây Sơn) mới hình thành cách đây 4 năm là nơi đang chứa nhiều nỗi đau nợ nần của nhiều chủ lò mới vào nghề. Anh Đỗ Thành Hưng tâm sự: “Thấy nghề gạch ngói có đầu ra và giá cả ổn định, đầu năm nay, tôi gom góp vốn liếng, vay thêm của ngân hàng đầu tư 85 triệu đồng xây mới 1 lò gạch (20.000 viên/kỳ lò). Sau 2 tháng xây dựng, mới chỉ làm được 5 kỳ lò (100.000 viên gạch), lời lãi chưa bao nhiêu thì suốt 7 tháng qua liên tục bị lỗ, không còn khả năng trả công lao động nên hiện đã ngừng SX. Làng nghề gạch ngói Phú An có 186 lò gạch, trước đây người ta mua lò gạch sôi nổi bao nhiêu thì hiện có nhiều chủ lò ở đây đang muốn bán lò nhưng chẳng ai thèm mua”.

Lang thang trong khu làng nghề, dừng xe trước Cty TNHH Ngói Bình Tiên, chúng tôi hỏi dạm 1 phụ nữ đang loay hoay cào đất, hỏi: “Chị có biết ở đây có ai muốn bán lò gạch ngói không?”. Với gương mặt rạng rỡ chị trả lời ngay: “Tôi bán, nếu mua tôi bán luôn 2 lò”. Qua trò chuyện, chúng tôi biết chị Khoa đang sở hữu 2 lò ngói có năng lực SX 31.000 viên/kỳ lò mới xây dựng vào năm ngoái với tổng đầu tư hơn 400 triệu đồng. Trong “cơn ế ẩm”, 2 lò ngói của chị đang tồn đọng hơn 10 vạn viên ngói đang muốn “bán đổ bán tháo” nhưng chẳng có ai mua.

Vũ Đình Thung