Biến rác thải nhựa thành không gian xanh giữa lòng Thành phố

Thực hiện Công điện số 134/CĐ-TTg về việc đẩy mạnh thu gom rác thải, bảo vệ, giữ gìn vệ sinh môi trường trên toàn quốc hướng tới Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp cùng UBND TP. Hà Nội tổ chức Lễ phát động Toàn dân tham gia bảo vệ môi trường vì một Việt Nam sáng - xanh - sạch - đẹp, vào sáng ngày 23/8, tại Cung Thiếu nhi Hà Nội.

Chương trình được thực hiện bởi Cục Môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Hà Nội, Báo Nông nghiệp và Môi trường, với sự tham gia của hàng nghìn cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, đoàn viên thanh niên, học sinh và người dân trên địa bàn.

Báo Nông nghiệp và Môi trường cũng đăng tải loạt bài phản ánh công tác vệ sinh môi trường tại các địa phương trong cả nước.

Trong một căn phòng nhỏ chưa đầy 10 m² nằm trong con hẻm 153 đường Nguyễn Thị Minh Khai, khu phố 27, phường Bến Thành, TP.HCM, ông Lê Phước Minh cần mẫn cắt, uốn từng vỏ chai nhựa bỏ đi. Dưới bàn tay ông, các chai nhựa cũ được biến hóa thành chậu cây có hình dáng đa dạng, vừa đẹp mắt vừa thân thiện môi trường, góp phần làm nên những mảng xanh giữa lòng đô thị nhộn nhịp.

Theo ông Minh, trước đây khu vực này vốn rất bừa bộn, tường dán đầy quảng cáo chồng chéo, rác thải nhựa vứt ngổn ngang khiến ai đi qua cũng thấy ngột ngạt. Thấy vậy, tôi đã tận dụng làm chậu trồng cây, vừa tiết kiệm, vừa làm đẹp con hẻm mình đang sống. Ban đầu chỉ vài chậu nhỏ đặt trước cửa nhà, nhưng dần dần, bà con thấy hay nên cùng làm theo. “Giờ mỗi sáng ra nhìn hàng cây xanh tốt mọc lên từ những chậu nhựa tái chế, thấy bà con đi ngang ai cũng vui vẻ, tôi cảm giác thoải mái lắm” ông Minh chia sẻ.

Từ những nỗ lực cá nhân như ông Minh, phong trào "biến rác thải nhựa thành không gian xanh" trên địa bàn nhanh chóng lan rộng. Bà Nguyễn Thị Ngọc Cẩm - Trưởng ban điều hành khu phố 27, phường Bến Thành cho biết, từ năm 2015, bà Cẩm cùng các chị em phụ nữ trong khu phố đã bắt đầu vận động người dân phân loại rác, định kỳ thu gom rác nhựa ba lần mỗi tuần. Rác nhựa được tận dụng làm chậu trồng cây, rác không tái chế được thì bán gây quỹ học bổng mang tên Nguyễn Thị Minh Khai cho học sinh nghèo. “Lúc đầu chúng tôi phải tự bỏ tiền túi mua cây giống, chai nhựa thì đi xin từ quán nước, hộ dân. Nhưng khi thấy hẻm sạch đẹp, cây xanh mướt, người dân dần dần hưởng ứng, tự nguyện tham gia", bà Cẩm chia sẻ.

Với sự hỗ trợ của Hội Môi trường Xây dựng Việt Nam, năm 2019, các mảng xanh đầu tiên bằng chai nhựa tái chế chính thức xuất hiện tại hẻm 153 Nguyễn Thị Minh Khai. Hơn 200 chậu cây như lưỡi hổ, gấm thái, sao nhái… phủ xanh những bức tường từng bị vẽ bậy. Mô hình này nhanh chóng được nhân rộng ra các tuyến hẻm 134 Bùi Thị Xuân, 25 Tôn Thất Tùng… và tiếp tục lan tỏa đến nay.

Tháng 7/2025, thực hiện phong trào phát động thi đua của phường Bến Thành, khu phố 27 chính thức đăng ký công trình thi đua "Bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp". Công trình đặt mục tiêu duy trì 5 mảng xanh hiện có, tổ chức tổng vệ sinh 15 phút mỗi sáng thứ bảy và nhân rộng thêm những tuyến hẻm xanh mới.

Bên cạnh đó, mỗi tuần khu phố cũng thu gom rác thải rắn như bóng đèn hư, thiết bị điện tử, chai lọ, thùng giấy... tập kết tại điểm chung. Định kỳ mỗi quý, phường sẽ đến tiếp nhận và xử lý. Số tiền từ rác tái chế tiếp tục được đưa vào quỹ học bổng, hỗ trợ học sinh có hoàn cảnh khó khăn.

"Chúng tôi muốn tạo ra một khu phố không chỉ sạch, đẹp, mà còn có tinh thần cộng đồng, có trách nhiệm với môi trường và với thế hệ tương lai," bà Cẩm khẳng định.

Theo PGS. TS Phùng Chí Sỹ, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam, mô hình bảo vệ môi trường dựa vào cộng đồng là một sáng kiến hiệu quả và đáng được khuyến khích. Trong mô hình này, người dân không chỉ tham gia chủ động trong việc thảo luận, lập kế hoạch và triển khai các hoạt động bảo vệ môi trường, mà còn có trách nhiệm duy trì và phát triển nó. Sự tham gia của cộng đồng không chỉ tạo ra nguồn lực từ chính cư dân địa phương, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát và cung cấp thông tin môi trường một cách nhanh chóng và hiệu quả. Điều này giúp giải quyết các vấn đề môi trường ngay từ khi mới phát sinh, đặc biệt là những sự cố ảnh hưởng trực tiếp đến cộng đồng như ô nhiễm không khí hay ô nhiễm nguồn nước.