Hỏi: Khoai tây vụ đông thường bị bệnh gây thiệt hại năng suất và chất lượng củ. Xin chuyên gia cho biết các bệnh hại chủ yếu và biện pháp phòng trừ?
Trả lời:
Bệnh mốc sương: Đây là bệnh hại phổ biến và nghiêm trọng nhất đến sản xuất khoai tây. Nấm mốc sương lây truyền từ cây xuống củ, bào tử nấm có thể lan truyền qua gió. Thời tiết lạnh kèm mưa phùn bệnh sẽ phát triển mạnh vì bảo tử nấm phân chia thành túi bào tử động có roi. Nhiệt độ trên 27oC bào tử nấm ngừng phát triển. Như vậy, trong điều kiện thời tiết nắng ráo sẽ giúp hạn chế bệnh mốc sương. Bào tử nấm mốc sương xâm nhập vào cây từ 3 - 5 ngày phát triển thành vết bệnh.
Biết được tất cả các đặc điểm phát sinh phát triển này của nấm mốc sương, người trồng sẽ có các biện pháp ứng phó kịp thời và hiệu quả. Khi thời tiết âm u, ẩm ướt cây khoai tây lại đang trong giai đoạn phát triển (ra lá liên tục) cần phun thuốc phòng bệnh nhiều lần và liên tục (3 - 5 ngày/lần) mới kiểm soát tốt được bệnh.
Phòng bệnh mốc sương nên sử dụng các thuốc có hoạt chất: Mancozeb, Cholorothanil, Metalaxyl hay propineb...
Khi bệnh chớm xuất hiện cần sử dụng các loại thuốc đặc trị như: Cuzzate M8, Melody DUO 66.75WP, Acrobat MZ 90/60WP hoặc Revus opti 440SC...
* Lưu ý: Để giảm thiểu nấm mốc sương lan truyền từ cây xuống củ cần cắt dây trước khi thu hoạch từ 5 - 7 ngày thậm chí là 10 - 15 ngày nếu thời tiết lạnh.
- Bệnh héo xanh vi khuẩn: Thường không thể hoặc không có hiệu quả khi sử dụng thuốc BVTV cho nên, phòng tránh bệnh là cách tốt nhất bao gồm các biện pháp: Chọn giống kháng bệnh, sử dụng củ giống sạch bệnh, luân canh cây trồng, vệ sinh đồng ruộng, bón phân cân đối tránh thừa đạm, tránh xới xáo, vun luống quá muộn làm đứt rễ củ.
- Bệnh ghẻ củ: Do vi khuẩn gây nên, bệnh phát triển mạnh trong môi trường đất chua. Cần bón vôi và canxi để giảm thiểu tỷ lệ bệnh trên củ.
- Bệnh khảm do virus: Một khi cây bị nhiễm virus thì không thể chữa trị. Song có thể phòng tránh bằng cách: Sử dụng giống sạch bệnh, loại bỏ cây bị bệnh trên đồng ruộng, kiểm soát tốt tác nhân truyền bệnh (thường là rệp) để không làm lây lan virus, vệ sinh dụng cụ thường xuyên, quản lý vật nuôi và con người đi lại xung quanh...
- Trong một số trường hợp ruộng khoai còn bị bệnh sinh lý gây thâm ruột, rỗng ruột củ hay củ sinh trưởng thứ cấp... nguyên nhân là do bón thừa đạm hoặc bón kali quá mộn và khoai vào củ gặp nhiệt độ cao... Khắc phục bằng cách giữ ẩm thường xuyên cho ruộng, vun luống cao và bón phân cân đối.
* Chú ý: Việc bón phân, tưới nước cho khoai tây cũng cần được tiến hành một cách hợp lý và khoa học mới nhằm hạn chế được bệnh hại phát sinh. Với khoai tây thương phẩm trồng vụ đông cần kết thúc bón thúc trước 40 ngày sau trồng, không nên bón phân lai rai hay bón muộn.
Tưới cây vào buổi sáng có tác dụng rửa sương muối (nếu có) và rửa các bào tử nấm bám trên lá, để lá khô nhanh, không bị đọng nước vào ban đêm làm nấm nảy mầm xâm hại cây.
