Thí điểm phân loại thành 4 loại rác thải từ đầu nguồn
Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội (URENCO) cho biết, 5 quận Ba Đình, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Đống Đa, Nam Từ Liêm sẽ thí điểm phân loại rác tại nguồn. Quận Hai Bà Trưng thí điểm tại phường Phạm Đình Hổ, quận Ba Đình chọn phường Nguyễn Trung Trực; quận Nam Từ Liêm áp dụng tại phường Phú Đô, Cầu Diễn; quận Đống Đa là phường Nam Đồng. Riêng quận Hoàn Kiếm do đã có nền tảng từ trước nên sẽ thí điểm ở cả 18 phường.

Hà Nội thí điểm phân loại rác ngay từ đầu nguồn. Ảnh: Urenco.
Thời gian thí điểm giai đoạn 1 từ quý I/2024 đến quý I/2025. Sau đó, các quận tổ chức rút kinh nghiệm, điều chỉnh phương án để tiếp tục thí điểm giai đoạn 2 trong các tháng còn lại của năm 2025. Việc thí điểm để có số liệu, kinh nghiệm thực tế cho Đề án phân loại, thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn, trình UBND TP Hà Nội phê duyệt vào năm 2025. Đây sẽ là cơ sở để chuẩn bị phân loại rác tại nguồn trên toàn thành phố trong năm 2026.
Tại quận Đống Đa, việc thực hiện phân loại rác thải sinh hoạt thí điểm tại phường Nam Đồng, giai đoạn 2 từ 1/1/2026 sẽ triển khai đồng bộ trên địa bàn toàn quận. Theo đó, sẽ phân thành 4 loại: chất thải rắn có khả năng tái sử dụng tái chế (gồm các loại giấy, nhựa, kim loại…); chất thải cồng kềnh (là vật dụng gia đình được thải bỏ có kích thước lớn như tủ, giường, nệm, bàn, ghế… và các loại tương tự khác như gốc cây, thân, cành cây…); chất thải nguy hại (gồm pin, ắc quy, bóng đèn, chai lọ đựng hóa chất, sơn mực…); chất thải răn sinh hoạt khác còn lại.
Phương án thu gom chất thải rắn sinh hoạt qua các loại túi tiêu chuẩn được quy định theo khoản 3, Điều 75 Luật BVMT để làm cơ sở tiền đề cho việc trả phí theo lượng thải khi có văn bản hướng dẫn áp dụng tính giá theo lượng thải của thành phố. Tiêu chuẩn của loại túi đựng này sẽ do UBND quận quy chuẩn. UBND quận Đống Đa khuyến khích người dân giảm sử dụng và tái sử dụng đối với các vật liệu chất thải rắn sinh hoạt; làm gọn, giảm kích thước đổi với nhóm chất thải rắn cồng kềnh; giữ khô, sạch, không để lẫn các loại rác thải với nhau.


Kế hoạch phân loại, thu gom rác thải tại quận Đống Đa.
Tại phường Phạm Đình Hổ, quận Hai Bà Trưng, rác được chia thành bốn loại gồm: Có khả năng tái chế; chất thải cồng kềnh; chất thải nguy hại và chất thải sinh hoạt còn lại (bao gồm chất thải thực phẩm). Quận đã tổ chức tuyên truyền, tập huấn cho cán bộ, công chức quản lý của phường; chuẩn bị hạ tầng, chuẩn hóa các thiết bị thu gom như mẫu, quy cách, loại túi đựng.
Đối với rác thải có khả năng tái chế ở hộ gia đình, hộ kinh doanh nhỏ như giấy thải, sách vở bìa, cốc nhựa, vỏ chai, UBND phường bố trí điểm tập kết để thu theo thời gian cố định mỗi tuần hai lần. Trước mắt, loại rác này sẽ đựng vào túi lưu trữ trong suốt do người dân tự chọn, sau đó cơ quan chức năng ban hành mẫu túi để tính khối lượng rác.
Đối với rác thải cồng kềnh như tủ, bàn, ghế, sofa, phường Phạm Đình Hổ sẽ bố trí một điểm để người dân tập kết vào khung 7-11h thứ bảy hàng tuần. Những hộ gia đình phát sinh số lượng lớn có thể gọi điện thoại đường dây nóng để thỏa thuận thu gom riêng.
Đối với rác thải nguy hại như bóng đèn, pin, nhiệt kế, ắc quy, bao bì dầu mỡ, dầu thải, phường Phạm Đình Hổ sẽ thu tại một điểm tập kết, không bỏ chung với các loại rác thải khác. Các loại rác thải khác còn lại gồm cả rác thực phẩm sẽ thu gom trực tiếp kết hợp với đặt thùng rác theo giờ như hiện nay.
Phạt 0,5 - 1 triệu đồng nếu không phân loại rác thải
Theo Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, chậm nhất đến ngày 31/12/2024 các địa phương phải phân loại rác tại nguồn. Công nhân môi trường sẽ từ chối thu gom rác không phân loại. Hộ gia đình, cá nhân không phân loại, hoặc không sử dụng bao bì chứa chất thải rắn sinh hoạt theo quy định sẽ bị phạt 0,5-1 triệu đồng.
Hà Nội mỗi ngày phát sinh khoảng 7.000 tấn rác thải sinh hoạt, đứng thứ hai cả nước chỉ sau TP.HCM. Từ năm 2005, một số phường ở Hà Nội thí điểm phân loại rác tuy nhiên không thể duy trì do chưa đồng bộ hệ thống hạ tầng thu gom cũng như hệ thống pháp luật.

Một dự án trí thí điểm chương trình phân loại rác tại nguồn do Công ty TNHH MTV Môi trường và Đô thị Hà Nội (Urenco) đã phối hợp với UBND quận Hoàn Kiếm triển khai.
Báo cáo số 432 mới đây, UBND TP Hà Nội cho biết đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các sở, ngành, UBND các quận huyện thị xã và các đơn vị liên quan xây dựng Đề án phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn thành phố giai đoạn 2023-2030.
Đề án nêu rõ lộ trình, tiến độ, nguồn kinh phí, chú trọng trách nhiệm của các quận, huyện, thị xã và người dân nhằm giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế chất thải rắn sinh hoạt, phù hợp với định hướng phát triển môi trường bền vững của thành phố để triển khai đồng bộ từ năm 2025. Đồng thời Thành phố cũng có văn bản đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm ban hành hướng dẫn về kỹ thuật về phân loại chất thải rắn sinh hoạt; quy định định mức kinh tế, kỹ thuật về thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt để làm cơ sở triển khai thực hiện.