Xem xét sửa quy định thu bổ sung tiền sử dụng đất
Liên quan đến khoản tiền thu bổ sung người sử dụng đất phải nộp đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất 5,4%/năm, tính trên số tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp, cử tri tỉnh Kiên Giang (nay là tỉnh An Giang) kiến nghị xem xét sửa đổi, không tính khoản thu bổ sung 5,4%/năm đối với trường hợp chậm xác định giá đất hoặc nếu tính thu bổ sung thì phải trừ thời gian xác định giá đất (do cơ quan nhà nước thực hiện), chỉ được tính sau thời hạn 90 ngày theo quy định tại Nghị định 10/2023, hoặc 180 ngày theo Luật Đất đai 2024, kể từ thời điểm bắt đầu quy trình định giá đất.
Việc chậm xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hoặc chậm xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất (bổ sung) thuộc trách nhiệm của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và doanh nghiệp không có lỗi trong các trường hợp này. Ảnh: VGP.
Cử tri tỉnh này cho rằng, sau khi người sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, trách nhiệm xác định giá đất, các thủ tục để thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất là do cơ quan Nhà nước thực hiện (quy định của Luật Đất đai 2013 là 90 ngày; Luật 2024 là 180 ngày). Trong khi đó, quy định nêu trên lại tính cả khoảng thời gian này vào thời gian chưa nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để áp dụng mức thu bổ sung 5,4%/năm là chưa hợp lý vì việc định giá đất chậm là do cơ quan nhà nước chậm xác dịnh tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chứ không phải lỗi của người sử dụng đất.
Trả lời cử tri, Bộ Tài chính cho biết, theo điểm d khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai năm 2024, người sử dụng đất phải nộp khoản thu bổ sung trong trường hợp đã có quyết định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển hình thức thuê đất trả tiền hằng năm sang trả tiền một lần, gia hạn hoặc điều chỉnh thời hạn sử dụng đất, điều chỉnh quy hoạch chi tiết... được thực hiện trước thời điểm Luật có hiệu lực nhưng chưa xác định giá đất.
Đề xuất không quy định khoản tiền bổ sung cho khoảng thời gian chậm xác định tiền sử dụng đất trước thời điểm ngày 1/8/2024 thuộc thẩm quyền của Quốc hội.
Khi nhận được vướng mắc, kiến nghị của một số tổ chức, doanh nghiệp, địa phương liên quan vấn đề này, Bộ Tài chính đã có công văn gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường (cơ quan chủ trì xây dựng Luật Đất đai) đề nghị xử lý kiến nghị nêu trên theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý. Hiện Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tổng hợp, rà soát và đề xuất việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 18 năm 2022 và sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai năm 2024.
Về đề xuất tính trừ thời gian xác định giá đất (do cơ quan nhà nước thực hiện) khỏi thời gian phải nộp khoản thu bổ sung, Bộ Tài chính cũng đang lấy ý kiến các bộ, ngành, doanh nghiệp để báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định trong quá trình sửa đổi, bổ sung Nghị định số 103/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.
Sửa đổi là rất cần thiết
Trước đó, Hiệp hội Bất động sản TP. HCM (HoREA) đã có kiến nghị gửi Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đề xuất sửa đổi Điều 50 và Điều 51 của Nghị định 103/2024/NĐ-CP quy định liên quan đến khoản tiền người sử dụng đất phải nộp bổ sung đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.
Theo đó, HoREA cho rằng việc sớm sửa đổi quy định này là rất cần thiết, nhằm gỡ vướng cho doanh nghiệp, giảm chi phí đầu vào cho nền kinh tế và thị trường bất động sản về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để khơi thông nguồn cung nhà ở.
Việc sớm sửa đổi Nghị định 103/NĐ-CP là rất cần thiết, nhằm gỡ vướng cho doanh nghiệp, giảm chi phí đầu vào cho nền kinh tế và thị trường bất động sản về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để khơi thông nguồn cung nhà ở. Ảnh: VGP.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, cho rằng, có nhiều trường hợp việc chậm xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hoặc chậm xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất (bổ sung) thuộc trách nhiệm của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và doanh nghiệp không có lỗi trong các trường hợp này. Doanh nghiệp chỉ "có lỗi" trong trường hợp cơ quan thuế đã thông báo tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hoặc xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất (bổ sung) mà trong thời hạn pháp luật quy định, doanh nghiệp không hoàn thành nghĩa vụ tài chính này thì bị phạt chậm nộp theo quy định của pháp luật về thuế.
Cũng theo HoREA, Chính phủ hoàn toàn có thẩm quyền sửa đổi ngay Điều 50, Điều 51 Nghị định 103 để đảm bảo việc thu ngân sách Nhà nước đối với khoản tiền thu bổ sung theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai 2024 là phù hợp với thực tế và theo quy định.
Bên cạnh đó, các Luật Đất đai ban hành trước ngày 1/8/2024 (ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực), gồm Luật Đất đai 1993, 2003 và 2013 không quy định nghĩa vụ nộp khoản tiền bổ sung cho thời gian chưa xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Hơn nữa, tại các điểm a, b và c khoản 2 Điều 257 của Luật Đất đai 2024 cũng đã quy định rõ các trường hợp đã được giao đất, cho thuê đất trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thì thực hiện theo chính sách thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và giá đất được xác định tại thời điểm tương ứng trước ngày 1/8/2024.
Do đó, Hiệp hội khẳng định không có cơ sở pháp lý để yêu cầu người sử dụng đất nộp bổ sung cho thời gian từ ngày có quyết định giao đất, cho thuê đất đến trước ngày 1/8/2024. Việc yêu cầu như vậy sẽ tạo ra "trách nhiệm pháp lý mới" và quy định “trách nhiệm pháp lý nặng hơn” cho người sử dụng đất.
HoREA đề nghị không quy định khoản tiền bổ sung cho khoảng thời gian chậm xác định tiền sử dụng đất trước thời điểm ngày 1/8/2024.
Chỉ xác định khoản tiền bổ sung cho khoảng thời gian chậm xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trả một lần cho cả thời gian thuê kể từ ngày 1/8/2024 cho đến ngày có thông báo nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của cơ quan Thuế, trừ đi khoảng thời gian 180 ngày là thời hạn mà UBND cấp có thẩm quyền phải ban hành quyết định giá đất theo quy định tại khoản 4 Điều 155 Luật Đất đai 2024.
