Ứng dụng công nghệ sinh học để phát triển các đặc tính vượt trội của cây dừa

Ứng dụng công nghệ sinh học để phát triển các tính vượt trội của cây dừa

PGS.TS Nguyễn Phương Thảo, Đại học Quốc tế (ĐH Quốc gia TP.HCM) cho rằng, cây dừa từ lâu đã được xem là cây trồng trọng yếu của Việt Nam, nhưng việc tăng diện tích, nâng năng suất và tạo giống mới cho cây dừa vẫn là một thách thức lớn.

Trong suốt 10 năm qua, ngành dừa chưa tạo ra được giống dừa nào có tính vượt trội thực sự, trong khi nhu cầu về giống chất lượng cao ngày càng cấp thiết để đáp ứng yêu cầu sản xuất và xuất khẩu.

Theo bà Thảo, câu chuyện phát triển cây dừa hiện nay bắt buộc phải gắn với công nghệ sinh học, đặc biệt là trong nhân giống và chọn tạo giống mới.

Bà lưu ý, sau 50-70 năm sinh trưởng, năng suất và khả năng hấp thụ CO₂ của dừa bắt đầu suy giảm, thậm chí cây trên 60 năm tuổi có thể chuyển sang phát thải. Do đó, nhiệm vụ quan trọng hiện nay là thay thế những cây dừa già bằng các giống dừa mới có năng suất, chất lượng cao hơn.

Việt Nam hiện sở hữu nhiều giống dừa đặc trưng như dừa sáp, dừa ta xanh, ta đỏ, Xiêm xanh, Xiêm đỏ, song chất lượng giống chưa đồng nhất. Phần lớn nông dân vẫn trồng dừa từ trái, khiến nguồn giống không rõ kiểu gen, khó xác định chính xác đặc tính sinh học.

Trong khi đó, nông nghiệp hiện đại đòi hỏi sự đồng nhất và tính chính xác cao, điều mà chỉ kỹ thuật nuôi cấy mô mới có thể đảm bảo. Điểm đáng chú ý là cây dừa có thể nhân giống từ nhiều bộ phận khác nhau của cây, mở ra cơ hội ứng dụng rộng rãi các công nghệ tiên tiến.

Nhóm nghiên cứu của bà Thảo đang phát triển công nghệ nhân giống từ hai vật liệu khác nhau - trái dừa và các bộ phận khác của cây, đặc biệt tập trung vào công nghệ Multipuno để nhân giống dừa sáp với tỷ lệ thành công vượt trội. Bên cạnh đó, nhóm còn thử nghiệm công nghệ chỉnh sửa gen trong chọn tạo giống, nhằm rút ngắn thời gian lai tạo và phát triển các đặc tính vượt trội như hình dáng trái, độ ngọt và hàm lượng dầu dừa.

PGS.TS Nguyễn Phương Thảo bày tỏ mong muốn đồng hành cùng các địa phương vùng ĐBSCL trong phát triển ngành dừa bền vững, góp phần đưa khoa học công nghệ trở thành nền tảng cho chuỗi giá trị dừa Việt Nam trong giai đoạn mới.