Kỳ vọng phát triển bền vững
Thông tin từ cuộc hội đàm trực tiếp giữa Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy và Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Trung Quốc Tôn Mai Quân về hợp tác thương mại nông sản Việt – Trung đã mang đến tín hiệu tích cực cho cộng đồng doanh nghiệp, hợp tác xã và người trồng sầu riêng.
Những kết quả từ hội đàm không chỉ góp phần tháo gỡ rào cản thương mại mà còn mở ra cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu nông sản chính ngạch, đặc biệt là trái sầu riêng – một trong những sản phẩm chủ lực của Việt Nam trong thời gian gần đây.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy trao đổi với ông Lê Minh Tâm, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại nông sản Thiện Tâm tại vùng nguyên liệu ở Đắk Lắk. Ảnh: Phương Chi.
Trong không khí phấn khởi đó, nhiều doanh nghiệp đã thể hiện sự đồng lòng và sẵn sàng đón nhận cơ hội, tiếp tục đầu tư bài bản hơn vào vùng nguyên liệu và chuỗi sản xuất. Trong đó, Công ty TNHH Thương mại nông sản Thiện Tâm (Công ty Thiện Tâm) là một trong những đơn vị đi đầu tại Đắk Lắk đang tích cực củng cố liên kết với nông dân, nâng cao chất lượng và chuẩn hóa quy trình sản xuất sầu riêng phục vụ xuất khẩu chính ngạch.
Ông Lê Minh Tâm, Giám đốc Công ty Thiện Tâm cho biết, hiện công ty đang phối hợp với các cơ quan chuyên môn huyện Krông Pắc (tỉnh Đắk Lắk) tổ chức vùng trồng sầu riêng tập trung tại thôn Tân Bắc, xã Ea Kênh với diện tích 95,57 ha, quy mô 103 hộ dân tham gia. Đây là vùng nguyên liệu chính phục vụ hoạt động xuất khẩu sầu riêng sang thị trường Trung Quốc của công ty.
"Chúng tôi triển khai mô hình liên kết chuỗi từ tập huấn kỹ thuật, hỗ trợ sản xuất, giám sát dư lượng đến thu mua và xuất khẩu. Niên vụ 2024, vùng nguyên liệu do công ty quản lý đã đạt sản lượng 2.198 tấn, giá thu mua dao động từ 68.000 – 85.000 đồng/kg, góp phần cải thiện rõ rệt thu nhập của nông dân", ông Lê Minh Tâm nói.
Để làm được việc đó, Công ty Thiện Tâm thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật canh tác, hướng dẫn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) đúng thời gian cách ly, tăng cường kiểm soát chất lượng và an toàn thực phẩm ngay từ vườn. Chính sách thu mua ưu tiên và cam kết đầu ra ổn định đã tạo được sự đồng thuận, tin tưởng cao từ bà con tham gia liên kết.
Nền tảng cho vùng nguyên liệu tập trung
Bên cạnh niềm vui, những kết quả tích cực, ông Lê Minh Tâm, Giám đốc Công ty Thiện Tâm cũng chia sẻ những khó khăn còn tồn tại trong quá trình triển khai vùng trồng và xuất khẩu. Theo ông Tâm, phần lớn diện tích vẫn do nông dân sản xuất nhỏ lẻ, phân tán, chưa tuân thủ quy trình canh tác thống nhất. Số lượng vùng trồng có mã số và đạt chứng nhận VietGAP, GlobalGAP còn hạn chế, chưa đáp ứng đủ nhu cầu xuất khẩu chính ngạch.
Cán bộ kỷ thuật của Công ty TNHH Thương mại nông sản Thiện Tâm hướng dẫn bà con nông dân cách chăm sóc vườn sầu riêng đạt hiệu quả. Ảnh: Phương Chi.
Ngoài ra, một số nông dân chưa thực hiện đúng quy trình cách ly thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) và phân bón, trong khi kiến thức về an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc còn hạn chế. Đây là nguyên nhân gây rủi ro tồn dư vượt ngưỡng cho phép, ảnh hưởng đến chất lượng xuất khẩu.
Danh mục thuốc BVTV được cấp phép sử dụng cho cây sầu riêng hiện nay còn rất hạn chế, không đủ để kiểm soát các loại sâu bệnh ngày càng phức tạp. Vì vậy, nhiều nông dân phải sử dụng thêm các loại thuốc ngoài danh mục, tiềm ẩn nguy cơ bị từ chối khi xuất khẩu.
Không chỉ vậy, việc thiếu cơ sở sơ chế, kho lạnh và cơ sở đóng gói đạt chuẩn vẫn là rào cản lớn. Nhiều vùng trồng chưa được trang bị hệ thống bảo quản hiện đại khiến trái sầu riêng dễ hư hỏng khi thu mua với số lượng lớn. Đặc biệt, đến nay Việt Nam vẫn chưa có bộ tiêu chuẩn quốc gia cụ thể cho sầu riêng, gây khó khăn trong việc kiểm soát chất lượng đồng bộ giữa các vùng, các doanh nghiệp.
Từ những vướng mắc thực tiễn, ông Lê Minh Tâm kiến nghị các cơ quan chức năng cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến rộng rãi các quy định, tiêu chuẩn của thị trường nhập khẩu. Đặc biệt là thị trường Trung Quốc để nông dân hiểu rõ và thực hiện nghiêm túc.
Đồng thời, doanh nghiệp mong muốn Bộ Nông nghiệp và Môi trường sớm xây dựng bộ tiêu chuẩn quốc gia cho trái sầu riêng, bao gồm các tiêu chí về trọng lượng, độ chín, độ ngọt và dư lượng thuốc BVTV để làm căn cứ để kiểm soát chất lượng và quảng bá sản phẩm.
Vùng nguyên liệu được chuẩn hoá thì cơ hội xuất khẩu các thị trường lớn ngày càng rộng mở cho sầu riêng Việt Nam. Ảnh: Phương Chi.
Công ty cũng đề nghị đẩy nhanh tiến độ cấp phép đối với các loại thuốc BVTV chuyên dùng cho sầu riêng, phù hợp với điều kiện canh tác tại Tây Nguyên và ĐBSCL. Song song đó, cần tăng cường nghiên cứu, cho phép sử dụng các loại thuốc mới có độ an toàn cao, hiệu quả phòng trừ tốt để hỗ trợ sản xuất bền vững.
"Chúng tôi cam kết sẽ tiếp tục mở rộng vùng nguyên liệu có mã số, duy trì tập huấn kỹ thuật, nâng cao năng lực kiểm soát chất lượng, truy xuất nguồn gốc, đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn an toàn, đáp ứng yêu cầu thị trường trong và ngoài nước", ông Lê Minh Tâm nói và cho biết, doanh nghiệp rất mong tiếp tục nhận được sự quan tâm, chỉ đạo, hỗ trợ kịp thời từ các cơ quan chuyên môn để cùng chung tay phát triển ngành hàng sầu riêng Việt Nam vững mạnh, góp phần nâng cao vị thế trái cây Việt trên bản đồ nông sản thế giới.
