Gói Omnibus được đưa ra sau 18 tháng CBAM vận hành thí điểm, với mục tiêu vừa đơn giản hóa quy trình, vừa bảo đảm tính toàn vẹn về môi trường và tạo nền tảng cho việc mở rộng phạm vi áp dụng trong tương lai. Nghị viện châu Âu và Hội đồng châu Âu đã thống nhất quan điểm vào cuối tháng 5/2025 và dự kiến đàm phán ba bên sẽ hoàn tất trước tháng 7, để văn bản có hiệu lực từ tháng 9/2025.
Những điểm thay đổi chính gồm: điều chỉnh ngưỡng miễn trừ (de minimis) cho nhà nhập khẩu; cho phép sử dụng giá trị mặc định để tính lượng phát thải và giá carbon ở nước thứ ba; sửa đổi chế tài xử phạt; cùng một số điều chỉnh hành chính nhằm vận hành CBAM thuận lợi hơn.
EU nỗ lực duy trì vai trò tiên phong về khí hậu, đồng thời bảo đảm CBAM không trở thành gánh nặng quá mức cho doanh nghiệp, mà vẫn đạt mục tiêu kiểm soát phát thải carbon trong thương mại quốc tế. Ảnh minh hoạ.
Trước đó, ngưỡng miễn trừ theo giá trị tiền tệ bị cho là không phù hợp, bởi 80% số nhà nhập khẩu trong các lĩnh vực sắt thép, nhôm, phân bón và xi măng chỉ chiếm 0,1% lượng phát thải, trong khi 10% nhà nhập khẩu lớn lại chiếm đến 99%. Vì vậy, ngưỡng miễn trừ mới được đề xuất dựa trên khối lượng nhập khẩu hàng năm dưới 50 tấn, áp dụng gộp cho cả bốn lĩnh vực. Những nhà nhập khẩu “không thường xuyên” sẽ được miễn thủ tục cấp phép, song vẫn phải tự theo dõi để không vượt quá ngưỡng.
Để giảm phức tạp, Ủy ban châu Âu cũng cho phép doanh nghiệp lựa chọn giữa việc khai báo lượng phát thải thực tế hoặc áp dụng giá trị mặc định kèm hệ số do Ủy ban quy định. Trong trường hợp khai báo bằng giá trị mặc định, doanh nghiệp chỉ được dùng mức giá carbon mặc định thay vì giá đã thực nộp ở nước ngoài. Cách tiếp cận này được kỳ vọng giúp giảm chi phí tuân thủ, nhưng cũng gây lo ngại về khả năng “trả phí carbon hai lần” nếu nhập khẩu từ quốc gia có giá carbon cao.
Về chế tài, đề xuất mới cho phép giảm nhẹ mức phạt trong một số tình huống như có lịch sử tuân thủ tốt, mức độ sai sót nhỏ hoặc doanh nghiệp hợp tác đầy đủ với cơ quan quản lý. Tuy nhiên, nghĩa vụ nộp chứng chỉ CBAM vẫn giữ nguyên. Ngược lại, những trường hợp cố tình không khai báo sẽ phải chịu mức phạt gấp 3–5 lần.
Ngoài ra, một loạt điều chỉnh kỹ thuật cũng được đưa ra để giảm gánh nặng tài chính: lùi thời điểm bán chứng chỉ CBAM từ tháng 1/2026 sang tháng 2/2027; thay đổi lịch nộp báo cáo và nộp chứng chỉ sang ngày 30/9 hàng năm; giảm tỷ lệ sở hữu chứng chỉ tạm thời từ 80% xuống 50% lượng phát thải đã nhập khẩu nhằm giảm áp lực dòng tiền; và cho phép cơ quan quốc gia mua lại toàn bộ lượng chứng chỉ dư thừa, thay vì chỉ tối đa một phần ba như trước.
