Ở nhiều vùng quê miền Trung, đang rộ lên chuyện một số người buôn heo bất lương sử dụng nam châm để gian lận khi mua heo của nông dân.
Chúng tôi xin đơn cử 3 vụ gian lận khi cân heo vừa xảy ra tại hai thôn xã Cát Hanh, huyện Phù Cát (Bình Định) với đầy đủ tang chứng vật chứng. Vụ thứ nhất, vợ anh Nguyễn Văn Châu (thôn Tân Hóa Bắc ) bán 4 con heo thịt. Vừa cân xong, trong tâm trí chị Châu hiện lên sự nghi vấn: “Heo to như thế này mà sao có chừng ấy kí?”.
Chị vội vã mang cân trả cho người hàng xóm hỏi xem chiếc cân có gì trục trặc. Sau khi kiểm tra, người cho mượn cân phát hiện thỏi nam châm đang dính vào giá đỡ bên dưới đĩa cân. Trước bằng chứng không thể chối cãi là thỏi nam châm, mọi người vây lấy chiếc xe cùng người mua heo còn lại buộc điện thoại cho 2 người kia chở heo quay lại. Sau khi cân lại 4 con heo nói trên, khối lượng dôi lên…56kg!
Vụ thứ hai, bà Nguyễn Thị Lê (thôn Tân Hóa Bắc), sau khi bán xong 2 con heo cũng thoáng chút ngờ ngợ, song bà tự lý giải: “Heo mình to nhưng có lẽ do bộ xương nhỏ, vả lại trước khi bán nó ăn cũng không được nhiều nên mới ít kí như vậy. Nhưng đang lom khom “thu dọn hiện trường” bà nhặt được một chiếc ví biết chắc là của người mua heo sơ ý đánh rơi. Vì không có tính táy máy nên bà nhặt sao thì đem cất vậy. Chờ đã lâu mà không thấy “ân nhân” đến xin lại, bà bèn lấy ví mở ra xem thì…hỡi ôi những thỏi nam châm hình trụ! Lúc này bà mới thực sự hiểu ra vì sao heo bà “to nhưng ít kí”.
Mức độ gian lận có thể điều chỉnh được thông qua độ dày, mỏng của thỏi nam châm (nếu là hình tròn) hoặc dài, ngắn (nếu là hình trụ). Lại nói về miếng cao su, nhờ độ đàn hồi của nó mà khi cân kim đồng hồ sẽ “ngoe nguẩy” chút ít trước khi dừng hẳn, nên dễ “xóa tan” được sự nghi ngờ nếu có của người bán heo. Và cũng thật dễ hiểu vì sao sau khi thực hiện xong trò gian lận, những kẻ bất lương bằng mọi cách để thu hồi thỏi nam châm và miếng cao su trước khi “ tạm biệt” nạn nhân.
Vụ thứ ba, chị Lê Thị Tâm (thôn Tân Hóa Nam) kêu bán 6 con heo. Bất chợt, chị phát giác 1 trong 3 người mua heo vừa nhanh tay đặt cái gì đó vào bên dưới đĩa cân. Sinh nghi, nhưng chị vốn hiền lành không muốn rắc rối xảy ra nên chị im lặng và tỏ vẻ không hay biết chuyện gì. Khi những người mua heo vào chuồng xúc heo vô rọ, ở ngoài chị cũng nhanh tay gỡ cái gì đó bỏ vào túi, và đó chính là một thỏi nam châm hình tròn!
Sau khi đến gia đình những người bán heo nói trên để tìm hiểu sự thật, gia đình nào cũng đem “chiến lợi phẩm” ra “khoe” với chúng tôi. Đó là những thỏi nam châm có dạng hình trụ và hình tròn, tất cả đều được sơn màu xanh trùng với màu chiếc cân. Qua tìm hiểu được biết, thông thường người bán heo chỉ chấp nhận dùng cân nhà mình hoặc mượn của hàng xóm để an tâm độ chính xác. Và “qui trình” gian lận được tiến hành như sau: lợi dụng việc kiểm tra cân của gia chủ, kẻ bất lương “nhanh tay lẹ mắt” áp thỏi nam châm vào 1 trong 2 thanh đứng của giá đỡ (đàn hồi). Một đầu thỏi nam châm tì vào phần cố định của cân thông qua miếng cao su, đầu kia có xu hướng tiếp xúc với mặt dưới đĩa cân nhằm hạn chế độ nén của giá đỡ khi cân.
