Ngày 13/12, UNICEF Việt Nam phối hợp với Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) và Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức triển lãm "Không khí thêm trong, Cuộc sống thêm màu", mở cửa tự do từ ngày 13 - 21/12 tại Ga tàu điện Cát Linh, Hà Nội.
Triển lãm là hoạt động mở đầu cho chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức cùng tên, được UNICEF Việt Nam triển khai từ cuối tháng 9/2025.
Các thanh thiếu niên góp mặt trong dự án Photovoice trong khuôn khổ triển lãm "Không khí thêm trong, Cuộc sống thêm màu". Ảnh: Kiều Chi.
Không khí sạch là quyền cơ bản của mọi trẻ em
UNICEF Việt Nam cùng với Chính phủ và các đối tác đã phát động chiến dịch "Không khí thêm trong, Cuộc sống thêm màu" nhằm nâng cao nhận thức về những tác động tiêu cực của ô nhiễm không khí đối với trẻ em, đồng thời kêu gọi chung tay hành động.
Theo Trưởng đại diện UNICEF Việt Nam Silvia Danailov, hơn 2 tỷ trẻ em trên toàn cầu đang phải hít thở bầu không khí không đạt chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Đáng tiếc, thực trạng này cũng đang diễn ra tại Việt Nam. Khoảng 13 triệu trẻ em Việt Nam, trong đó đặc biệt trẻ em sinh sống ở các đô thị lớn như Hà Nội, đang phải hít thở bầu không khí không có lợi cho sức khỏe.
"Hơn cả những bức tranh hay bức ảnh, triển lãm này là nơi cất lên tiếng nói của trẻ em và thanh thiếu niên. Các em đang trực tiếp bày tỏ quyền được hít thở bầu không khí trong lành và đồng thời cũng chính là lực lượng tích cực thúc đẩy sự thay đổi", bà nói.
Trưởng đại diện UNICEF Việt Nam Silvia Danailov. Ảnh: Kiều Chi.
UNICEF đã đồng hành cùng Việt Nam suốt 50 năm qua và cam kết gắn bó lâu dài với các hành động bền vững. Trước mắt, tổ chức chung tay giải quyết các nguyên nhân gây ô nhiễm không khí thông qua nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, thúc đẩy tái chế rác thải theo cách thân thiện với môi trường, khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông công cộng thay vì các phương tiện gây ô nhiễm, và giảm lượng khí thải.
Bên cạnh đó, Trưởng đại diện UNICEF Việt Nam cũng thông tin thêm, việc giảm thiểu tác động của ô nhiễm không khí còn thông qua xây dựng không gian xanh, chẳng hạn như trong bệnh viện và trường học, để bảo vệ trẻ em, các nhóm dễ bị tổn thương và phụ nữ mang thai khỏi những ảnh hưởng tiêu cực.
UNICEF đang triển khai các nghiên cứu, thu thập dữ liệu và bằng chứng nhằm làm rõ tác động của tình trạng này đối với cuộc sống và quyền của trẻ em, đồng thời phối hợp với các nhà hoạch định chính sách trong việc xây dựng chính sách, quy định và tiêu chuẩn phù hợp, để toàn xã hội có thể khẩn trương cùng nhau giải quyết vấn đề.
Không khí trong hơn, cuộc sống khỏe mạnh hơn
Triển lãm quy tụ các sắp đặt thị giác và hoạt động tương tác phản ánh tác động của ô nhiễm không khí. Gần 800 bức ảnh do chính trẻ em và thanh thiếu niên tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh thực hiện theo phương pháp kể chuyện bằng nhiếp ảnh (photovoice) đã ghi lại đời sống sinh hoạt, học tập, vui chơi và cảm nhận của các em trước vấn đề ô nhiễm không khí.
Bà Lê Thái Hà, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) chia sẻ về ảnh hưởng của ô nhiễm không khí tới sự phát triển của trẻ em. Ảnh: Kiều Chi.
Từ góc nhìn ngành y tế, bà Lê Thái Hà, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh cho biết, ô nhiễm không khí ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe trẻ em, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp. Trẻ em là một trong những nhóm bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi ô nhiễm không khí, do trẻ có nhịp thở nhanh hơn và hít vào lượng không khí lớn so với kích thước cơ thể. Phổi, não bộ và các cơ quan khác của trẻ vẫn đang trong giai đoạn phát triển, cũng như hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.
"Chỉ cần nồng độ bụi mịn PM 2.5 tăng nhẹ cũng có thể làm gia tăng số ca trẻ em phải nhập viện do nhiễm trùng hô hấp cấp tính. Tiếp xúc với không khí ô nhiễm kéo dài còn có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ trẻ và làm tăng khả năng mắc các bệnh mãn tính, bao gồm cả bệnh tim mạch", bà Hà chia sẻ.
Diễn ra trong bối cảnh nhiều địa phương liên tục ghi nhận chất lượng không khí ở mức đáng lo ngại, triển lãm truyền tải thông điệp mạnh mẽ: không khí trong sạch hơn đồng nghĩa với cuộc sống an toàn, khỏe mạnh hơn cho trẻ em và cho tất cả.
Triển lãm cũng giới thiệu các sáng kiến đạt giải trong cuộc thi trực tuyến do UNICEF tổ chức dành cho trẻ em, tiếp nhận gần 200 ý tưởng sáng tạo nhằm cải thiện tình trạng ô nhiễm không khí. Những sáng kiến này thể hiện sự sáng tạo, tinh thần chủ động và trách nhiệm của trẻ em trong việc xây dựng một môi trường sống trong lành hơn cho bản thân, gia đình, nhà trường và cộng đồng.
Chiến dịch "Không khí thêm trong, Cuộc sống thêm màu" sẽ được triển khai trong 5 tháng tới, với mục tiêu kêu gọi hành động từ các nhà quản lý, các đối tác, cũng như chính trẻ em và thanh thiếu niên. Đến tháng 4/2026, UNICEF Việt Nam sẽ tổ chức sự kiện tổng kết, đánh giá tác động tổng thể, ghi nhận những nỗ lực chung, đồng thời kêu gọi những cam kết mạnh mẽ hơn nhằm bảo vệ bầu không khí trong lành.
