Nghị quyết 36 vẫn nguyên giá trị, tư duy chiến lược cần cập nhật
Phát biểu tại diễn đàn, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cho biết, ông đánh giá rất cao nỗ lực của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Ban Chính sách, chiến lược Trung ương, tỉnh Quảng Ninh, Đại sứ quán Na Uy cùng nhiều trường đại học, viện nghiên cứu và các tổ chức quốc tế đã phối hợp tổ chức sự kiện có ý nghĩa này. Diễn đàn Phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam năm 2025 diễn ra ở Quảng Ninh, địa phương được xem là minh chứng sinh động cho hành trình chuyển đổi từ “kinh tế nâu” sang “kinh tế xanh” và dự kỳ vọng về một giai đoạn mới trong phát triển kinh tế biển xanh
Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, thời điểm tổ chức diễn đàn là phù hợp khi Nghị quyết 36 về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển đã được ban hành gần 7 năm. Đây là dịp để nhìn lại, sơ kết và đánh giá quá trình triển khai Nghị quyết.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đánh giá rất cao nỗ lực của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Ban Chính sách, chiến lược Trung ương, tỉnh Quảng Ninh, Đại sứ quán Na Uy cùng nhiều trường đại học, viện nghiên cứu và các tổ chức quốc tế đã phối hợp tổ chức Diễn đàn Phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam năm 2025. Ảnh: Tùng Đinh.
Ông khẳng định quan điểm của Đảng và Nhà nước về biển trong Nghị quyết 36 vẫn giữ nguyên giá trị: khẳng định vai trò, vị thế của biển; cam kết bảo đảm tự do hàng hải, hàng không; giữ vững chủ quyền; phát triển bền vững kinh tế biển và chung tay xử lý các vấn đề biển mang tính toàn cầu.
Tuy nhiên, trong bối cảnh Việt Nam chuẩn bị bước vào Đại hội XIV, tư duy chiến lược cần được cập nhật mạnh mẽ, đón bắt hai xu hướng chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, những yếu tố được xem là nền tảng cho tăng trưởng bền vững, giúp Việt Nam sớm vượt qua ngưỡng thu nhập trung bình.
Đánh giá cao nghiên cứu của UNDP
Đánh giá cao các tham luận tại diễn đàn, đặc biệt là báo cáo của UNDP, Phó Thủ tướng cho biết đây là hợp phần ông đặc biệt quan tâm và mong muốn bộ công cụ phân tích của UNDP có thể trở thành chuẩn mực trong hoạch định chính sách.
Ông đề nghị UNDP nghiên cứu chuyển giao và đào tạo cho cơ quan nghiên cứu trong nước để tiếp nhận, vận hành bộ công cụ này, bởi phương pháp phân tích dữ liệu, phân tích định lượng từ số liệu thực chứng sẽ tạo nền tảng khoa học cho việc phân tích chi phí, lợi ích tại các khu vực ven biển.
Trong bối cảnh nhiều vùng ven biển cùng lúc phù hợp cho điện gió, nuôi biển, du lịch hay năng lượng, việc xác định lĩnh vực ưu tiên là yêu cầu cấp thiết và cơ sở dữ liệu định lượng là điều kiện không thể thiếu.
Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, thời điểm tổ chức diễn đàn là phù hợp khi Nghị quyết 36 về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển đã được ban hành gần 7 năm. Đây là dịp để nhìn lại, sơ kết và đánh giá quá trình triển khai nghị quyết. Ảnh: Tùng Đinh.
Từ đó, ông đề nghị UNDP tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Việt Nam trong chuyển giao dữ liệu, phương pháp phân tích và nền tảng công cụ, tạo điều kiện để Việt Nam và các quốc gia khác lựa chọn phương án phát triển tối ưu.
Không quốc gia nào có thể tự giải quyết thách thức từ đại dương
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đồng tình với nhận thức chung tại diễn đàn rằng các vấn đề biển có tính liên vùng, liên địa phương, liên quốc gia. Những thách thức như ô nhiễm biển, suy thoái hệ sinh thái, rác thải nhựa, biến đổi khí hậu… đều không thể giải quyết đơn lẻ. Đây cũng là cam kết nhất quán của Việt Nam trong hợp tác quốc tế về biển.
Đối với các nước đang phát triển như Việt Nam, việc hạn chế về khoa học - công nghệ và dữ liệu nghiên cứu là rào cản cho quá trình chuyển đổi xanh, chuyển đổi số hay phát triển năng lượng tái tạo biển. Vì vậy, ông nhấn mạnh tầm quan trọng của cơ chế chia sẻ công nghệ và chuyển giao sáng chế trong khuôn khổ Liên Hợp Quốc.
Riêng với nuôi biển công nghệ cao, Việt Nam đã tiếp cận mô hình nhưng bài toán chi phí vẫn là thách thức lớn. Tương tự, phát triển điện gió ngoài khơi, với tiềm năng hơn 600 GW đòi hỏi giải pháp về công nghệ, truyền tải và hạ tầng năng lượng. Điều này vượt quá khả năng tự thân của các nước đang phát triển nếu không có cơ chế trách nhiệm chung, minh bạch giữa các quốc gia.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng đặc biệt đồng tình với ý kiến về tín chỉ các-bon, cho rằng nếu thiếu cơ chế giám sát và công nhận toàn cầu, tín chỉ chỉ có thể giao dịch ở một số nước. Các-bon xanh từ biển, hấp thụ thông qua hệ sinh vật biển… chỉ có thể tạo ra khi đầu tư như đối với rừng tự nhiên. Hiện loại tín chỉ này mới chỉ được một số tổ chức như công nhận và cần sớm trở thành cơ chế quốc tế chung.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chụp ảnh lưu niệm với các đại biểu tham dự Diễn đàn. Ảnh: Tùng Đinh.
Về phát triển các ngành kinh tế biển, ông nhất trí với quan điểm thúc đẩy nuôi biển công nghệ cao, lĩnh vực có thể kết hợp với du lịch và mở ra triển vọng lớn trong bối cảnh nông nghiệp truyền thống gặp thách thức.
Ông mong muốn các đối tác châu Âu, đặc biệt là Na Uy, hỗ trợ Việt Nam về công nghệ và cơ chế đầu tư, giúp nâng cao năng lực đánh giá và khai thác hải sản bền vững.
Đối với điện gió ngoài khơi, ông đề nghị các tổ chức quốc tế đồng hành cùng Chính phủ. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ kết nối với PVN để triển khai một số dự án thí điểm, từ khảo sát, thăm dò, quy hoạch đến đầu tư công nghệ, với sự cam kết trách nhiệm của Chính phủ, doanh nghiệp và tổ chức tài chính.
Cần sớm hoàn thiện chính sách và cơ chế về kinh tế biển xanh
Phó thủ tướng kỳ vọng Chính phủ sớm nhận được bản khuyến nghị ngắn gọn, chứa đựng các dự án trọng điểm và khả thi, góp phần đưa Việt Nam bước vào kỷ nguyên tăng trưởng chất lượng. Ảnh: Tùng Đinh.
Trong thời gian ngắn của diễn đàn, Phó Thủ tướng hoan nghênh tinh thần hợp tác, đồng thời nhấn mạnh yêu cầu Chính phủ đặt hàng nghiên cứu để điều chỉnh tư duy phát triển kinh tế xanh; hoàn thiện pháp luật về kinh tế năng lượng xanh; xây dựng cơ chế khuyến khích bảo tồn gắn với phát triển bền vững; chuyển từ kinh tế dựa trên tài nguyên sang kinh tế dựa vào tri thức và công nghệ.
Ông cũng đề nghị cần có đánh giá cụ thể theo từng ngành, từng lĩnh vực, thay vì chỉ dừng ở định hướng vĩ mô. UNDP được mong đợi tiếp tục rà soát chính sách, quy hoạch hiện hành để đưa ra khuyến nghị dựa trên bằng chứng.
Phó Thủ tướng kỳ vọng Chính phủ sớm nhận được bản khuyến nghị ngắn gọn, chứa đựng các dự án trọng điểm và khả thi, góp phần đưa Việt Nam bước vào kỷ nguyên tăng trưởng chất lượng.
Thay mặt các cơ quan chủ trì Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng trân trọng cảm ơn Phó Thủ tướng đã có bài phát biểu quan trọng, chỉ đạo toàn diện và định hướng rõ ràng cho các nội dung trọng tâm về phát triển kinh tế biển Việt Nam trong thời gian tới.
Bộ trưởng Trần Đức Thắng khẳng định, những chỉ đạo của Phó Thủ tướng là kim chỉ nam để các cơ quan tiếp tục thúc đẩy phát triển kinh tế biển xanh; hoàn thiện thể chế, chính sách; triển khai hiệu quả Quy hoạch không gian biển quốc gia; cùng với đó là thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ cụ thể trong phát triển điện gió ngoài khơi, nuôi biển, kinh tế tuần hoàn và kinh tế các-bon thấp.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các đơn vị liên quan xin nghiêm túc tiếp thu đầy đủ các ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ, quyết liệt triển khai, bảo đảm đồng bộ, hiệu quả, sớm mang lại những kết quả tốt đẹp nhất cho sự phát triển của đất nước.
