Sáng 11/12, với đa số đại biểu tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản.
Trước đó, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày báo cáo tóm tắt về việc tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội.
Theo Bộ trưởng Trần Đức Thắng, thực hiện quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Chính phủ đã gửi Báo cáo số 1179/BC-CP ngày 8/10/2025 tới Quốc hội, giải trình và tiếp thu ý kiến thẩm tra của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, cùng các ý kiến tại Tổ và Hội trường liên quan dự thảo Luật.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày báo cáo tóm tắt về việc tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội. Ảnh: Phạm Thắng.
Ngày 10/12/2025, Văn phòng Quốc hội ban hành Thông báo số 4942/TB-CPQH, thông báo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo. Trên cơ sở đó, Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường để tiếp thu tối đa ý kiến đại biểu, hoàn thiện dự thảo trình Quốc hội thông qua.
Quy định về lấy mẫu khoáng sản phục vụ nghiên cứu công nghệ chế biến
Tiếp thu ý kiến yêu cầu làm rõ hơn quy định cho phép tổ chức, cá nhân lấy mẫu khoáng sản để nghiên cứu, thử nghiệm công nghệ chế biến, Chính phủ cho biết dự thảo Luật đã bổ sung nguyên tắc cho phép lấy mẫu và giao Chính phủ quy định chi tiết.
Trong dự thảo nghị định sửa đổi Nghị định 193/2025/NĐ-CP, cơ quan soạn thảo bổ sung Mục 11 vào Chương IV, gồm Điều 100a và 100b, quy định cụ thể hồ sơ, thủ tục, điều kiện lấy mẫu; trách nhiệm của tổ chức, cá nhân thực hiện; trách nhiệm của cơ quan quản lý. Quy định hướng tới bảo đảm việc lấy mẫu không ảnh hưởng quyền của đơn vị đang khai thác hợp pháp.
Liên quan ý kiến đề nghị nêu rõ căn cứ và tính khả thi của việc bổ sung khoản 4 vào Điều 205 Luật Đất đai, Chính phủ cho biết dự thảo Luật đã luật hóa một số nội dung tại Nghị quyết 66.4/2025/NQ-CP. Trong đó có quy định tháo gỡ thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất đối với khai thác khoáng sản nhóm III, nhóm IV để phục vụ các dự án đầu tư công, PPP, dự án trọng điểm, công trình phòng chống thiên tai…
Khoáng sản nhóm này chủ yếu gồm đất san lấp, đá, cát, sỏi… với thời gian khai thác ngắn. Nếu thực hiện đầy đủ quy trình thu hồi và giao đất sẽ kéo dài thời gian, ảnh hưởng tiến độ dự án. Việc cho phép cho thuê lại quyền sử dụng đất để thăm dò, khai thác phù hợp khoản 1 Điều 27 Luật Đất đai.
Quy định chỉ áp dụng với đất nông nghiệp là rừng sản xuất là rừng trồng, đất phi nông nghiệp (trừ đất quốc phòng, an ninh) và bảo đảm không làm mất điều kiện sử dụng đất vào mục đích chính. Chính phủ đề nghị giữ nguyên quy định tại Điều 2 dự thảo Luật.
Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản, hoàn thiện quy định về lấy mẫu, giấy phép khai thác và thống nhất pháp luật. Ảnh: Phạm Thắng.
Giấy phép đã cấp và các quy định chuyển tiếp
Đối với khoản 5 về giấy phép đã cấp nhưng không phù hợp tiêu chí không đấu giá, Chính phủ khẳng định sai sót thuộc về cơ quan cấp phép, không phải tổ chức được cấp giấy phép. Vì vậy, để bảo đảm quyền lợi hợp pháp và bảo đảm nguồn vật liệu xây dựng cho các dự án tại điểm a, b, c, d, đ khoản 1a Điều 55, các giấy phép này vẫn tiếp tục được thực hiện với hai điều kiện: khoáng sản khai thác chỉ cung cấp cho các dự án nêu trên; giấy phép phải phù hợp quy hoạch tỉnh.
Điểm c khoản 5 quy định rõ: tổ chức, cá nhân có vi phạm vẫn bị xử lý theo pháp luật.
Về khoản 6, Chính phủ giữ nguyên quy định chuyển tiếp đối với các dự án đầu tư chế biến hoặc sử dụng khoáng sản đã được chấp thuận chủ trương đầu tư và xác định nguồn nguyên liệu - phù hợp với khoản 26 Điều 1 dự thảo Luật (sửa đổi khoản 2 Điều 100).
Theo góp ý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan soạn thảo đã bỏ khoản 9 và hoàn thiện khoản 3 Điều 4. Đối với khoản 10 (nay là khoản 9), Chính phủ đã rà soát và bổ sung để bảo đảm không bao gồm các trường hợp vi phạm.
Bảo đảm thống nhất pháp luật và hoàn thiện kỹ thuật văn bản
Chính phủ cho biết đã chỉ đạo rà soát kỹ để thể chế hóa đầy đủ các chủ trương của Đảng theo Quy định 178-QĐ/TW và Kết luận 119-KL/TW. Dự thảo Luật được phối hợp hoàn thiện với Bộ Tư pháp, Ủy ban Tư pháp và Pháp luật, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nhằm chuẩn hóa ngôn ngữ, thể thức và kỹ thuật trình bày.
Các dự thảo nghị định và văn bản hướng dẫn thi hành cũng đang được chuẩn bị để bảo đảm có hiệu lực đồng thời với Luật.
Đối với các nội dung còn ý kiến khác nhau, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã phối hợp Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nghiên cứu, tiếp thu và giải trình đầy đủ với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, báo cáo Chính phủ để hoàn thiện dự thảo trình Quốc hội thông qua.
