Tiêm vaccine cho cá tra giống được xem là giải pháp then chốt giúp ngành hàng này duy trì sức cạnh tranh, đồng thời đảm bảo lợi nhuận cho người nuôi. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu ngày càng siết chặt các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc, việc tiêm vaccine cho cá tra giống được xem là giải pháp then chốt giúp ngành hàng này duy trì sức cạnh tranh, đồng thời đảm bảo lợi nhuận cho người nuôi. Tuy nhiên, tại An Giang, địa phương có sản lượng sản xuất cá tra giống lớn nhất cả nước, nhưng để áp dụng giải pháp này vẫn còn rất khiêm tốn.
Theo thống kê của Hiệp hội Thủy sản An Giang, toàn tỉnh hiện có 534 cơ sở ương dưỡng cá tra giống với diện tích khoảng 750 ha, sản lượng đạt trên 3 tỷ con giống mỗi năm. Thế nhưng, chỉ 4% trong số này áp dụng tiêm vaccine cho cá giống một con số quá thấp so với tiềm năng.
Ông Trần Anh Dũng, nguyên Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh An Giang, nhận định: Tiêm vaccine phòng bệnh là xu hướng tất yếu, đặc biệt khi thị trường xuất khẩu như Mỹ và châu Âu đòi hỏi sản phẩm thủy sản không tồn dư kháng sinh. Tuy nhiên, rào cản lớn hiện nay vẫn là thiếu vaccine và chi phí thực hiện cao đối với nông hộ.
Thực tế cho thấy, những mô hình liên kết giữa doanh nghiệp và người nuôi như hợp tác giữa Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn và Chi hội nghề nuôi thủy sản Phú Thuận mới chỉ là điểm sáng lẻ loi giữa “biển lớn” sản xuất giống chưa kiểm soát được dịch bệnh.
Theo ông Nguyễn Quang Vinh, đại diện Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn, các lô cá giống cá tra đã được tiêm vaccine cho thấy tỷ lệ sống cao hơn, cá ít bị bệnh gan, thận mủ, từ đó giảm đáng kể chi phí thuốc điều trị và hao hụt trong quá trình nuôi thương phẩm. Tuy vậy, hiệu quả của vaccine vẫn chưa ổn định, nhất là khi gặp thời tiết bất lợi hoặc quy trình kỹ thuật sau tiêm chưa được kiểm soát tốt.
Ông Trần Minh Hiền, một hộ nuôi ở xã Phú Xuân, huyện Phú Tân chia sẻ kinh nghiệm: Sau tiêm vaccine, cá dễ bị xây xát, thối vây và sốc môi trường nước khi thả xuống ao. Cá hao hụt tới 40% nếu thời tiết xấu. Dù doanh nghiệp có hỗ trợ giá nhưng nếu kéo dài thời gian nuôi thì tính ra vẫn không có lời.
Điều này cho thấy rằng bên cạnh công nghệ vaccine, việc chuyển giao kỹ thuật tiêm, chăm sóc sau tiêm và ổn định nguồn cung vaccine chất lượng cao là những yếu tố không thể thiếu nếu muốn mở rộng quy mô áp dụng.
Hiện nay, An Giang có 534 cơ sở ương dưỡng cá tra giống, đạt trên 3 tỷ con giống mỗi năm. Thế nhưng, chỉ 4% trong số này áp dụng tiêm vaccine cho cá, một con số quá thấp so với tiềm năng. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Trong bối cảnh ngành cá tra Việt Nam đang định vị lại trên bản đồ xuất khẩu với mục tiêu phát triển bền vững, giảm phụ thuộc vào kháng sinh, thì việc tiêm vaccine cho cá giống không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu bắt buộc.
Ông Lê Trung Dũng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản An Giang, nhấn mạnh: Tiêm vaccine cần được nhìn nhận như một chiến lược bảo vệ chuỗi sản xuất từ gốc, chứ không đơn thuần là một biện pháp kỹ thuật. Muốn làm được điều đó, cần có sự vào cuộc từ chính sách Nhà nước, từ hỗ trợ tài chính, đến tập huấn kỹ thuật và thúc đẩy mô hình điểm.
Cùng quan điểm, ông Doãn Tới, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Nam Việt cho rằng: Muốn tăng tỷ lệ sống cho đàn cá tra nuôi, giảm rủi ro và dư lượng kháng sinh thì phải tiêm vaccine. Nhưng để người dân yên tâm làm, Nhà nước cần xem đây là một khoản đầu tư dài hạn, không phải chi phí tạm thời.
Tiêm vaccine sẽ không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là một chiến lược kinh tế giúp đảm bảo lợi nhuận bền vững cho người nuôi và giữ vững vị thế cá tra Việt Nam trên thị trường quốc tế. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Theo ông Tới, việc tiêm vaccine cho cá tra giống không chỉ góp phần giảm dịch bệnh, mà còn giảm đáng kể việc sử dụng kháng sinh là yếu tố then chốt giúp sản phẩm cá tra Việt Nam lấy lại lòng tin từ thị trường khó tính. Khi cá giống khỏe mạnh ngay từ đầu vào, chi phí điều trị giảm, tỷ lệ hao hụt thấp, người nuôi có thể rút ngắn thời gian nuôi, nâng cao năng suất và chất lượng thương phẩm.
Trong dài hạn, nếu có sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước doanh nghiệp, người nuôi, nhà khoa học, mô hình sản xuất cá tra không kháng sinh hoàn toàn có thể trở thành hiện thực. Khi đó, tiêm vaccine sẽ không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là một chiến lược kinh tế giúp đảm bảo lợi nhuận bền vững cho người nuôi và giữ vững vị thế cá tra Việt Nam trên thị trường quốc tế.
