Sơn La tăng cường theo dõi, thi hành pháp luật về bảo vệ môi trường

Nhiều chuyển biến tích cực

Từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành, Sở Nông nghiệp và Môi trường Sơn La đã tham mưu UBND tỉnh trình ban hành 2 nghị quyết của HĐND tỉnh, 6 quyết định quy phạm pháp luật và 3 quyết định hành chính của UBND tỉnh cùng hơn 100 văn bản chỉ đạo, điều hành liên quan đến công tác bảo vệ môi trường.

Nội dung bảo vệ môi trường được lồng ghép vào Quy hoạch tỉnh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, thể hiện quyết tâm chính trị trong gắn kết phát triển kinh tế-xã hội với bảo vệ môi trường. Tỉnh đã phê duyệt Chương trình quan trắc môi trường giai đoạn 2022-2024 với tổng kinh phí hơn 7,6 tỷ đồng; triển khai giám sát tự động tại 7 cơ sở có nguy cơ ô nhiễm cao; bước đầu xây dựng cơ sở dữ liệu về môi trường và đa dạng sinh học. Đây là nền tảng quan trọng để nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo ô nhiễm và quản lý, bảo vệ môi trường.

Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bảo vệ môi trường được đẩy mạnh. Trong 3 năm, tỉnh đã tổ chức 8 hội nghị cấp tỉnh, phát hành 1.910 tập gấp Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, duy trì nhiều chiến dịch ra quân vệ sinh môi trường nhân các ngày lễ lớn. Nhờ đó, ý thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và nhân dân về bảo vệ môi trường được nâng lên rõ rệt.

Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường Sơn La, việc theo dõi thi hành pháp luật về bảo vệ môi trường là công cụ quan trọng giúp đánh giá mức độ tuân thủ, phát hiện khó khăn, vướng mắc và kiến nghị điều chỉnh kịp thời, đảm bảo đưa các quy định của pháp luật đi vào cuộc sống.

Hàng năm, Sở đã chủ động xây dựng kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật, trong đó có lĩnh vực môi trường. Hình thức theo dõi chủ yếu thông qua công tác thanh tra, kiểm tra, kết hợp với việc tiếp nhận phản ánh, kiến nghị từ người dân và doanh nghiệp. Qua đó, từ năm 2024 đến nay, Sở đã tiếp nhận, xử lý 13 thông tin về ô nhiễm môi trường qua đường dây nóng và 6 đơn kiến nghị của người dân.

Trong công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành và tham mưu ban hành 21 quyết định xử phạt đối với 21 tổ chức trong các lĩnh vực khoáng sản, môi trường, tài nguyên nước và đất đai. Tổng số tiền xử phạt vi phạm và truy thu số lợi bất hợp pháp hơn 7,4 tỷ đồng, góp phần răn đe, nâng cao tính nghiêm minh của pháp luật.

Kiện toàn, nâng cao năng lực quản lý từ cơ sở

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác bảo vệ môi trường ở Sơn La vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành không quy định hướng dẫn kỹ thuật hoặc định mức kinh tế, kỹ thuật lập Báo cáo đánh giá tác động môi trường, dẫn đến khó khăn, vướng mắc trong quá trình địa phương thẩm định chi phí tư vấn đầu tư xây dựng, đặc biệt đối với các dự án đầu tư công sử dụng ngân sách nhà nước.

Quá trình triển khai Nghị định số 45/2022/NĐ-CP ngày 07/7/2022 của Chính phủ còn gặp một số vướng mắc trong việc áp dụng các hành vi vi phạm, hình thức đình chỉ và xử phạt bổ sung với các cơ sở như bệnh viện, trường học; trang trại chăn nuôi…

Bên cạnh đó, công tác quản lý chất thải rắn sinh hoạt còn nhiều bất cập, việc phân loại rác thải tại nguồn mới được thí điểm, chưa nhân rộng ra toàn tỉnh. Hình thức xử lý chất thải chủ yếu vẫn là chôn lấp, một số bãi rác lộ thiên không bảo đảm quy chuẩn, tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm.

Chất thải y tế và công nghiệp chưa được xử lý triệt để, một số bệnh viện có hệ thống xử lý đã xuống cấp, còn tình trạng chất thải nguy hại lẫn trong rác sinh hoạt. Đến nay, tỉnh chưa có cơ sở tái chế, xử lý tập trung cho các loại chất thải này.

Ngoài ra, năng lực quản lý ở cấp xã, phường còn hạn chế. Đa số cán bộ phụ trách công tác môi trường thực hiện kiêm nhiệm, chưa có chuyên môn sâu; công tác phối hợp giữa các ngành, các cấp có lúc chưa chặt chẽ, khiến hiệu quả giám sát chưa cao.

Để khắc phục những hạn chế, nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ môi trường trong giai đoạn mới, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã đề ra nhiều nhóm giải pháp trọng tâm. Trong đó, tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật với nội dung, hình thức đa dạng nhằm nâng cao nhận thức, ý thức của tổ chức, cá nhân và cộng đồng dân cư về bảo vệ môi trường.

Tham mưu UBND tỉnh tập trung củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về xử lý vi phạm hành chính tại các đơn vị, địa phương, bảo đảm các điều kiện cần thiết để thực hiện nhiệm vụ, nhất là về biên chế. Đồng thời, từng bước nâng cao năng lực quản lý và đội ngũ cán bộ làm công tác bảo vệ môi trường; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ bảo vệ môi trường cho cán bộ cấp xã.

Cùng với đó, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu môi trường thống nhất, liên thông giữa các sở, ngành. Tăng cường thanh, kiểm tra, xử lý vi phạm, tập trung kiểm tra định kỳ với các cơ sở sản xuất có nguy cơ ô nhiễm cao, kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi xả thải trái phép…