Ban Chủ nhiệm Câu lạc bộ Surimi và Bột cá VASEP. Ảnh: Thanh Sơn.
Theo ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), surimi và bột cá là nhóm ngành đặc trưng và tiêu biểu tạo nên chuỗi kinh tế tuần hoàn của thủy sản. Nhóm ngành này không chỉ tạo công ăn việc làm cho nông, ngư dân và người dân tại các địa phương, mà còn đóng góp đáng kể cho kinh tế thủy sản và chăn nuôi nói chung.
Ngành sản xuất, xuất khẩu surimi đang và sẽ phát triển mạnh vì được đánh giá là sản phẩm thủy sản phổ biến nhờ hiệu quả về mặt chi phí, được sử dụng như một thành phần quan trọng trong một số món ăn, đặc biệt là trong ẩm thực châu Á. Ngoài ra, người tiêu dùng ưa chuộng surimi vì giá trị dinh dưỡng cao, thời hạn sử dụng phù hợp.
Trong 5 năm qua, mỗi năm Việt Nam thu về 300-420 triệu USD từ sản phẩm surimi xuất khẩu, bao gồm cả surimi cá biển và surimi cá tra, chiếm 4-5% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam.
Trong số hàng trăm sản phẩm thủy sản đông lạnh, chế biến, tươi, sống, khô…, thì surimi là một phân khúc có dư địa và tiềm năng phát triển vì đặc thù phù hợp của nghề cá trong nước và xu hướng gia tăng tiêu thụ của thị trường thế giới.
Xuất khẩu surimi mỗi năm đang mang về hơn 400 triệu USD.
Trong khi đó, nhóm sản phẩm bột cá chiếm vị trí quan trọng trong ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi. Hoạt động nuôi trồng thủy sản của Việt Nam cũng như trên thế giới trong những năm gần đây ngày càng tăng cả về diện tích và sản lượng. Nhu cầu về thức ăn thủy sản tăng nhanh và dự kiến xu hướng này sẽ còn tiếp tục tăng trong vài năm tới. Do đó, bột cá, một trong những nguồn nguyên liệu chính để sản xuất thức ăn chăn nuôi nói chung và thức ăn thủy sản nói riêng, cũng tăng theo đáng kể.
Việt Nam mỗi năm hiện sản xuất 530-540 nghìn tấn bột cá, trong đó xuất khẩu 200-280 nghìn tấn, bao gồm cả bột cá sản xuất từ cá biển và bột cá sản xuất từ phụ phẩm cá tra. Việt Nam cũng đồng thời nhập khẩu 130-140 nghìn tấn/năm bột cá có hàm lượng protein cao.
Về giá trị, 10 tháng đầu năm 2023, Việt Nam đã xuất khẩu 108 triệu USD bột cá các loại và nhập khẩu khoảng 89 triệu USD. Ước tính năm nay, kim ngạch xuất khẩu bột cá của Việt Nam 120-130 triệu USD và nhập khẩu khoảng 100-110 triệu USD.
Có thể nói, nhóm ngành surimi và bột cá đang có vị trí quan trọng trong ngành thủy sản. Dư địa phát triển của nhóm ngành còn lớn nhưng đang ngày càng phải đáp ứng nhiều hơn các yêu cầu đặc thù liên quan đến môi trường, kiểm soát IUU, chứng nhận bền vững để duy trì vị trí quan trọng của nhóm ngành trong kinh tế tuần hoàn của ngành thủy sản.
Việc VASEP thành lập và ra mắt Câu lạc bộ Doanh nghiệp Surimi và Bột cá VASEP xuất phát từ thực tế là xu hướng gia tăng số lượng và hoạt động đóng góp của các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu surimi và các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu bột cá trong ngành thủy sản Việt Nam. Đây cũng là xu hướng phát triển chung của ngành thủy sản thế giới.
Câu lạc bộ Doanh nghiệp Surimi và Bột cá VASEP là một bộ phận hoạt động của Ủy ban Hải sản VASEP. Câu lạc bộ nhằm mục đích phối hợp, liên kết hoạt động, giúp nhau nâng cao giá trị, chất lượng của sản phẩm surimi, bột cá của Việt Nam và hợp tác chặt chẽ, cùng có lợi trong tổ chức thực hiện các vấn đề về nguyên liệu, chất lượng, môi trường, thị trường, rào cản và chính sách.
Ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thủy sản (Bộ NN-PTNT), đánh giá cao việc VASEP thành lập Câu lạc bộ Doanh nghiệp Surimi và Bột cá VASEP, bởi nhu cầu của những mặt hàng này trên thế giới là không nhỏ và càng ngày càng tăng. Đồng thời đây là những sản phẩm giúp cho ngành thủy sản phát triển kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải và tăng trưởng xanh.
