Một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Conservation Letters nhấn mạnh rằng quyết tâm chính trị là yếu tố quan trọng nhất trong việc ngăn chặn phá rừng nhiệt đới. Quyết tâm chính trị là yếu tố hình thành từ áp lực công chúng và sự vận động của xã hội dân sự.
Brazil và Indonesia là hai quốc gia đang nỗ lực giảm tốc độ phá rừng bất chấp áp lực từ mở rộng đất nông nghiệp. Tại Brazil, rừng nhiệt đới từng suy giảm mạnh từ 2004-2012 nhưng cải thiện đáng kể trong những năm 2010 đến nay. Trong khi đó, Indonesia cũng chứng kiến tốc độ phá rừng chậm lại sau thời kỳ mở rộng các đồn điền dầu cọ.
Nghiên cứu do Đại học Cambridge và tổ chức IDH (Hà Lan) thực hiện, đặt trọng tâm vào việc tìm hiểu những yếu tố giúp bảo vệ rừng, thay vì chỉ tập trung vào nguyên nhân mất rừng. Ảnh: Mongabay.
Các chuyên gia tham gia nghiên cứu, bao gồm các nhà khoa học, nhà hoạch định chính sách và nhà vận động, đã sử dụng phương pháp Delphi để khảo sát 36 người và đi đến đồng thuận: Vai trò của nhà nước và các công cụ như giám sát vệ tinh, công nhận lãnh thổ bản địa ở Brazil, hay quyết tâm chính trị, đầu tư của doanh nghiệp và vận động xã hội dân sự ở Indonesia là những yếu tố khác.
Rachael Garrett, đồng tác giả nghiên cứu, chia sẻ: “Chúng tôi rất bất ngờ khi thấy sự đồng thuận rộng rãi về quyết tâm chính trị, dù các chuyên gia thuộc lĩnh vực khác nhau từ viễn thám, sinh thái đến phát triển". Các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng, áp lực từ công chúng là động lực ban đầu giúp chính quyền hình thành và củng cố chính sách.
Daniel Nepstad, nhà sinh thái học rừng nhiệt đới tại Mỹ, chia sẻ: “Quyết tâm chính trị là yếu tố quyết định, nhưng căn bản vẫn cần nhiều năm để đạt được. Các yếu tố xã hội, doanh nghiệp và luật pháp đều có tác động đến nỗ lực bảo vệ rừng.” Nghiên cứu cũng cảnh báo “làn gió chính trị” có thể thay đổi, ví dụ như phản ứng đa chiều của Brazil trước quy định chống phá rừng của EU sắp có hiệu lực từ 30/12/2025.
Nhưng kết quả nghiên cứu cho thấy rằng vận động xã hội dân sự và áp lực từ công chúng vẫn có sức mạnh lớn trong việc định hình chính sách bảo vệ rừng. Lyons-White kết luận: "Khi xã hội thực sự muốn bảo vệ môi trường, họ hoàn toàn có thể làm được."
