Hàng nghìn nhà sản xuất thiết bị tại châu Âu mới đây cảnh báo Quy định chống phá rừng của Liên minh châu Âu (EUDR) có nguy cơ ảnh hưởng tới chuỗi cung ứng và làm suy yếu năng lực cạnh tranh toàn cầu.
Trong bức thư gửi Ủy ban châu Âu và Bộ Nông nghiệp Đức, Hiệp hội Công nghiệp Cơ khí Đức (VDMA) đề nghị hoãn thi hành EUDR thêm hai năm.
Theo kế hoạch, các doanh nghiệp lớn sẽ phải tuân thủ quy định chống phá rừng từ ngày 30/12/2025, còn doanh nghiệp vừa và nhỏ từ 30/6/2026. Quy định yêu cầu truy xuất nguồn gốc đến tận lô đất sản xuất cho mọi sản phẩm chứa gỗ, cao su hoặc da. Với các nhà chế tạo vốn không trực tiếp sản xuất nguyên liệu thô nhưng phụ thuộc vào các thành phần như lốp xe, vòng đệm hay băng chuyền, gánh nặng thủ tục này bị xem là quá tải.
Ngành cao su toàn cầu chịu tác động mạnh từ Quy định chống phá rừng của Liên minh châu Âu, hàng nghìn nông hộ Đông Nam Á chạy đua đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc trước thời hạn. Ảnh: Envato Elements.
Chủ tịch VDMA, ông Bertram Kawlath, chia sẻ “Gánh nặng hành chính mà quy định này tạo ra, cả với doanh nghiệp ở châu Âu lẫn ở nước thứ ba, cũng như với cơ quan chức năng, là biểu hiện tồi tệ nhất của quan liêu. Nếu không được sửa đổi, EUDR có nguy cơ gây gián đoạn giao hàng và làm xói mòn năng lực cạnh tranh quốc tế của ngành công nghiệp châu Âu”.
VDMA đề xuất chỉ yêu cầu kiểm tra nguồn gốc đầy đủ đối với nhà phân phối cấp một, áp dụng ngưỡng tối thiểu để miễn trừ cho các lô hàng nhỏ hoặc sản phẩm có hàm lượng thấp, đồng thời loại trừ khỏi phạm vi điều chỉnh các mẫu thử, hàng hoàn trả và tài liệu hướng dẫn. Ngoài ra, hiệp hội kêu gọi EU công nhận một số quốc gia (đặc biệt là các nước thành viên), là “xuất xứ an toàn”, nhằm giảm bớt yêu cầu cho các nhà cung cấp được đánh giá là rủi ro thấp.
Những kiến nghị này được gửi trong đợt tham vấn về Phụ lục I của EUDR vào tháng 5/2025. Chúng xuất hiện trong bối cảnh EU vừa ký hiệp định thương mại với Mercosur (Brazil, Argentina, Paraguay, Uruguay), trong đó có điều khoản “tái cân bằng” cho phép các nước Nam Mỹ thách thức EUDR nếu bị cho là cản trở xuất khẩu. Giới quan sát lo ngại điều này có thể làm giảm hiệu quả của luật.
Lãnh đạo EU và Mercosur tại hội nghị thượng đỉnh Montevideo, nơi khối Nam Mỹ đạt được cơ chế “tái cân bằng” để phản ứng với quy định chống phá rừng của EU. Ảnh: Santiago Mazzarovich.
Trong khi đó, Mỹ cũng gia tăng sức ép. Trong đàm phán thương mại EU - Mỹ, phía Washington thúc giục Brussels tạo ra danh mục “rủi ro không đáng kể” cho gỗ Mỹ, giúp đơn giản hóa thủ tục thẩm tra và tránh nguy cơ áp thuế đối với khoảng 3 tỷ USD gỗ xuất khẩu sang châu Âu.
Trước đó, Brussels đã từng hoãn một năm, lùi thời hạn áp dụng từ tháng 1 sang tháng 12/2025. Một nghiên cứu do Ủy ban châu Âu đặt hàng cảnh báo rằng nếu tiếp tục trì hoãn, thế giới có thể mất thêm 230.000 ha rừng do nạn phá rừng.
