Người dân tham gia Tết trồng cây năm 2025. Ảnh: Nguyễn Thành.
Hồi sinh màu xanh những cánh rừng
Quảng Ninh vốn tự hào sở hữu hơn 434.000 ha rừng và đất lâm nghiệp, tỷ lệ che phủ gần 55%. Thế nhưng bão Yagi càn quét khiến toàn tỉnh giảm 15% độ che phủ, để lại những triền núi trơ gốc và nỗi lo sinh kế cho hàng vạn hộ dân. Hết bão, tỉnh lập tức đặt mục tiêu trồng mới hơn 32.000 ha rừng trong năm 2025. Đến hết tháng 5, con số hoàn thành đã chạm mốc 22.700 ha.
Chị Vi Thị Hiền ở xã Hải Hòa đã trồng xong 2ha keo trong những ngày mưa cuối tháng 5. “Trời ẩm là phải tranh thủ, cây giống khoẻ hơn, lại đỡ tốn công tưới. Có rừng là có tương lai, mình không thể chậm tay”, chị Hiền chia sẻ.
Tại huyện Ba Chẽ cũ (nay là xã Ba Chẽ, một phần xã Kỳ Thượng và Lương Minh), “thủ phủ” trồng rừng của tỉnh Quảng Ninh, công cuộc tái thiết rừng được tập trung triển khai từ đầu năm. Trong quý I, các xã đã trồng trên 4.000 ha, đạt 80% kế hoạch cả năm và gấp gần 3 lần cùng kỳ.
Ông Chìu Văn Quỳnh, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Ba Chẽ, cho biết, đơn vị sẽ trồng mới 400ha rừng trong năm nay, đồng thời ươm khoảng 8 triệu cây giống từ vườn ươm của chính công ty, phần còn lại mua ngoài để “lấp” gần 3.500 ha rừng gãy đổ sau bão: “Rừng chết ở đâu, chúng tôi trồng lại ở đó và trồng thêm cây gỗ lớn, cây bản địa để rừng mạnh hơn, bền vững hơn,” ông Quỳnh nói.
Từ cây giống đến chiến lược kinh tế rừng
Quảng Ninh hiện có 144 vườn ươm, công suất ước đạt 100 triệu cây giống mỗi năm. Riêng Trung tâm Khoa học và Sản xuất lâm, nông nghiệp tỉnh đang đẩy mạnh sản xuất 2,5–3 triệu cây mô, trong đó 1,5 triệu cây đưa thẳng ra vườn ươm.
Quảng Ninh tập trung sản xuất và nâng cao chất lượng giống cây lâm nghiệp. Ảnh: Nguyễn Thành.
Nguồn giống dồi dào tạo đà cho chiến dịch trồng rừng, nhưng mục tiêu không dừng ở con số. “Chúng tôi kiểm soát chặt chất lượng giống, ưu tiên keo lai mô, quế, thông và cây bản địa năng suất cao. Rừng phải vừa xanh vừa nuôi sống dân”, ông Vũ Duy Văn, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Ninh, khẳng định.
Theo ông Văn, Sở đang phối hợp các địa phương rà soát hồ sơ, trình tỉnh thanh lý nhanh diện tích rừng hư hại để dọn hiện trường trồng mới. Mọi khâu mua bán giống đều “soi” kỹ, ngăn đầu cơ giá, tránh cây kém chất lượng len lỏi vào 32.000 ha trồng mới. “Khâu giống mà lỏng tay thì rừng gãy đổ lần thứ hai. Chúng tôi tuyệt đối không cho phép”, Phó Giám đốc Sở nhấn mạnh.
Trong khi đó, lĩnh vực rừng phòng hộ và đặc dụng cũng được làm giàu bằng cây bản địa, cây gỗ lớn theo Nghị quyết 37 của HĐND tỉnh. Dự án trồng rừng ngập mặn tại các địa phương ven biển giúp tăng khả năng chắn sóng, chống xói lở và tạo sinh kế nuôi thủy sản dưới tán đước, sú. Những cánh rừng đa mục tiêu này từng bước hiện thực hóa kinh tế dưới tán rừng, từ khai thác mật ong, trồng dược liệu, tới dịch vụ homestay, du lịch sinh thái.
Đến thời điểm hiện tại, bão Yagi chỉ còn là ký ức đau đáu của một giai đoạn. Trên những sườn núi, cây giống đã ngậm chồi non xanh mướt. Bức tranh tái sinh không chỉ là gam màu của cây cối mà còn là câu chuyện đổi đời của bao phận người gắn với rừng.
Quảng Ninh đang chứng minh rằng trồng rừng không chỉ để xanh lại bề mặt, mà để kiến tạo một nền kinh tế rừng bền vững. Khi 32.000 ha rừng mới trút bóng mát và chứng chỉ FSC được gắn lên sản phẩm gỗ, những chuyến xuất khẩu sẽ mang lại nguồn thu lớn cho đất mỏ Quảng Ninh. Và người dân sẽ là nhân chứng sống cho hành trình hồi sinh ấy.
