Nuôi ghép trên ếch, dưới cá rô phi, nhân đôi thu nhập

Mô hình tương hỗ thông minh

Nhằm đa dạng hóa đối tượng thủy sản nuôi, áp dụng kỹ thuật tiên tiến và tiêu chuẩn sản xuất bền vững, Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng đã tiên phong nghiên cứu và triển khai mô hình nuôi ếch thâm canh trong lồng kết hợp cá rô phi dưới ao. Sáng kiến này không chỉ tận dụng tối đa diện tích mặt nước mà còn kiến tạo hệ sinh thái nuôi thủy sản tuần hoàn.

Điểm độc đáo của mô hình nằm ở sự tương hỗ sinh học thông minh giữa ếch và cá rô phi. Ếch được nuôi trong các lồng lưới nổi trên mặt ao, được chăm sóc và quản lý chặt chẽ. Thức ăn thừa cùng chất thải của ếch sẽ lắng xuống, trở thành thức ăn cho cá rô phi được thả nuôi phía dưới. Ngược lại, cá rô phi đóng vai trò như “nhà máy xử lý sinh học” tự nhiên làm sạch môi trường nước, phân hủy chất hữu cơ, hạn chế sự phát triển mầm bệnh và duy trì chất lượng nước ao tối ưu. Hệ thống này giúp giảm đáng kể chi phí thức ăn cho cá, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường, giảm thiểu ô nhiễm và rủi ro dịch bệnh cho cả hai loài.

Bà Đặng Thị Xoa, hộ tham gia mô hình phấn khởi cho biết, gia đình được Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng hỗ trợ 50% con giống và vật tư, tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật nuôi ếch. Nhờ đó, việc nuôi ếch thuận lợi hơn rất nhiều, người nuôi có thêm kinh nghiệm, hiệu quả kinh tế nâng lên đáng kể".

Đặc biệt, toàn bộ quá trình nuôi áp dụng nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn VietGAP. Từ khâu chọn lựa con giống chất lượng, thức ăn, quản lý sức khỏe vật nuôi, môi trường nước đến ghi chép nhật ký sản xuất và thu hoạch đều được tuân thủ chặt chẽ. Mục tiêu cuối cùng là đảm bảo sản phẩm ếch và cá rô phi không chỉ đạt năng suất cao mà còn tuyệt đối đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường.

Mô hình hiện đang được triển khai thí điểm tại 3 hộ tiêu biểu trên địa bàn TP Hải Phòng gồm hộ ông Phạm Văn Thành ở xã Kiến Thụy, hộ ông Nguyễn Bá Khiêm ở xã Chấn Hưng và hộ ông Đỗ Văn Khoa ở xã Vĩnh Am. Tổng quy mô các mô hình hơn 1.170 m2 lồng nuôi ếch, được đặt trên tổng diện tích 1,5 hecta ao nuôi. Mật độ nuôi được tính toán khoa học gồm 150 con ếch/m2 lồng và 1 cá rô phi/m2 ao nuôi.

Sau một thời gian triển khai, những kết quả ban đầu đã vượt xa kỳ vọng và khẳng định hiệu quả của mô hình tích hợp này. Tỷ lệ sống của đàn ếch đạt trên 85%. Ếch thương phẩm đạt trọng lượng bình quân từ 260 - 300 gram/con, cho năng suất bình quân 33 kg/m2 lồng. Song song đó, cá rô phi nuôi ghép dưới ao cũng mang lại sản lượng đáng kể, đạt hơn 3,4 tấn/hecta ao nuôi.

Về mặt kinh tế, mô hình cho thấy hiệu quả vượt trội. Với quy mô 780 m2 lồng nuôi ếch trên 1 hecta ao, mỗi vụ, mô hình này có thể mang lại doanh thu khoảng 250 triệu đồng – cao gấp đôi so với nuôi đơn canh truyền thống. Ngoài ra, thời gian quay vòng vốn nhanh chóng là ưu điểm lớn giúp người nuôi chủ động hơn trong kế hoạch sản xuất và tái đầu tư, giảm thiểu rủi ro.

Ông Nguyễn Bá Khiêm phấn khởi chia sẻ: “Trước đây gia đình chúng tôi chủ yếu nuôi cá nước ngọt truyền thống. Từ khi được Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng hỗ trợ triển khai mô hình nuôi ếch, đặc biệt là sự hướng dẫn tận tình của các cán bộ khuyến nông về quy trình chăm sóc và cải tạo ao từ bước đầu, đàn ếch phát triển đồng đều, khỏe mạnh. Nuôi cá rô phi ghép với ếch không chỉ giúp giảm chi phí mà còn mang lại lợi nhuận cao từ cả hai đối tượng”.

Đảm bảo đầu ra ổn định, giá tốt

Thành công của mô hình nuôi ếch thâm canh VietGAP tại Hải Phòng gắn liền với sự đồng hành và hỗ trợ chuyên sâu từ Trung tâm Khuyến nông Thành phố. Các hộ tham gia được hỗ trợ 50% chi phí con giống và vật tư ban đầu, giúp giảm đáng kể gánh nặng tài chính và khuyến khích họ mạnh dạn ứng dụng kỹ thuật mới.

Đội ngũ cán bộ kỹ thuật của Trung tâm luôn đồng hành hướng dẫn bà con từ khâu chuẩn bị ao, thiết kế lồng, kỹ thuật chăm sóc, định mức thức ăn hợp lý, giám sát chất lượng nước và tư vấn phòng trị bệnh kịp thời. Bên cạnh đó hỗ trợ người nuôi ghi chép nhật ký sản xuất, đảm bảo quy trình VietGAP được thực hiện nghiêm túc, tạo cơ sở cho việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Đặc biệt, yếu tố then chốt tạo nên sự bền vững cho mô hình là khả năng liên kết thị trường. Ngay từ đầu vụ, Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng đã chủ động kết nối các hộ nuôi với các doanh nghiệp, chuỗi cửa hàng nông sản sạch, nhà hàng và bếp ăn tập thể. Nhờ những hợp đồng tiêu thụ được ký kết, sản phẩm ếch của mô hình luôn được đảm bảo đầu ra ổn định với mức giá tốt (55.000 - 60.000 đồng/kg) ngay cả khi sản lượng ếch tại các vùng Bắc Trung Bộ và Trung Bộ sụt giảm do thiên tai.

Mô hình nuôi ếch thâm canh trong lồng trên ao nuôi cá rô phi theo VietGAP không chỉ mang lại lợi ích kinh tế trực tiếp mà còn góp phần quan trọng thực hiện tái cơ cấu ngành thủy sản của Thành phố. 

Ông Nguyễn Văn Toàn - đại diện Phòng Kinh tế, Hạ tầng xã Chân Hưng cho biết: “Trên địa bàn xã hiện có 790 ha nuôi trồng thủy sản với gần 300 hộ. Chúng tôi rất mong những mô hình tương tự sẽ tiếp tục được sự quan tâm của Trung tâm Khuyến nông, Sở Nông nghiệp và Môi trường Thành phố để triển khai nhân rộng trên địa bàn”.

Theo Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng, thời gian tới Trung tâm sẽ tiếp tục chỉ đạo các phòng chuyên môn rà soát, đánh giá kỹ lưỡng và xây dựng kế hoạch nhân rộng mô hình tại các địa phương có điều kiện nuôi phù hợp. Mô hình này không chỉ tạo thêm việc làm ổn định cho 2 - 3 lao động tại mỗi cơ sở, nâng cao thu nhập cho người dân mà còn là giải pháp quan trọng để xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, hiệu quả, thích ứng biến đổi khí hậu.

“Ngay từ đầu chúng tôi đã kết nối các hộ nuôi với các doanh nghiệp để vừa cung cấp vật tư đầu vào, vừa hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm. Sản phẩm ếch đạt tiêu chuẩn VietGAP được tiêu thụ qua các kênh đa dạng như chuỗi cửa hàng nông sản sạch, nhà hàng và các bếp ăn tập thể”, Thạc sĩ Nguyễn Thị Tài, cán bộ Phòng Khuyến Ngư - Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng chia sẻ.