Nghị quyết... không ăn cỗ

Chúng tôi gặp ông Đặng Công Trụ, Bí thư kiêm Trưởng Ban công tác Mặt trận xóm 2, thôn Cao Đài, xã Chân Lý, huyện Lý Nhân (Hà Nam) tại cuộc họp do Uỷ ban MTTQ tỉnh tổ chức, bàn việc làm thế nào để phát huy vai trò của Mặt trận và đoàn thể nhân dân trong xây dựng nông thôn mới (NTM).

Thôn Cao Đường đang đổi thay từ những việc cụ thể, thiết thực

Nội dung ông Trụ tham luận hôm ấy nghe không có gì to tát nhưng lại rất thiết thực, ấy là hạn chế tình trạng cỗ bàn linh đình, tốn kém trong các đám tang ở nhiều làng quê hiện nay.

Trò chuyện với ông Trụ mới hay xóm 2, thôn Cao Đường (nằm ven đê sông Hồng) có 246 hộ dân, gần 900 khẩu, 95% là đồng bào Công giáo. Mấy năm qua, hưởng ứng phong trào xây dựng NTM, xóm cũng đã làm được nhiều việc, như làm đường, làm nhà văn hóa, chỉnh trang đồng ruộng. Chỉ có điều, trong xóm vẫn tồn tại nhiều hủ tục.

 “Nặng nề nhất là chuyện ma chay. Mỗi lần có người nằm xuống là cỗ bàn linh đình. Có đám con cháu làm đến cả trăm mâm, mời hết trong xóm ngoài làng. Mà đã hết đâu, đến tứ cửu cũng cỗ, 100 ngày cũng cỗ, giỗ đầu cũng hàng chục mâm. Tóm lại người chết vừa nằm xuống người sống đã phải cuống lên lo cỗ bàn. Vừa tốn kém tiền bạc vừa mệt mỏi phục dịch...”, ông Trụ giãi bày.

Vị Trưởng Ban công tác Mặt trận xóm chia sẻ, xây dựng NTM không chỉ là làm mấy công trình hạ tầng, mà còn cần phải xóa bỏ những tập tục không còn phù hợp, hình thành nếp sống mới, văn minh, tiến bộ. Nhận thức như vậy nên việc vẫn tồn tại việc cỗ bàn rình rang, tốn kém làm những cán bộ, đảng viên ở cơ sở như các ông suy nghĩ lắm. Phải làm gì để thay đổi chứ!

Và, câu trả lời đã có. Đó là vào cuối năm 2016, Ban công tác Mặt trận xóm tham mưu cho chi ủy xóm xây dựng, ban hành nghị quyết lãnh đạo bà con xóm 2 thực hiện mô hình “Không ăn cỗ, không tổ chức ăn cỗ đối với người đến viếng đám ma”, triển khai tới tất cả các chi hội, đoàn thể trong xóm; phát huy tinh thần gương mẫu của gia đình cán bộ, đảng viên, người có uy tín...

 “Chúng tôi tập trung tuyên truyền bà con khi có tang thì không làm cỗ, chỉ ăn uống trong phạm vi anh em, con cháu ruột thịt hoặc những người phục vụ lễ tang; các dịp lễ tứ cửu, 100 ngày hay giỗ đầu cũng chỉ gói gọn ăn uống trong phạm vi hẹp. Đồng thời, mặt trận tập trung, cắt cử người tham gia ban lễ tang, làm sao tổ chức tang lễ cho người qua đời chu đáo, trang nghiêm”, ông Trụ kể.

 “Bà con trong xóm có hưởng ứng không ông?”, tôi hỏi. Ông Trụ chia sẻ: “Ban đầu bà con cũng chưa thông. Đầu năm 2017 trong xóm có cụ Hoàng Thị L qua đời, chúng tôi có đến gặp con cháu cụ, đặt vấn đề nên tổ chức đám tang theo nếp sống mới. Ban đầu con trai cụ có ý e dè, cho rằng từ trước đến giờ làng vẫn có lệ thế, nay làm khác đi sợ bị cười chê.

Anh em chúng tôi chia sẻ lại, xóm làng chính là chúng tôi đây, có ai cười chê đâu. Vả lại đây là nghị quyết chung của xóm rồi! Người thân của cụ sau đó nghe ra. Để mọi người làm quen dần với sự thay đổi, không “bất ngờ”, trong lúc giúp gia đình đón tiếp người đến phúng viếng, chúng tôi bằng cách này cách khác thông báo để mọi người biết kể từ nay xóm thực hiện nếp sống mới trong đám tang, không cỗ bàn...”.

Kết quả sau đó, theo ông Trụ, xóm làng không có một lời phàn nàn nào, ai cũng nhận ra lợi ích của việc thay đổi này. “Sau đám tang cụ L, đến đám tang ông Vũ Văn L, cụ Vũ Thị C, cụ Nguyễn Thị Q, con cháu đều hưởng ứng, tổ chức gọn nhẹ. Đến giờ chúng tôi có thể nói hủ tục làm cỗ, ăn cỗ linh đình trong đám tang ở xóm 2, thôn Cao Đường đã được xóa bỏ”, ông nói trong sự phấn khởi.