Nhu lao động cầu tăng nhưng khan hiếm
Những tháng cuối năm 2025, thị trường lao động Nghệ An trở nên sôi động hơn bao giờ hết, đặc biệt ở lĩnh vực điện và điện tử. Hàng loạt doanh nghiệp tại các khu công nghiệp (KCN) lớn như VSIP, WHA, Hoàng Mai 2… liên tục mở rộng quy mô, tăng tốc sản xuất. Song, bài toán nan giải lại nằm ở chỗ nguồn cung lao động có tay nghề đang thiếu hụt nghiêm trọng.
Theo thống kê, riêng trong năm 2025, các doanh nghiệp tại KCN VSIP cần tới hơn 42.300 lao động, trong đó hơn 36.000 lao động phổ thông và khoảng 4.000 lao động đã qua đào tạo ở các ngành then chốt như điện, điện tử, quang học, chế tạo máy, may mặc. Mức thu nhập mà các doanh nghiệp đưa ra dao động từ 7-10 triệu đồng/tháng, kèm theo các chế độ bảo hiểm theo đúng quy định.
Nhu cầu tuyển dụng lao động có tay nghề ở các KCN lớn như VSIP Nghệ An, WHA... hiện đang rất lớn. Ảnh: Phạm Tuân.
Nhiều doanh nghiệp lớn đang tăng tốc tuyển dụng. Luxshare ICT, đơn vị sản xuất linh kiện điện tử cho Apple, Samsung, Huawei, Sony… đặt kế hoạch tuyển tới 25.000 lao động trong năm nay. Innovative Manufacturing Solutions Vietnam, doanh nghiệp Hàn Quốc tại KCN VSIP, cũng liên tục thông báo cần tuyển hơn 100 lao động trong tháng 9, chủ yếu là các ngành điện, điện tử. Các công ty Everwin, Matsuoka, Gaiwach, Sangwoo hay Great Longview cũng đều công bố nhu cầu tuyển dụng hàng trăm đến hàng nghìn vị trí.
Không chỉ VSIP, tại KCN WHA Industrial Zone, đợt tuyển dụng lao động lần 2 trong năm 2025 ghi nhận con số kỷ lục, hơn 12.000 vị trí việc làm. Tuy nhiên, theo báo cáo, số lao động thực tế được tuyển chỉ đáp ứng một phần nhỏ so với nhu cầu.
Mặc dù nhu cầu tuyển dụng tăng mạnh, nhiều doanh nghiệp vẫn trong tình trạng “đói lao động”. Theo bộ phận nhân sự Công ty Innovative Manufacturing Solutions Vietnam, ngay từ đầu năm, đơn vị đã đăng tuyển tới 1.500 lao động có tay nghề, doanh nghiệp rất mong tuyển dụng được các sinh viên trường nghề ngành điện, điện tử. Tuy nhiên, đến nay số lượng tuyển được vẫn rất ít.
Nhiều nhà máy may "mất" công nhân vì họ dịch chuyển sang các nhà máy khác. Ảnh: Văn Thân.
Tương tự, Luxshare ICT dù đưa ra mức lương hấp dẫn từ 5,9 - 10 triệu đồng/tháng, cùng các chính sách thưởng, giới thiệu nội bộ, thuê dịch vụ cung ứng nhân lực, nhưng tình trạng thiếu hụt vẫn chưa được cải thiện.
Trong khi đó, Công ty may Minh Anh với hệ thống bốn nhà máy trên địa bàn tỉnh Nghệ An cũng đang thiếu hụt trầm trọng. Có nhà máy chỉ còn khoảng 700-800 lao động, giảm mạnh so với trước đây.
Bức tranh chung cho thấy, dù các doanh nghiệp nỗ lực thu hút bằng nhiều chính sách đãi ngộ, tình trạng thiếu lao động, nhất là lao động kỹ thuật vẫn chưa được giải quyết.
Khoảng trống về lao động có tay nghề
Theo báo cáo, quý III/2025, nhu cầu tuyển dụng ngành điện - điện tử ở Nghệ An tăng hơn 30% so với cùng kỳ 2024. Các tập đoàn lớn như Samsung, LG, Foxconn, Intel… liên tục tìm kiếm kỹ thuật viên điện tử, công nhân lắp ráp, kỹ sư điện, tự động hóa.
Tuy nhiên, thực tế khảo sát từ Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực cho thấy, hơn 50% vị trí kỹ thuật viên hiện nay yêu cầu người lao động phải có bằng trung cấp, cao đẳng ngành điện - điện tử hoặc kinh nghiệm vận hành dây chuyền tự động hóa. Đây chính là điểm nghẽn lớn, bởi phần đông lao động Nghệ An vẫn dừng lại ở trình độ phổ thông, thiếu kỹ năng nghề và ngoại ngữ cơ bản.
Công tác tuyển dụng lao động có tay nghề đang gặp khó ở Nghệ An. Ảnh: Quang Hồng.
Ông Hồ Văn Đàm, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng KTCN Việt - Hàn, phân tích: “Sinh viên tốt nghiệp ngành điện, điện tử thường có xu hướng chọn làm việc tại các doanh nghiệp ở miền Nam với mức thu nhập tốt hơn. Nếu ở lại Nghệ An, họ ưu tiên những công ty lớn như Vinamilk, TH… ít lựa chọn các doanh nghiệp điện tử. Nguyên nhân là do mức lương tại địa phương tuy ổn định (9-10 triệu đồng/tháng) nhưng chi phí sinh hoạt, đi lại, ăn ở vẫn khiến lao động cân nhắc”. Điều này dẫn đến nghịch lý là nhu cầu tuyển dụng cao, nhưng cung lao động chất lượng lại khan hiếm.
Tháng 9/2025, tại Sàn giao dịch việc làm của Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Nghệ An, các doanh nghiệp đã đăng ký tuyển tới 7.500 vị trí việc làm, trong đó ngành điện - điện tử chiếm tới 5.000 vị trí. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy sức khỏe của nền kinh tế đang phục hồi mạnh mẽ, đồng thời mở ra cơ hội lớn cho lực lượng lao động trẻ tại Nghệ An.
Nghệ An đang gặp phải thách thức về chênh lệch cung - cầu lao động có tay nghề. Ảnh: Văn Thân.
Các chuyên gia nhận định, trong 5-10 năm tới, ngành điện - điện tử sẽ tiếp tục giữ vai trò “đầu tàu” của nền kinh tế, nhu cầu nhân lực sẽ không ngừng gia tăng. Với những ai được đào tạo bài bản, thành thạo kỹ năng công nghệ, ngoại ngữ, cơ hội việc làm ổn định với mức thu nhập hấp dẫn là hoàn toàn trong tầm tay. Song, thách thức vẫn rất lớn. Chênh lệch cung - cầu lao động có tay nghề sẽ tiếp tục kéo dài nếu hệ thống giáo dục nghề nghiệp không kịp thời điều chỉnh chương trình đào tạo, gắn chặt hơn với nhu cầu thực tiễn doanh nghiệp.
Để giải quyết bài toán này, các chuyên gia cho rằng cần có sự phối hợp đồng bộ giữa doanh nghiệp - cơ sở đào tạo - cơ quan quản lý. Doanh nghiệp phải mạnh dạn đầu tư vào công tác đào tạo tại chỗ, xây dựng chính sách đãi ngộ tốt, môi trường làm việc chuyên nghiệp, kỷ luật nhưng nhân văn.
Trong khi đó, hệ thống giáo dục nghề nghiệp cần đổi mới, tăng cường đào tạo kỹ năng thực hành, cập nhật công nghệ hiện đại, đồng thời gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp trong từng chuyên ngành cụ thể. Về phía Nhà nước, chính sách hỗ trợ, khuyến khích đào tạo nghề cho lĩnh vực điện tử, tự động hóa cần được ưu tiên, đặc biệt trong bối cảnh Nghệ An đang định hướng trở thành trung tâm công nghiệp công nghệ cao khu vực Bắc Trung Bộ.
