Do mưa lớn kéo dài, tại Km0+200, thuộc địa bàn bản Pa, xã Tường Hạ, tỉnh Sơn La đã xảy ra vụ sạt lở nghiêm trọng, chia cắt hoàn toàn tuyến đường lên xã Kim Bon, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sinh hoạt của người dân.
Toàn cảnh vị trí sạt lở. Ảnh: Sở NN-MT Sơn La.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Sơn La, điểm sạt trượt này đã xuất hiện vết nứt từ năm 2024. Trong năm 2025, do ảnh hưởng hoàn lưu cơn bão số 3 và số 5, vết nứt phát triển mạnh. Đặc biệt, sau đợt mưa lớn từ 25-27/8, từ ngày 2/9 đã xảy ra sạt trượt nghiêm trọng; đến ngày 7/9, toàn bộ khối đất đá đã sụt xuống, làm đứt gãy tuyến đường tại Km0+200 từ Quốc lộ 43 (ngã ba bản Pa) xã Tường Hạ đi xã Kim Bon.
Khu vực sạt lở bị đứt gãy hoàn toàn một đoạn mặt đường dài khoảng 85m rộng theo tuyến, sâu vào khoảng 15m, cao lên đỉnh đồi khoảng 150m. Toàn bộ nền và mặt đường bị sạt hoàn toàn, việc thông tuyến không thể hoàn thiện sớm. Khối lượng đất đá sạt trượt ước tính hơn 191.000m3. Nguy cơ sạt lở tiếp diễn vẫn còn cao do nền đất đã ngấm nước và yếu.
Để đảm bảo an toàn, xã Tường Hạ đã di dời khẩn cấp 10 hộ dân với 37 nhân khẩu sinh sống gần khu vực sạt trượt. Hơn nữa, lượng đất đá sạt trượt đã chắn khoảng 3/4 dòng suối Pa, làm thay đổi dòng chảy sang khu dân cư. Khi có mưa lớn, nước dâng cao rất dễ gây ngập tràn, nguy cơ ảnh hưởng đến 10 hộ dân, với 45 nhân khẩu.
Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự xã đã huy động lực lượng phối hợp cùng nhân dân bản Pa di chuyển người và tài sản đến nơi an toàn. Trước mắt, tiến hành sơ tán ở ghép với người thân và xây dựng phương án ở tạm tại trụ sở làm việc xã Tường Tiến, huyện Yên Châu (cũ).
Tại xã Kim Bon, sạt lở gây ách tắc giao thông nghiêm trọng đối với 7 bản, hơn 1.100 hộ dân với trên 7.000 nhân khẩu. Tuyến chính không thể lưu thông, người dân buộc phải đi theo đường mòn, đường vòng nhỏ hẹp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn.
Ảnh hưởng lớn nhất là lĩnh vực giáo dục. Việc vận chuyển lương thực, thực phẩm phục vụ bữa ăn cho học sinh bán trú gặp nhiều khó khăn. Giáo viên và người dân phải gùi cõng qua suối, vượt dốc mới tiếp tế được. Nguồn dự trữ tại trường hạn chế, không đáp ứng được nhu cầu lâu dài, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, sinh hoạt và việc học tập của các em.
Thầy Phạm Văn Liêm, Hiệu trưởng Trường PTDT bán trú Tiểu học và THCS Kim Bon cho biết: Toàn trường có hơn 1.500 học sinh, trong đó 800 em sinh hoạt bán trú. Khó khăn lớn nhất hiện nay là công tác vận chuyển lương thực, thực phẩm cho học sinh bán trú. Hàng ngày, từ 5 giờ sáng, thầy cô phải xuất phát, đến 6 giờ có mặt tại điểm sạt lở để vận chuyển thực phẩm kịp thời, đảm bảo bữa ăn và việc học cho các em.
Cùng với đó, đời sống và sản xuất của người dân cũng bị đảo lộn. Ông Ngô Đức Dương, Chủ tịch UBND xã Kim Bon cho biết: Hiện nay, hàng nghìn tấn nông sản của xã Kim Bon đang bước vào vụ thu hoạch bị ùn ứ, trong đó hàng trăm tấn ngô đã bốc xếp dọc đường nhưng không thể vận chuyển đi tiêu thụ. Nếu kéo dài, nông sản có nguy cơ hư hỏng, gây thiệt hại nặng nề đến nguồn thu nhập chính của bà con.
Vượt suối, băng rừng mang lương thực lên cho các em học sinh. Ảnh: Phạm Liêm.
Trước tình hình khẩn cấp, chính quyền hai xã đã chỉ đạo giăng dây, cắm biển cảnh báo, không cho người dân qua lại khu vực sạt lở; khảo sát, mở tuyến đường tránh tạm cho xe máy và người đi bộ lưu thông; khảo sát các tuyến đường vòng liên xã để sắp xếp giao thông tránh điểm sạt sụt. Đồng thời, duy trì lực lượng trực 24/24 giờ, theo dõi sát các bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết và thiên tai để kịp thời thông tin cho nhân dân.
Ngay sau sự cố, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Sơn La đã phối hợp cùng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Sở Xây dựng kiểm tra hiện trường, làm việc với chính quyền địa phương. Đoàn công tác xác định tình hình sạt lở tại Km0+200 là đặc biệt nghiêm trọng, có tính chất phức tạp, gây thiệt hại và ảnh hưởng lớn đến nhân dân hai xã Tường Hạ và Kim Bon.
Sở Nông nghiệp và Môi trường đã đề nghị UBND hai xã tiếp tục triển khai công tác ứng phó, khắc phục, nhất là hỗ trợ di dời nhân dân đến nơi an toàn. Đồng thời, cần xem xét phương án bố trí dân cư xen ghép; trong trường hợp không khả thi, lập phương án tái định cư trình UBND tỉnh xem xét, quyết định. Tỉnh cũng chỉ đạo các sở, ngành khẩn trương khảo sát, đánh giá và xây dựng phương án khắc phục sạt lở tại vị trí này.
