Vai trò trụ cột ngày càng được khẳng định
Trong bức tranh phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Nghệ An những năm qua, khu vực kinh tế tư nhân đã và đang trở thành một động lực then chốt, góp phần tạo nên sự bứt phá cả về tăng trưởng, thu ngân sách, giải quyết việc làm cũng như nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh. Những con số biết nói đã chứng minh vai trò ngày càng quan trọng của khu vực kinh tế tư nhân.
Đơn cử như năm 2024, mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn chung của nền kinh tế trong và ngoài nước, Nghệ An vẫn đạt tốc độ tăng trưởng GRDP trên 9%, đứng thứ 13 cả nước. Kết quả ấn tượng ấy có sự đóng góp to lớn của cộng đồng doanh nghiệp kinh tế tư nhân - lực lượng chiếm hơn 95% số doanh nghiệp đang hoạt động.
Kinh tế tư nhân ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong cơ cấu kinh tế tỉnh Nghệ An. Ảnh: Đình Tiệp.
Đặc biệt, 10 doanh nghiệp dẫn đầu về nộp ngân sách đã đóng góp 6.865 tỷ đồng, chiếm tới 27,5% tổng thu nội địa. Trong đó, nổi bật là các doanh nghiệp kinh tế tư nhân như Công ty TNHH VSIP Nghệ An hơn 1.260 tỷ đồng, hay Công ty CP Bia Sài Gòn - Sông Lam hơn 1.060 tỷ đồng. Đây là minh chứng rõ rệt về sức mạnh và trách nhiệm xã hội của khối kinh tế tư nhân đối với sự phát triển bền vững của tỉnh.
Song hành với những đóng góp tài chính, khu vực tư nhân còn là nơi tạo sinh kế cho phần lớn lao động địa phương. Hiện nay, trên 80% lực lượng lao động có việc làm nhờ khu vực tư nhân. Các doanh nghiệp còn từng bước tham gia sâu hơn vào các chuỗi cung ứng trong nước và quốc tế, đặc biệt ở các lĩnh vực chế biến nông - lâm - thủy sản, may mặc, linh kiện điện tử, công nghiệp hỗ trợ. Nhiều thương hiệu như TH, Masan, VSIP...đã vươn tầm ảnh hưởng rộng rãi, góp phần quảng bá hình ảnh Nghệ An ra bên ngoài.
Tuy nhiên, nhìn tổng thể, kinh tế tư nhân Nghệ An vẫn còn nhiều điểm nghẽn. Đa phần doanh nghiệp có quy mô nhỏ và siêu nhỏ, năng lực tài chính hạn chế, công nghệ sản xuất lạc hậu, khả năng tham gia chuỗi giá trị toàn cầu còn khiêm tốn... Không ít doanh nghiệp còn e ngại trước sức ép cạnh tranh, thiếu tính liên kết, còn tồn tại những rào cản nhất định về thủ tục, tiếp cận đất đai, tín dụng, nguồn nhân lực chất lượng cao.
Chính vì vậy, việc Tỉnh ủy Nghệ An ban hành Kế hoạch số 358-KH/TU ngày 24/7/2025 triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân có ý nghĩa chiến lược. Kế hoạch đặt mục tiêu đến năm 2030, toàn tỉnh có khoảng 30.000 - 32.000 doanh nghiệp, tốc độ tăng trưởng khu vực tư nhân bình quân đạt 10 - 12%/năm, đóng góp khoảng 50 - 60% GRDP, 65 - 70% thu ngân sách, giải quyết việc làm cho 85% tổng số lao động. Xa hơn, đến năm 2045, Nghệ An phấn đấu có khoảng 40.000 doanh nghiệp, kinh tế tư nhân trở thành động lực chủ lực với đóng góp trên 60% GRDP.
Tạo môi trường, thúc đẩy bứt phá
Để thực hiện hóa mục tiêu, Nghệ An cần tập trung vào một loạt giải pháp đồng bộ, trong đó có những đòn bẩy mang tính quyết định.
Đầu tiên, phải đổi mới tư duy, thống nhất nhận thức và hành động. Phát triển kinh tế tư nhân không chỉ là nhiệm vụ kinh tế mà còn là định hướng chính trị, là một bộ phận hợp thành của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Các cấp ủy, chính quyền cần tiếp tục quán triệt tinh thần Nghị quyết 68, coi kinh tế tư nhân là trụ cột cùng với kinh tế nhà nước và FDI, tạo sự đồng thuận cao trong toàn xã hội.
Thực tiễn đã chứng minh, thể chế chính là “chìa khóa” tạo ra lợi thế cạnh tranh. Do đó, Nghệ An cần nhanh chóng rà soát, sửa đổi các quy định còn chồng chéo, tạo lập hành lang pháp lý minh bạch, công khai, ổn định. Thực hiện hiệu quả tinh thần chỉ đạo của Chính phủ về cắt giảm điều kiện đầu tư, kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục, bảo đảm quyền sở hữu, quyền kinh doanh, quyền cạnh tranh bình đẳng.
Doanh nghiệp nhập máy móc, thiết bị hiện đại phục vụ sản xuất. Ảnh: Phạm Tuân.
Tạo điều kiện tiếp cận các nguồn lực thiết yếu. Trước hết là đất đai - nguồn lực quan trọng bậc nhất để triển khai các dự án. Chính quyền cần công khai quy hoạch, minh bạch thông tin, tránh tình trạng “xin - cho” gây khó khăn cho doanh nghiệp. Về vốn, cần mở rộng chính sách hỗ trợ tín dụng, khuyến khích ngân hàng thương mại đẩy mạnh cho vay đối với khu vực tư nhân, đồng thời triển khai các gói hỗ trợ lãi suất, quỹ bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Nghệ An cần ưu tiên đào tạo nguồn lao động chất lượng cao, gắn với nhu cầu doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.
Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Nghệ An đặt mục tiêu đến năm 2030 tỷ lệ đổi mới công nghệ sản xuất đạt 35 - 38% là bước đi đúng hướng.
Doanh nghiệp tư nhân không thể phát triển bền vững nếu hoạt động rời rạc. Nghệ An cần xây dựng các cụm liên kết ngành, khu công nghiệp hỗ trợ, kết nối chặt chẽ giữa doanh nghiệp tư nhân với doanh nghiệp nhà nước, FDI và hợp tác xã. Việc hình thành những chuỗi cung ứng khép kín, chia sẻ nguồn lực, giảm chi phí sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh và dễ dàng tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.
Ngoài ra, cần đẩy mạnh công tác giám sát, đối thoại, đồng hành cùng doanh nghiệp. Đồng thời, tăng cường sự giám sát để đảm bảo việc thực hiện Nghị quyết 68 đi vào thực chất, không hình thức.
Kinh tế tư nhân đang, và sẽ đóng vai trò “đầu kéo” của nền kinh tế Nghệ An trong giai đoạn tới. Việc ban hành Kế hoạch để triển khai Nghị quyết 68-NQ/TW đã vạch ra một lộ trình rõ ràng, với mục tiêu cụ thể, tham vọng nhưng hoàn toàn khả thi. Vấn đề còn lại là sự quyết tâm, đồng thuận và hành động đồng bộ từ cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội.
