Làm nông 'đi chơi vẫn có tiền'

Từ người nuôi cá truyền thống đến ông chủ con giống

Sinh năm 1973, anh Dương Đăng Quyền, thôn Đại Giáp, xã Tân Dĩnh, tỉnh Bắc Ninh (trước đây thuộc huyện Lạng Giang, Bắc Giang), đã có gần 20 năm gắn bó với nghề nuôi cá. Từ năm 2007, anh nuôi cá thương phẩm theo phương thức truyền thống, cung cấp cho các chợ đầu mối quanh vùng. Nhưng đầu ra bấp bênh, giá cả không ổn định, chi phí thức ăn cao nên hiệu quả kinh tế chưa tương xứng với công sức.

Không chịu bó tay trước khó khăn, anh chuyển hướng từ nuôi cá thịt sang cá giống. Tận dụng 1 ha ruộng của gia đình và ruộng thuê của các hộ liền kề, anh nuôi cá ghép gồm trắm, chép, rô phi, mè… cung cấp cho các hộ nuôi trong xã và vùng lân cận.

Mô hình này giúp anh chủ động đầu ra, tiết kiệm chi phí, giảm rủi ro mà hiệu quả lại tăng gấp đôi so với trước. Nhiều hộ dân quanh vùng Tân Dĩnh, Đại Lâm, Mỹ Thái... đã mua giống từ trại anh Quyền để phát triển sản xuất. Với chi phí đầu tư hơn 100 triệu đồng, anh thu về 4 tấn cá/năm, lãi 50-60 triệu đồng.

Anh Quyền chia sẻ: “Nuôi cá thương phẩm nhiều khi được mùa mất giá, nhưng làm giống thì lúc nào cũng có người cần. Mình có con giống khỏe, người mua tin tưởng, cứ thế mà ổn định”.

Bén duyên với nghề nuôi ốc - nghề “đi chơi vẫn có tiền”

Làm nông nhưng anh Quyền luôn chịu khó học hỏi. Mỗi ngày, anh thường theo dõi diễn đàn Bạn nhà nông - nơi chia sẻ các mô hình chăn nuôi, trồng trọt hiệu quả để cập nhật những kỹ thuật mới. Từ đây, anh biết đến mô hình nuôi ốc bươu đen (ốc nhồi cổ) loài dễ nuôi, ít tốn công, ít bệnh, vốn đầu tư thấp nhưng hiệu quả kinh tế cao.

Anh bắt tay vào thử nghiệm trên diện tích khoảng 1.300-1.500 m² ao, tự tìm hiểu kỹ thuật ấp trứng qua các kênh YouTube. Lần đầu, anh nhập 15 kg trứng ốc từ Cần Thơ (giá 800.000 đồng/kg), rồi tự ấp nở khoảng 9.000-10.000 con ốc giống. Nếu mua ốc con thì chi phí gấp 4-5 lần, nên việc ấp nở thành công đã giúp anh tiết kiệm đáng kể vốn đầu tư ban đầu.

Để tạo môi trường tự nhiên, anh thả rong đuôi chó, cây súng và bèo tây phủ kín mặt ao. Những cây này vừa là giá thể để ốc bám, vừa che mát, giảm sốc nhiệt, hạn chế mưa nắng trực tiếp. Khi lá cây úng, mục, chính là nguồn thức ăn tự nhiên cho ốc. Nhờ đó, ao ốc của anh không phải cho thêm cám hay bột ngũ cốc.

Anh đang tìm hiểu thêm hướng nuôi ốc kết hợp thảo dược như lá mơ, lá mật gấu, lá lạc tiên, lá sắn, muồng muồng, lá lúc lác. Các loại lá này vừa giúp tăng đề kháng, khử khuẩn ao nước, vừa giúp thịt ốc ngon, sạch và bổ dưỡng hơn, hướng tới sản phẩm sinh thái - hữu cơ.

Theo tính toán của anh, 40.000 ốc con có thể cho ra 1 tấn ốc thương phẩm. Vụ đầu tiên anh thu hơn 2 tấn, giá bán lúc cao điểm 100-120 triệu đồng/tấn, hiện ổn định khoảng 70-80 triệu đồng/tấn. Sau khi trừ chi phí, anh lãi ròng 70-80 triệu đồng/vụ, đạt hiệu quả 80-90%.

“Ốc rất dễ nuôi, chỉ cần môi trường nước ổn định. Mình đi chơi vài hôm về vẫn thấy ốc đầy ao, sinh sản tự nhiên. Càng nuôi lâu càng nhàn, vì không phải mua giống nữa, thức ăn tự nhiên từ những giá thể có sẵn, thi thoảng bổ sung thêm vỏ bưởi xin các hộ trong thôn”, anh Quyền vui vẻ nói.

Kỹ thuật nuôi ốc của anh cũng rất bài bản: luôn duy trì độ sâu ao từ 80cm-1,2m, trời nắng bổ sung Vitamin C để tránh sốc nhiệt, trời mưa thì rắc vôi bột để ổn định pH và phòng bệnh. Nhờ kiểm soát môi trường tốt, đàn ốc sinh trưởng nhanh, ít hao hụt, thương lái quanh vùng thường đến tận nơi thu mua.

Nuôi cá trê bể - nhàn mà hiệu quả - đa dạng hóa nguồn thu

Song song với nuôi ốc, anh Quyền còn phát triển nuôi cá trê đồng trong bể xi măng, tận dụng quỹ đất quanh nhà. Hiện anh có sáu bể, gồm hai bể lớn 70 m² và bốn bể nhỏ 40 m². Hai bể lớn được anh dành riêng nuôi cá giống, còn bốn bể nhỏ dùng để nuôi cá thịt. Khi các bể nhỏ xuất bán hết, anh lại bổ sung cá giống từ bể lớn sang, tạo thành chu trình gối đàn khép kín, đảm bảo mỗi năm 2 vụ nuôi liên tục. Cách làm sáng tạo này giúp anh duy trì nguồn giống ổn định, trong khi các hộ khác trong vùng chỉ nuôi được 1 vụ do thiếu giống từ tháng 10 đến tháng 1.

Theo anh Quyền, nuôi cá trê đồng trong bể rất nhàn, yếu tố quan trọng nhất là nước sạch và cho ăn đều đặn. Mỗi ngày anh thay nước hai lần, lấy trực tiếp từ giếng khoan. “Chỉ cần nước không ô nhiễm, cá trê lớn rất nhanh. Mình cho ăn chủ yếu vào ban đêm, từ 7h-10h tối, lúc cá hấp thụ tốt nhất”, anh nói.

Mật độ thả trung bình 15.000 con/bể, sau 5-6 tháng đạt trọng lượng khoảng 2 tấn/bể. Giá bán 54.000 đồng/kg, trong khi chi phí nuôi chỉ 30.000-35.000 đồng/kg, cho lãi khoảng 80 triệu đồng/vụ. Nhờ chủ động được con giống và nước sạch, anh hầu như không gặp rủi ro về dịch bệnh.

Tổng cộng, ba mô hình ốc, cá trê bể, cá ghép đã giúp gia đình anh Quyền thu nhập 350-400 triệu đồng/năm, vừa ổn định, vừa linh hoạt theo mùa vụ. Dù chưa nhận hỗ trợ kỹ thuật hay kinh phí đối ứng, anh Quyền vẫn kiên trì làm giàu bằng chính kinh nghiệm, tinh thần học hỏi và sự cần cù của người nông dân hiện đại.

Từ một nông dân nuôi cá truyền thống, anh Dương Đăng Quyền đã trở thành người tiên phong áp dụng mô hình nông nghiệp đa dạng, hiệu quả cao tại xã Tân Dĩnh. Câu chuyện của anh cho thấy, làm nông không chỉ cần sức mà còn cần tri thức, sáng tạo và niềm tin vào chính mình.

Anh cho biết: “Quan trọng là mình biết chọn hướng đi phù hợp. Làm nông bây giờ không chỉ là trồng trọt, chăn nuôi đơn thuần, mà là biết kết hợp, biết học hỏi, biết sẻ chia”.