Dạy nghề tạo việc làm cho lao động nông thôn

Hơn 1.400 lớp đào tạo nghề ngắn hạn

Giai đoạn 2022-2024, công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho lao động nông thôn tại các tỉnh Vĩnh Long, Trà Vinh và Bến Tre trước đây được quan tâm, chỉ đạo sâu sát.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường, các địa phương hiện có 19-22 cơ sở giáo dục nghề nghiệp hoạt động, trong đó bao gồm cả hệ thống công lập và ngoài công lập.

Trên nền tảng này, toàn khu vực đã mở 1.433 lớp đào tạo nghề trình độ sơ cấp, đào tạo dưới 3 tháng cho lao động nông thôn, trong đó nhiều lớp gắn với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp và mô hình kinh tế tại địa phương. Các ngành nghề đào tạo phong phú từ phi nông nghiệp (may công nghiệp, du lịch, dịch vụ, cơ khí…) đến nông nghiệp (chăn nuôi, trồng cây ăn trái, nuôi thủy sản…) Tỷ lệ lao động có việc làm ổn định sau học nghề đạt hơn 82%.

Ngoài ra, nhiều mô hình liên kết với doanh nghiệp được triển khai, góp phần tạo việc làm bền vững, nâng cao thu nhập, góp phần quan trọng vào xây dựng nông thôn mới.

Qua đó, tính đến cuối năm 2024, tỷ lệ lao động đã qua đào tạo của Vĩnh Long đạt trên 77%, Trà Vinh đạt gần 70% và Bến Tre đạt gần 69%. Để có kết quả này, các cấp ủy, chính quyền đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, kế hoạch, quyết định nhằm tăng cường công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm.

Tỉnh Vĩnh Long đã tổ chức tập huấn, tư vấn cho trên 26,7 nghìn lượt cán bộ và người lao động. Trà Vinh đẩy mạnh truyền thông, tư vấn nghề nghiệp với hơn 51 phiên giao dịch việc làm. Bến Tre đã tổ chức tập huấn, tuyên truyền, thông tin tư vấn cho 20 nghìn lượt học sinh, sinh viên, thanh niên và người lao động và phát hành 70 nghìn tờ thông tin về đào tạo nghề.

Đưa nghề về xã, mang việc đến nhà

Những lớp học nghề giản dị ở thôn xóm đã giúp người dân có thêm việc làm, có thêm thu nhập và quan trọng hơn là thêm động lực gắn bó với quê hương.

Có dịp về xã Nhơn Phú, chúng tôi bắt gặp tiếng máy may lách cách vang lên đều đặn trong căn nhà nhỏ ở ấp Thạnh C, xã Nhơn Phú, tỉnh Vĩnh Long mới. Người phụ nữ ngồi trước chiếc máy may công nghiệp, đôi tay thoăn thoắt đưa từng đường kim, mũi chỉ. Đó là chị Phạm Ngọc Điệp, một trong hàng trăm lao động nông thôn đã đổi đời nhờ những lớp học nghề miễn phí ngay tại quê hương mình.

Trước đây, chị Điệp chỉ quanh quẩn với việc nội trợ, còn chồng làm vườn, thu nhập bấp bênh theo mùa vụ. “Lúc ấy, tôi chỉ mong có một công việc gì đó vừa có thêm thu nhập, vừa được ở gần nhà để chăm sóc con cái”, chị nhớ lại.

Cơ hội đến khi xã Nhơn Phú mở lớp đào tạo nghề may công nghiệp, hoàn toàn miễn phí. Sau khóa học, chị mạnh dạn vay mua chiếc máy may. Chỉ chưa đầy một tháng, số tiền đầu tư ban đầu đã được thu hồi. Giờ đây, mỗi ngày làm việc 7-8 tiếng, chị Điệp có thu nhập ổn định 4-5 triệu đồng/tháng.

“Điều thuận lợi nhất là vừa có việc làm, vừa không phải xa gia đình. Nghề may này giúp tôi và nhiều chị em trong xóm thoát cảnh thất nghiệp”, chị chia sẻ, đôi tay vẫn không ngừng lướt theo nhịp máy.

Không chỉ riêng chị Điệp, gần 20 phụ nữ trong xóm cùng theo lớp may cũng đã tạo thành một “tổ may nhỏ” ngay tại địa phương. Doanh nghiệp phân phối hàng tận nơi, các chị nhận về gia công rồi giao lại. Thu nhập tuy không bằng làm việc trong khu công nghiệp, nhưng đổi lại họ được gần gũi gia đình, không phải rời quê đi xa.

Điều quan trọng hơn, từ những lớp học nghề này, một bộ phận lao động nông thôn đã thay đổi tư duy việc làm. Họ không chỉ phụ thuộc vào nông nghiệp mùa vụ mà còn biết tận dụng tay nghề để có thêm nguồn thu nhập ổn định. “Nếu không có lớp may công nghiệp, tôi nghĩ mình khó có được công việc ổn định tại nhà như hiện nay”, chị Điệp nói với ánh mắt lấp lánh niềm vui.

Xã Nhơn Phú hiện có hơn 21 nghìn người trong độ tuổi lao động. Với chính quyền địa phương, đào tạo nghề gắn với việc làm tại chỗ là giải pháp then chốt để giữ chân lao động. Chỉ riêng năm 2024, xã đã mở 9 lớp nghề: từ xây dựng, may công nghiệp đến đan đát, sửa kiểng với 162 học viên tham gia. Năm 2025, kế hoạch tiếp tục triển khai 8 lớp cho hơn 140 người, trong đó nghề may công nghiệp chiếm một nửa. Điểm chung là học phí đều miễn, dụng cụ thực hành được trang bị đầy đủ, thời gian học linh hoạt, từ một đến ba tháng. Học viên sau khi hoàn thành còn được cấp chứng chỉ nghề có giá trị toàn quốc.

Ông Bạch Văn Dũng, Trưởng phòng Văn hóa – Xã hội xã Nhơn Phú cho biết: “Qua đào tạo, phần lớn học viên đã tìm được việc làm ổn định, thu nhập khá hơn trước. Đây cũng là giải pháp quan trọng để xã hoàn thành tiêu chí thu nhập trong xây dựng nông thôn mới”.

Đẩy mạnh đào tạo ngắn hạn

Mới đây, tại Sở Giáo dục và Đào tạo, đoàn khảo sát của Ban Văn hóa – Xã hội HĐND tỉnh Vĩnh Long, do bà Thân Thị Ngọc Kiều, Trưởng ban làm trưởng đoàn, đã làm việc với Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Nội vụ, Sở Nông nghiệp và Môi trường về kết quả thực hiện công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn giai đoạn 2022-2024.

Đoàn công tác ghi nhận, công tác đào tạo nghề đã đạt nhiều kết quả, song vẫn còn những hạn chế như: một số địa phương chưa quan tâm chỉ đạo sâu sát, còn chạy theo chỉ tiêu; việc gắn đào tạo với nhu cầu việc làm chưa chặt chẽ; cơ sở giáo dục nghề nghiệp thiếu liên kết với doanh nghiệp; mô hình dạy nghề gắn giải quyết việc làm chưa được nhân rộng.

Qua đó, các thành viên đoàn đã đề xuất nhiều giải pháp. Bà Thân Ngọc Kiều, nhấn mạnh ngành giáo dục cần tiếp tục tham mưu UBND tỉnh trong tổ chức giáo dục nghề nghiệp, chú trọng các khóa đào tạo ngắn hạn, bổ trợ tại trung tâm cộng đồng, giúp người lao động vừa có kiến thức văn hóa, vừa có kỹ năng nghề nghiệp.

Đối với Sở Nội vụ, bà cũng kiến nghị tăng cường phân cấp cho cơ sở, kiện toàn tổ chức, nhân sự cho các đơn vị trực tiếp đào tạo nghề; đồng thời bồi dưỡng cán bộ, huy động các tổ chức xã hội hỗ trợ khởi nghiệp, tạo việc làm.

Riêng Sở Nông nghiệp và Môi trường cần xác định rõ nhu cầu đào tạo theo từng lĩnh vực của ngành, gắn với xu hướng phát triển bền vững, việc làm xanh, đồng thời hỗ trợ hợp tác xã, làng nghề để mở rộng sinh kế, nâng cao thu nhập cho người dân.

Tiếng máy may trong căn nhà nhỏ của chị Điệp vẫn vang đều. Đó cũng chính là giá trị lớn nhất mà công tác giải quyết việc làm và đào tạo nghề ở Vĩnh Long đang mang lại: biến những con số khô khan thành đổi thay cụ thể trong từng gia đình, từng phận người.