Hợp tác xã Đường Gỗ Lộ tiên phong trồng lúa hữu cơ theo tư duy mới

Mở lối đi mới cho kinh tế tập thể

Thông tin Hợp tác xã Nông nghiệp Đường Gỗ Lộ (Hợp tác xã) được tôn vinh tại Đại hội thi đua yêu nước lần thứ I tổ chức tại Hà Nội nhân dịp Kỷ niệm 80 năm thành lập ngành Nông nghiệp và Môi trường (1945-2025) không quá bất ngờ với nhiều người. Bởi đây là hợp tác xã khá điển hình của tỉnh An Giang, không chỉ tiên phong sản xuất lúa hữu cơ mà còn có cách tiêu thụ lúa bằng hình thức “đấu giá” khá độc đáo, mang lại nhiều lợi ích cho xã viên.

Tọa lạc ở ấp Đường Gỗ Lộ, xã Long Thạnh (tỉnh An Giang), Hợp tác xã Nông nghiệp Đường Gỗ Lộ được thành lập từ năm 2015, hiện có 162 thành viên với 224 ha đất canh tác. Sau gần một thập kỷ hoạt động, tổ chức nông dân này đã vượt qua khuôn mẫu “làm nông theo tập quán”, để bước sang một hành trình mới, sản xuất lúa hữu cơ theo tư duy kinh tế hiện đại, lấy giá trị xanh và bền vững làm kim chỉ nam.

Ông Nguyễn Hồng Phương, Giám đốc Hợp tác xã cho biết, từ khi thành lập đến nay, đơn vị luôn lấy “liên kết và dịch vụ” làm trụ cột phát triển. Hợp tác xã hiện vận hành đồng bộ các dịch vụ bơm tát, làm đất, thu hoạch, cung ứng giống, phun thuốc bằng máy bay không người lái, bán điện năng lượng mặt trời, tạo nguồn thu ổn định và việc làm thường xuyên cho 15 lao động địa phương.

Không chỉ mang lại lợi nhuận, các dịch vụ này còn giúp nông dân trong vùng giảm chi phí, chủ động thời vụ và tránh rủi ro đầu ra. Bên cạnh hoạt động sản xuất, Hợp tác xã còn tổ chức vốn xoay vòng không lãi, hỗ trợ các hộ khó khăn, góp phần hạn chế tình trạng vay nóng ở nông thôn. 

Đồng hành cùng Hợp tác xã là Tổ Khuyến nông cộng đồng xã Long Thạnh, đảm nhiệm vai trò tư vấn kỹ thuật, tập huấn quy trình sản xuất an toàn, hỗ trợ chuyển đổi số và kết nối với các dự án nông nghiệp của tỉnh. Nhờ đó, đội ngũ nông dân của Hợp tác xã không chỉ “giỏi làm” mà còn “hiểu làm”, từng bước tiếp cận phương pháp canh tác hiện đại, thân thiện với môi trường.

Từ nền tảng truyền thống “3 giảm, 3 tăng”, “1 phải, 5 giảm”, Hợp tác xã đã mạnh dạn áp dụng các tiến bộ kỹ thuật tiên tiến như sạ hàng, quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), điện khí hóa bơm tưới, phun thuốc bằng drone, và gần đây nhất là chuyển đổi sang sản xuất lúa hữu cơ theo quy trình VietGAP.

Bước ngoặt quan trọng diễn ra vào vụ lúa đông xuân 2017-2018, khi Hợp tác xã bắt đầu chuyển hướng trồng thử nghiệm 20ha giống lúa ĐS1 theo hướng hữu cơ. Thành công từ mô hình đầu tiên đã mở ra một lối đi mới, đến nay diện tích đã mở rộng 200ha, nhờ ổn định năng suất và bán được giá cao, lợi nhuận trung bình đạt khoảng 70 triệu đồng/ha, cao hơn hẳn so với canh tác truyền thống.

Năm 2022, Hợp tác xã được cấp chứng nhận VietGAP cho 50ha và một năm sau thương hiệu gạo DS1 của Hợp tác xã Đường Gỗ Lộ đạt OCOP 3 sao. Tiếp bước thành công, hiện Hợp tác xã đang hoàn thiện quy trình truy xuất nguồn gốc lúa Đài Thơm 8, hướng đến mục tiêu đạt chuẩn xuất khẩu. “Tư duy làm nông hiện đại phải là tư duy kinh tế, lấy chất lượng và môi trường làm trọng tâm, hướng đến giá trị xanh, an toàn và bền vững cho thế hệ sau”, Giám đốc Nguyễn Hồng Phương chia sẻ.

Với những nỗ lực không ngừng, Hợp tác xã đã vươn lên trở thành hạt nhân của phong trào canh tác hữu cơ ở An Giang, là điển hình tiêu biểu trong chuyển đổi tư duy nông dân, tập hợp những nông dân sản xuất đơn lẻ thành một tập thể làm chủ chuỗi giá trị.

Chìa khóa của niềm tin

Không chỉ đổi mới trong sản xuất, Hợp tác xã Nông nghiệp Đường Gỗ Lộ còn tiên phong trong việc liên kết doanh nghiệp bao tiêu đầu ra thông qua hình thức đấu thầu minh bạch. Trước mỗi vụ sản xuất, Ban Giám đốc Hợp tác xã đều tổ chức họp xã viên, thống nhất lịch gieo sạ, kế hoạch bơm tưới và điều tiết nước hợp lý, tạo sự đồng bộ trên toàn cánh đồng, yếu tố quyết định để doanh nghiệp tin tưởng và ký hợp đồng bao tiêu dài hạn.

Vụ đông xuân 2022-2023, có đến 18 doanh nghiệp tham gia đấu thầu mua lúa giống DS1 do Hợp tác xã Nông nghiệp Đường Gỗ Lộ sản xuất. Kết quả, Doanh nghiệp Huy Quang (Tân Hiệp) trúng thầu thu mua lúa tươi tại ruộng với giá 8.800 đồng/kg, cao hơn thị trường 200 đồng/kg. Mối liên kết này giúp xã viên an tâm đầu tư sản xuất, đồng thời khẳng định uy tín của mô hình sản xuất sạch, minh bạch.

“Khi có doanh nghiệp bao tiêu, nông dân yên tâm làm đúng kỹ thuật, không lo rớt giá. Chúng tôi không chỉ bán lúa, mà còn bán niềm tin của mình vào hạt gạo sạch”, Giám đốc Nguyễn Hồng Phương chia sẻ.

Song song với việc phát triển chuỗi giá trị lúa gạo, nhiều xã viên Hợp tác xã còn đa dạng hóa sinh kế theo hướng nông nghiệp tuần hoàn: Trồng cây ăn trái, rau màu, kết hợp nuôi cá và du lịch sinh thái. Một số thành viên đầu tư máy bay drone để phục vụ gieo sạ, phun thuốc, rải phân cho Hợp tác xã, mỗi năm thu lợi 160-370 triệu đồng. Đây là mô hình “dịch vụ nông nghiệp nội bộ” giúp Hợp tác xã vận hành khép kín, giảm chi phí thuê mướn bên ngoài và nâng cao năng suất lao động.

Hợp tác xã còn được biết đến như điểm sáng cộng đồng. Năm 2024, tập thể Hợp tác xã đã đóng góp hơn 50 triệu đồng và hàng chục ngày công lao động làm cầu, đèn đường, hàng rào cây xanh, xóa cầu tiêu trên sông. Những việc làm nhỏ nhưng có ý nghĩa lớn, gắn sản xuất nông nghiệp với bảo vệ môi trường và xây dựng nông thôn mới.

Trong hành trình “xanh hóa hạt gạo Việt”, Hợp tác xã góp phần quan trọng hiện thực hóa Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp mà An Giang đang triển khai, khẳng định vai trò tiên phong của kinh tế tập thể trong thời kỳ phát triển xanh.

“Chúng tôi luôn tin rằng một hợp tác xã mạnh không chỉ dựa trên doanh thu, mà phải dựa trên niềm tin và sự gắn kết cộng đồng”, ông Phương chia sẻ.

Bước vào giai đoạn 2025-2030, Hợp tác xã đặt mục tiêu chuyển 100% diện tích sang lúa hữu cơ, gắn với truy xuất nguồn gốc và xây dựng thương hiệu “Gạo Đường Gỗ Lộ” đạt OCOP 4 sao, hướng tới xuất khẩu. Đồng thời, đơn vị đang triển khai chuyển đổi số toàn diện, ứng dụng nhật ký điện tử, quản lý vùng nguyên liệu, từng bước xây dựng mô hình hợp tác xã nông nghiệp thông minh,  phát thải thấp.

“Thành công hôm nay là kết quả của niềm tin tập thể và sự đồng hành của chính quyền. Chúng tôi mong được hỗ trợ thêm về khoa học công nghệ, vốn và xúc tiến thương mại để hạt gạo hữu cơ Đường Gỗ Lộ có thể vươn xa hơn”, ông Nguyễn Hồng Phương bày tỏ.

Với những kết quả nổi bật, Hợp tác xã Nông nghiệp Đường Gỗ Lộ vinh dự liên tục đạt hạng Nhất phong trào thi đua cấp tỉnh, được trao Cờ thi đua của UBND tỉnh Kiên Giang trong các năm 2018-2021 và đặc biệt là Cờ thi đua của Chính phủ năm 2023, phần thưởng xứng đáng cho tập thể không ngừng đổi mới và sáng tạo. Đặc biệt, Giám đốc Nguyên Hồng Phương vinh dự được tặng Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường vì thành tích xuất sắc trong thực hiện các phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2021-2025, nhân kỷ niệm 80 năm ngành Nông nghiệp và Môi trường.