Unilever Việt Nam - Kiến tạo kinh tế tuần hoàn từ rác thải nhựa

Hợp tác đa bên - đặt nền móng cho kinh tế tuần hoàn

Kinh tế tuần hoàn chỉ có thể vận hành khi có sự tham gia đồng bộ của nhiều chủ thể, từ cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp sản xuất, đơn vị thu gom – tái chế cho đến cộng đồng. Nhận thức rõ điều đó, Unilever Việt Nam đã lựa chọn con đường hợp tác đa bên ngay từ những bước đi đầu tiên.

Unilever Việt Nam đã tích hợp kinh tế tuần hoàn vào chiến lược phát triển doanh nghiệp, coi rác thải sau tiêu dùng là một phần không thể tách rời của chuỗi giá trị sản phẩm. Doanh nghiệp đặt ra các mục tiêu rõ ràng về giảm nhựa nguyên sinh, tăng tỷ lệ nhựa tái chế và thiết kế bao bì có khả năng tái chế hoặc tái sử dụng, đồng thời chủ động tìm kiếm và kết nối các đối tác để hiện thực hóa những mục tiêu này trong thực tiễn.

Unilever Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị thu gom như URENCO, VietCycle, Duy Tân Recycling, cùng các tổ chức phi chính phủ, quỹ khởi nghiệp công nghệ và cơ quan quản lý nhà nước xây dựng chuỗi giá trị tuần hoàn, từ phân loại rác tại nguồn, thu gom, vận chuyển, tái chế đến đưa vật liệu tái sinh quay trở lại sản xuất. Việc hình thành được chuỗi liên kết này giúp khắc phục điểm nghẽn lớn nhất của kinh tế tuần hoàn, đó là sự đứt gãy giữa khâu tiêu dùng và tái chế.

Điển hình cho hiệu quả của hợp tác đa bên là dự án “Plastic Collection & Recycling” giữa Unilever Việt Nam và Duy Tân Recycling. Thông qua dự án, hơn 15.000 tấn rác thải nhựa đã được phân loại, thu gom và tái chế, đồng thời 1.100 lao động trực tiếp tham gia tại hơn 20 vựa thu gom được hỗ trợ trang bị bảo hộ lao động và các sản phẩm vệ sinh cá nhân, gia đình.

Đặc biệt, mô hình hợp tác công - tư hướng đến kinh tế tuần hoàn trong quản lý rác thải nhựa (PPC) giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường - Unilever Việt Nam - SCGC - Dow Vietnam được xem là một trong những mô hình tiên phong tại Việt Nam trong lĩnh vực môi trường. PPC không chỉ dừng ở cam kết chính sách, mà tập trung vào hành động thực tiễn với 4 trụ cột: nâng cao nhận thức cộng đồng; hỗ trợ phân loại rác tại nguồn và tái chế; thúc đẩy đổi mới công nghệ tái chế; và tăng cường đối thoại, hoàn thiện chính sách cho kinh tế tuần hoàn.

Từ vài thành viên ban đầu, đến nay PPC đã quy tụ hơn 30 đơn vị, bao gồm doanh nghiệp sản xuất, doanh nghiệp thu gom – tái chế, các tổ chức nghiên cứu, giáo dục và chính quyền địa phương. Việc Unilever Việt Nam tham gia ngay từ giai đoạn khởi xướng không chỉ tạo dựng niềm tin giữa các bên, mà còn góp phần đặt nền móng quan trọng để kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam từng bước đi từ thí điểm sang triển khai rộng rãi và bền vững.

Biến rác thải thành tài nguyên

Nhiều năm theo đuổi mô hình tuần hoàn, kiên định với nỗ lực giảm một nửa lượng nhựa nguyên sinh, tăng cường sử dụng nhựa tái chế trong bao bì, và đảm bảo 100% bao bì có khả năng tái chế, Unilever đã đẩy mạnh thiết kế bao bì thân thiện với tái chế, đơn giản hóa cấu trúc vật liệu và tăng tỷ lệ nhựa tái sinh sau tiêu dùng (PCR) trong sản phẩm. Tính đến nay, nhiều nhãn hàng như Sunlight, Lifebuoy, Lux, Tresemmé… đã ứng dụng từ 25% đến 100% nhựa PCR cho bao bì, góp phần giảm phát thải carbon và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

Giai đoạn 2021–2025, Unilever Việt Nam cùng các đối tác đã thu gom và tái chế hơn 55.000 tấn rác thải nhựa, vượt xa kỳ vọng ban đầu. Riêng trong khuôn khổ PPC, các mô hình thí điểm phân loại rác tại nguồn, thu gom có trả phí và kết nối với các cơ sở tái chế đã giúp giảm đáng kể lượng rác nhựa phải chôn lấp hoặc thất thoát ra môi trường.

Đặc biệt, việc doanh nghiệp lớn cam kết sử dụng nhựa tái sinh ổn định đã tạo “cú hích” cho thị trường tái chế trong nước. Khi đầu ra được bảo đảm, các doanh nghiệp tái chế mạnh dạn đầu tư công nghệ, nâng cao chất lượng vật liệu, từ đó hình thành chuỗi cung ứng tái chế bền vững và tạo thêm việc làm cho người lao động.

Chia sẻ về định hướng lâu dài, bà Nguyễn Thị Bích Vân, Tổng Giám đốc Quốc gia Unilever Việt Nam, nhấn mạnh: suốt ba thập kỷ qua, Unilever không chỉ xây dựng những thương hiệu gắn bó với đời sống người Việt, mà còn kiên định với mục tiêu cùng Chính phủ, đối tác và cộng đồng kiến tạo một Việt Nam khỏe mạnh hơn, xanh hơn và bền vững hơn.

Trong giai đoạn 2025–2027, Unilever Việt Nam và Duy Tân Recycling đặt mục tiêu nâng tổng lượng thu gom và tái chế lên 30.000 tấn, đồng thời mở rộng hoạt động truyền thông cộng đồng, giáo dục phân loại rác tại nguồn và cải thiện hơn nữa điều kiện làm việc cho người lao động.

Thực tế cho thấy, Unilever Việt Nam đã đạt nhiều kết quả ấn tượng: Từ năm 2021 đạt phát thải ròng bằng 0 trong hoạt động nội bộ (phạm vi 1 và 2); trồng hơn 1 triệu cây xanh giai đoạn 2021–2025; duy trì 4 năm liên tiếp thu gom – tái chế nhiều hơn lượng nhựa đưa ra thị trường; và từng bước nâng tỷ lệ bao bì có thể tái chế lên 66%, với hơn 40% sử dụng nhựa tái sinh.

Hành trình của Unilever Việt Nam là minh chứng sinh động cho vai trò tiên phong của khu vực tư nhân trong tiến trình chuyển đổi xanh và phát triển bền vững của đất nước.

Theo ông Iain Frew, Đại sứ Vương Quốc Anh tại Việt Nam: “Thông qua cam kết về phát triển bền vững, đổi mới sáng tạo và đóng góp cho cộng đồng, Unilever Việt Nam đang góp phần kiến tạo một tương lai xanh hơn, công bằng hơn và vững bền hơn, cho thấy doanh nghiệp có thể là một lực lượng tích cực giữa hai quốc gia Việt Nam - Vương Quốc Anh, khẳng định rằng thành công thương mại và trách nhiệm môi trường hoàn toàn có thể song hành”.